Chỉ thu hồi đất làm dự án nhà ở thương mại khi “đầu tư xây dựng khu đô thị”

Sáng ngày 15/1, tại kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội thảo luận ở hội trường Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Đây là dự án luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại 3 kỳ họp trước (kỳ họp 4, 5, 6).

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho hay, trên cơ sở nghiên cứu, thảo luận kỹ lưỡng ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ đã thống nhất các phương án chính sách về 18 nội dung.

Về thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ (khoản 27 Điều 79), theo ông Thanh, dự thảo luật quy định theo hướng kế thừa quy định của luật hiện hành.

Theo đó, chỉ thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ khi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị”.

“Dự thảo luật làm rõ hơn tính chất của dự án khu đô thị thuộc trường hợp xem xét thu hồi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị có công năng phục vụ hỗn hợp, đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội với nhà ở theo quy định của pháp luật về xây dựng”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói.

Thiết kế kỹ thuật như vậy tương tự và đồng nhất với cách thiết kế kỹ thuật tại các khoản khác của Điều 79 - chỉ quy định về các trường hợp thu hồi đất thực hiện dự án để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, theo ông Vũ Hồng Thanh.

Ông Thanh cũng cho hay, khi thực hiện thu hồi đất với các trường hợp quy định tại Điều 79 sẽ phải đáp ứng các căn cứ, điều kiện quy định tại Điều 80 về “căn cứ, điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng”.

Thêm nữa, Điều 72 về “thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất” đã quy định về việc trước khi phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện, UBND cấp tỉnh trình HĐND cấp tỉnh thông qua danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất trong đó có dự án thu hồi đất để đấu giá, đấu thầu.

Rõ loại đất thỏa thuận chuyển nhượng để làm dự án nhà ở thương mại

Vẫn theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, trên cơ sở ý kiến các cơ quan và chính sách đã được thống nhất khi thông qua Luật Nhà ở năm 2023, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chỉnh sửa quy định về các loại đất thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Theo đó, chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với đất ở. Trường hợp đang có quyền sử dụng đất, chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại nếu đó là đất ở hoặc đất ở và đất khác (không phải đất ở, bao gồm cả đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp).

Luật Nhà ở đã được Quốc hội biểu quyết thông qua quy định theo hướng dẫn chiếu sang quy định của Luật Đất đai.

“Tại Phiên họp thứ 29 tháng 1/2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có ý kiến: Trường hợp cần thiết, Chính phủ nghiên cứu, xây dựng đề án thí điểm trình cấp có thẩm quyền cho phép thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất ngoài quy định của luật. Đối với các vướng mắc thực tiễn, bám sát chỉ đạo của cấp có thẩm quyền để có phương án xử lý cụ thể, không luật hóa các quy định mang tính chất xử lý tình huống, hợp thức hóa sai phạm”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh báo cáo trước Quốc hội.