Sáng 16/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Nhiều doanh nghiệp làm nhà ở xã hội bày tỏ các vấn đề xoay quanh câu chuyện phát triển loại hình nhà ở này.
Doanh nghiệp phản ánh lãi suất vẫn còn cao
Chia sẻ tại hội nghị, ông Nguyễn Việt Quang, Phó chủ tịch Tập đoàn Vingroup, cho biết công ty Vinhomes của tập đoàn này đã khởi công xây dựng 4 dự án nhà ở xã hội tại Hải Phòng, Thanh Hóa, Quảng Trị và Khánh Hòa.
Chính phủ đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội, tạo ra hành lang pháp lý tương đối đầy đủ hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia và phát triển nhà ở xã hội. Nhiều dự án được miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp; được cho vay ưu đãi lãi suất thấp...
Theo ông, thực tế triển khai cho thấy các thủ tục thực hiện nhà ở xã hội kéo dài. Tổng thời gian hoàn thành thủ tục dự án nhà ở xã hội từ lúc bắt đầu triển khai đến khi khởi công thường khoảng 2 năm.
Số lượng thủ tục nhà ở xã hội hiện nay đang nhiều hơn so với dự án nhà ở thương mại. Cụ thể, các thủ tục chung như phê duyệt quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư, đấu thầu lựa chọn các nhà đầu tư; giao đất, cho thuê đất thì dự án nhà ở xã hội phát sinh thêm các thủ tục về xác nhận các đối tượng được mua, thuê nhà ở xã hội; thủ tục thẩm định giá bán, giá cho thuê nhà ở xã hội...
Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ đối với việc đầu tư xây dựng các công trình hạng mục hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, thương mại chưa rõ ràng. Vì vậy nếu chủ đầu tư thực hiện đầu tư đồng bộ các công trình này thì dễ dẫn đến tăng chi phí, tăng giá bán nhà ở xã hội.
Bên cạnh đó, theo ông Quang, vốn đầu tư xây dựng nhà ở cao tầng đang thấp hơn so với suất vốn đầu tư cho nhà ở thương mại. Còn chi phí và suất vốn đầu tư thực tế của nhà ở thương mại đang cao hơn suất vốn đầu tư theo quy định. Điều này làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình nhà ở xã hội và khó khăn về doanh thu cho nhà đầu tư dự án nhà ở xã hội do việc xác định giá bán phải dựa trên cơ sở suất vốn đầu tư.
Việc tiếp cận các nguồn vốn vay cho việc đầu tư xây dựng, mua, thuê nhà ở xã hội vẫn chưa thuận lợi. Ngoài ra, lãi suất cho vay ưu đãi đầu tư xây dựng cũng như để thuê, mua nhà ở xã hội hiện nay còn cao. Đối với chủ đầu tư, mức lãi suất 8%/năm, khách hàng mua nhà ở xã hội 7,5%/năm.
Ông Nguyễn Văn Thanh Huy, Phó tổng giám đốc Tổng Công ty Becamex, cũng cho rằng lãi vay cho người lao động vẫn còn cao và thứ hai là thời gian vay cho người lao động còn ngắn. Nếu kéo dài thời gian vay cho người lao động thì sẽ tạo điều kiện lớn cho người lao động được sở hữu nhà ở xã hội.
Gói 120.000 tỷ đồng rất tốt, rất nhân văn, rất cần mở rộng đối tượng
Ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội, riêng chương trình về nhà ở xã hội trong Luật Nhà ở thì nên áp dụng từ 1/7/2024, như vậy sẽ tháo gỡ được rất nhiều vướng mắc và thúc đẩy mạnh hơn cho chương trình 1 triệu căn nhà ở xã hội.
Ông Tuấn cũng cho rằng gói 120.000 tỷ đồng là một chương trình rất tốt và nhân văn nhưng lại không được áp dụng cho những khách hàng đã mua nhà tại dự án đã hoàn thành. Ông kiến nghị gói 120.000 tỷ đồng này dành cho cả khách hàng đã mua những dự án đã hoàn thành nhưng chưa được tiếp cận gói tín dụng ưu đãi.
Ông cũng kiến nghị Chính phủ có thể nghiên cứu dành ra một khoản 1-2% để bù lãi suất cho các ngân hàng thương mại. Nếu bù 1% thì mỗi năm là 1.200 tỷ đồng, nếu bù 2% là mỗi năm 2.400 tỷ đồng. Như vậy, khi có việc bù lãi suất 1-2% của Chính phủ, chương trình này chắc chắn sẽ thành công và nó mạnh hơn gói 120.000 tỷ đồng như hiện nay.