Dầu dừa được cho là mang lại nhiều lợi ích khác nhau cho sức khỏe, từ dưỡng ẩm và làm mềm da cho đến giảm lượng đường trong máu. Giảm cân cũng nằm trong danh sách những lợi ích của dầu dừa. Vì lý do này nên nhiều người có mong muốn giảm cân đã thêm dầu dừa vào các món ăn, đồ uống và thậm chí là uống trực tiếp dầu dừa hàng ngày.
Tuy nhiên, cũng giống như hầu hết các loại thực phẩm có lợi cho việc giảm cân khác, dầu dừa không tác động trực tiếp đến cân nặng.
Bài viết này sẽ giải thích lý do tại sao dầu dừa được cho là có tác dụng hỗ trợ giảm cân và liệu rằng dầu dừa có thực sự mang lại lợi ích này hay không.
Tại sao dầu dừa được cho là có tác dụng giảm cân?
Mặc dù dầu dừa là một nguồn chất béo tốt nhưng vẫn chưa rõ liệu loại dầu này có hiệu quả giảm cân như lời đồn hay không.
Dầu dừa và dầu MCT
Một trong những lý do khiến nhiều người cho rằng dầu dừa có lợi cho việc giảm cân xuất phát từ một số nghiên cứu cho thấy dầu dừa giúp làm giảm cảm giác đói và ngoài ra còn là vì dầu dừa chứa nhiều chất béo trung tính chuỗi trung bình (MCT).
MCT được cơ thể chuyển hóa theo một cách khác với chất béo trung tính chuỗi dài (LCT) – loại chất béo có trong các loại thực phẩm như dầu ô liu và bơ hạt. Có 4 loại MCT là axit capric, axit caprylic, axit caproic và axit lauric.
Không giống như LCT, 95% lượng MCT trong thực phẩm được hấp thụ nhanh chóng và trực tiếp đi vào máu, đặc biệt là tĩnh mạch cửa của gan và được cơ thể sử dụng làm năng lượng ngay lập tức.
MCT cũng ít được tích trữ dưới dạng mỡ trong cơ thể hơn so với LCT.
MCT tự nhiên chiếm khoảng 50% lượng chất béo trong dầu dừa. MCT trong dầu dừa có thể được phân tách và tạo thành dầu MCT (MCT oil). Hàm lượng MCT trong dầu dừa và dầu MCT có sự chênh lệch lớn.
Dầu dừa gồm có 47,5% axit lauric trong khi lượng axit capric, axit caprylic và axit caproic chỉ chiếm chưa đầy 8%. Mặc dù được xếp trong nhóm chất béo trung tính chuỗi trung bình nhưng trên thực tế, axit lauric lại được hấp thụ và chuyển hóa giống như chất béo trung tính chuỗi dài.
Cụ thể, chỉ có 25 – 30% axit lauric được hấp thụ qua tĩnh mạch cửa trong khi tỷ lệ này của các loại MCT khác là 95%. Vì vậy nên axit lauric không mang lại các lợi ích giống như các MCT khác. Đó là lý do tại sao vẫn còn nhiều ý kiến tranh luận về việc có nên xếp axit lauric vào nhóm MCT hay không.
Ngoài ra, mặc dù một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng dầu MCT làm tăng cảm giác no và thúc đẩy giảm cân nhưng những nghiên cứu này đều sử dụng loại dầu chứa nhiều axit capric và axit caprylic trong khi lại ít axit lauric, hoàn toàn khác với thành phần của dầu dừa.
Vì những lý do kể trên nên các chuyên gia cho rằng dầu dừa không có tác dụng giảm cân giống như dầu MCT và không thể chỉ vì MCT giúp giảm cân mà mặc định rằng dầu dừa cũng đem lại lợi ích tương tự.
Tăng cảm giác no
Dầu dừa có thể làm tăng cảm giác no và giảm cảm giác thèm ăn.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc ăn các loại thực phẩm giàu chất béo như dầu dừa giúp làm đầy dạ dày, nhờ đó tạo cảm giác no nhanh và no lâu hơn so với khi ăn thực phẩm ít chất béo. (1)
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ăn thực phẩm giàu chất béo bão hòa giúp duy trì cảm giác no lâu hơn so với thực phẩm chứa nhiều chất béo không bão hòa đơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác đã kết luận rằng mức độ bão hòa của axit béo không ảnh hưởng đến cảm giác no. (2)
Do đó, vẫn chưa rõ tác dụng làm tăng cảm giác no của dầu dừa có vượt trột hơn so với các nguồn chất béo khác hay không.
Tóm tắt: Dầu dừa có thể thúc đẩy cảm giác no và chứa chất béo trung tính chuỗi trung bình (MCT) – loại chất béo có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, cần phân biệt rõ dầu dừa với dầu MCT vì đây là hai loại dầu khác nhau và lợi ích mà mỗi loại mang lại là không giống nhau.
