Từ lâu, nhiều giả thuyết đã cho rằng có mối liên hệ giữa hội chứng buồng trứng đa nang với tiểu đường tuýp 2 và ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh hai bệnh lý này thật sự có liên quan đến nhau.
Hội chứng buồng trứng đa nang là gì?
Ở những phụ nữ bị buồng trứng đa nang, sự cân bằng nội tiết tố trong cơ thể bị phá vỡ, cụ thể là nồng độ nội tiết tố nam androgen tăng cao bất thường.
Kháng insulin được cho là một yếu tố góp phần gây ra hội chứng buồng trứng đa nang. Kháng insulin dẫn đến mức insulin trong cơ thể tăng cao.
Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang còn có phản ứng viêm cấp thấp và các yếu tố di truyền.
Tỷ lệ bị buồng trứng đa nang ở mỗi quốc gia là khác nhau và dao động trong khoảng rất rộng. Uớc tính, tỷ lệ mắc bệnh lý phụ khoa này ở phụ nữ trên toàn thế giới là từ 2.2 đến 26%.
Các triệu chứng của buồng trứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang có các triệu chứng thường gặp như:
- Kinh nguyệt bất thường
- Mọc tóc ở mặt hoặc ở những vị trí khác không mong muốn trên cơ thể
- Da dầu và nổi mụn trứng cá
- Tăng cân không chủ đích và khó giảm cân
- Giọng nói trầm
- Có những mảng da dày, sẫm màu ở những vùng có nếp gấp như cổ, bẹn, nách
- Khó chịu ở vùng chậu
Bệnh lý này còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ và có thể gây vô sinh. Hội chứng buồng trứng đa nang thường được chẩn đoán khi phát hiện thấy nhiều nang trứng nhỏ ở buồng trứng trong quá trình siêu âm.
Mỗi liên hệ giữa hội chứng buồng trứng đa nang và tiểu đường
Tình trạng kháng insulin có thể gây tác động tiêu cực đến hệ nội tiết và dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 2.
Tiểu đường tuýp 2 xảy ra khi các tế bào của cơ thể trở nên kháng insulin, lượng insulin trong cơ thể quá cao hoặc cả hai.
Mặc dù tiểu đường tuýp 2 là bệnh có thể phòng ngừa hoặc kiểm soát được bằng một số biện pháp đơn giản như tập thể dục và điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng hội chứng buồng trứng đa nang là một yếu tố làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh này.
Trên thực tế, những phụ nữ bị buồng trứng đa nang khi còn trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường và cả những vấn đề về tim mạch nguy hiểm trong tương lai.
Kết quả nghiên cứu
Một nghiên cứu ở Úc đã thu thập dữ liệu từ hơn 8.000 phụ nữ và phát hiện ra rằng những người mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nguy cơ bị tiểu đường tuýp 2 cao gấp 4 đến 8.8 lần so với những phụ nữ không mắc. Những người bị béo phì có nguy cơ cao hơn so với người có cân nặng bình thường.
Theo một nghiên cứu, có tới khoảng 27% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cũng bị cả buồng trứng đa nang.
Một nghiên cứu vào năm 2017 đã cho thấy những người bị buồng trứng đa nang có nguy cơ bị tiểu đường tuýp 2 cao gấp 4 lần và những phụ nữ này được chẩn đoán tiểu đường sớm hơn khoảng 4 năm so với những người không bị buồng trứng đa nang.
Do mối liên hệ đã được nhiều nghiên cứu chứng minh nên các chuyên gia khuyến nghị những phụ nữ bị buồng trứng đa nang nên tầm soát tiểu đường tuýp 2 sớm hơn và thường xuyên hơn so với những người khỏe mạnh.
Theo nghiên cứu của Úc, những thai phụ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có khả năng bị bệnh tiểu đường thai kỳ cao gần gấp 3 lần so với những người không mắc.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hội chứng buồng trứng đa nang cũng thường xảy ra ở những phụ nữ mắc bệnh tiểu đường tuýp 1.
Phương pháp điều trị
Tập thể dục thường xuyên là điều rất quan trọng để giữ cho cơ thể khỏe mạnh, đặc biệt là khi đang bị béo phì và tiểu đường tuýp 2. Thói quen tập luyện cũng đã được chứng minh là giúp giảm các triệu chứng của buồng trứng đa nang.
Tập thể dục giúp làm giảm lượng đường dư thừa trong máu và khi cân nặng được giảm xuống mức bình thường thì độ nhạy insulin của các tế bào sẽ tăng lên. Điều này giúp cho cơ thể có thể sử dụng insulin một cách hiệu quả hơn và mang lại lợi ích lớn cho cả những người bị bệnh tiểu đường cũng như là bị buồng trứng đa nang.
Một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh cũng là cách hiệu quả để làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và kiểm soát cân nặng. Trong bữa ăn hàng ngày nên ăn nhiều các loại thực phẩm như:
- Ngũ cốc nguyên hạt
- Protein nạc
- Chất béo lành mạnh
- Trái cây và rau xanh
Các phương pháp điều trị hội chứng buồng trứng đa nang và phương pháp điều trị tiểu đường có thể hỗ trợ hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến nhau, tùy vào phương pháp được sử dụng.
Ví dụ, thuốc tránh thai là một biện pháp phổ biến để điều trị các triệu chứng của buồng trứng đa nang như chu kỳ kinh nguyệt không đều và mụn trứng cá.
Một số loại thuốc tránh thai sẽ làm tăng lượng đường trong máu và khiến cho tình trạng tiểu đường thêm nặng hơn.
Tuy nhiên, metformin (Glucophage, Glumetza) - một loại thuốc điều trị bước đầu cho bệnh tiểu đường tuýp 2 – lại được sử dụng để khắc phục tình trạng kháng insulin ở những phụ nữ bị buồng trứng đa nang.
Tóm tắt bài viết
Nếu bị hội chứng buồng trứng đa nang hoặc tiểu đường thì bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị hiệu quả nhất tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Sự kết hợp giữa một số thay đổi trong lối sống và dùng thuốc sẽ giúp duy trì sức khỏe khi mắc hai bệnh lý này.