Kết quả nghiên cứu
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn dầu dừa có tác dụng giảm viêm, tăng nồng độ HDL cholesterol hay cholesterol tốt, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch và cải thiện độ nhạy insulin. (3)
Tuy nhiên, mới chỉ có rất ít nghiên cứu về tác dụng giảm cân của dầu dừa.
Nhiều nghiên cứu trên người đã phát hiện ra rằng dầu MCT làm tăng cảm giác no và việc thay LCT trong chế độ ăn bằng MCT có thể giúp giảm cân.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không thể áp dụng các kết quả nghiên cứu về dầu MCT cho dầu dừa.
Trên thực tế, mới chỉ có một số ít nghiên cứu đánh giá tác dụng ức chế cảm giác thèm ăn hoặc hỗ trợ giảm cân của dầu dừa và kết quả đều không mấy khả quan.
Tác động của dầu dừa đến cảm giác no
Mặc dù dầu dừa được cho là có thể làm giảm đáng kể cảm giác đói và tăng cảm giác no nhưng điều này không được nhiều nghiên cứu chứng minh.
Một nghiên cứu được thực hiện với sự tham gia của 15 phụ nữ thừa cân cho thấy rằng bữa sáng gồm có 25ml dầu dừa làm giảm cảm giác thèm ăn trong vòng 4 giờ sau bữa ăn kém hơn so với bữa sáng gồm có cùng một lượng dầu ô liu.
Một nghiên cứu khác được thực hiện trên 15 trẻ em bị béo phì đã chứng minh rằng bữa ăn gồm có 20 gram dầu dừa không hề giúp no lâu hơn so với bữa ăn có cùng một lượng dầu ngô.
Ngoài ra, một nghiên cứu trên 42 người trưởng thành cho thấy rằng dầu dừa có tác dụng tạo cảm giác no kém hơn đáng kể so với dầu MCT gồm có một lượng lớn axit caprylic và axit capric nhưng lại hiệu quả hơn một chút so với một số loại dầu thực vật khác.
Các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng không thể áp dụng kết quả của các nghiên cứu về MCT cho dầu dừa và có quá ít bằng chứng hỗ trợ việc sử dụng dầu dừa để làm tăng cảm giác no.
Tác dụng giảm cân của dầu dừa
Tuy rằng nhiều người tin rằng ăn dầu dừa là một cách lành mạnh và hiệu quả để giảm mỡ thừa trong cơ thể nhưng gần như chưa có bằng chứng nào chứng minh điều này.
Một vài nghiên cứu đã đánh giá lợi ích của loại dầu này trong việc giảm cân và kết quả không mấy tích cực.
Ví dụ, trong một nghiên cứu kéo dài 4 tuần, 91 tình nguyện viên được chia làm 3 nhóm, một nhóm 50 gram ăn dầu dừa, một nhóm ăn 50 gram bơ động vật trong khi nhóm còn lại ăn 50 gram dầu ô liu mỗi ngày. Các nhà nghiên cứu đã không nhận thấy bất kỳ sự khác biệt đáng kể nào về cân nặng giữa các nhóm này.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng dầu dừa có thể làm giảm mỡ bụng. Trong một nghiên cứu, 20 người lớn bị béo phì được cho uống 2 muỗng canh (30ml) dầu dừa hàng ngày và sau 4 tuần, tất cả nam giới đã giảm được đáng kể số đo vòng eo.
Tương tự, một số nghiên cứu trên chuột đã chỉ ra rằng dầu dừa có thể giúp giảm mỡ bụng. Tuy nhiên, số lượng nghiên cứu về chủ đề này vẫn còn hạn chế.
Một nghiên cứu khác kéo dài 8 tuần được thực hiện trên 32 người lớn cho thấy uống 2 muỗng canh (30ml) dầu dừa mỗi ngày không giúp giảm cân mà cũng không gây tăng cân. Điều đó có nghĩa là loại dầu này không ảnh hưởng nhiều đến cân nặng.
Tóm tắt: Mặc dù dầu dừa được cho là có tác dụng thúc đẩy giảm cân và tăng cảm giác no nhưng đa số các nghiên cứu đến nay đều chỉ ra rằng dầu dừa không phải một biện pháp giảm cân hiệu quả.
Tóm tắt bài viết
Dầu dừa không phải là một phương pháp giảm cân hiệu quả. Cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa về tác dụng của loại dầu này trong việc thúc đẩy giảm mỡ và tăng cảm giác no.
Tuy nhiên, dầu dừa là một nguồn chất béo tốt và có rất nhiều công dụng khác ngoài nấu ăn.
Một điều quan trọng cần lưu ý là giống như tất cả các nguồn chất béo khác, dầu dừa cũng chứa rất giàu calo. Do đó, nếu cần giảm cân thì không nên ăn nhiều dầu dừa và phải kiểm soát lượng calo nạp vào hàng ngày.
Nói chung, không có loại thực phẩm đơn lẻ nào có thể giúp bạn giảm cân. Cách giảm cân hiệu quả và bền vững nhất vẫn là thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh gồm chủ yếu các loại thực phẩm toàn phần, giàu dinh dưỡng, kiểm soát khẩu phần ăn và kết hợp tập thể dục thường xuyên.