Tóc Rụng Thế Nào Là Bình Thường? Thế Nào Là Bất Thường?

Rụng tóc là điều bình thường xảy ra hàng ngày vì mỗi một sợi tóc chỉ tồn tại trên da đầu một khoảng thời gian nhất định và sau khi kết thúc khoảng thời gian này, tóc sẽ rụng. Tuy nhiên, nếu đột nhiên thấy tóc rụng nhiều hơn so với bình thường thì cần phải để ý vì đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề bất thường. Nhưng tóc rụng như thế nào là bình thường và như thế nào được coi là bất thường? Đếm số tóc rụng bằng cách nào? Những nguyên nhân nào khiến tóc rụng nhiều?

Tất cả những thắc mắc này sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Chúng ta thường rụng bao nhiêu sợi tóc mỗi ngày?

Ngày nào cũng rụng tóc có bình thường không?

Tóc rụng hàng ngày là điều bình thường vì mỗi sợi tóc sẽ phát triển trong khoảng 2 - 6 năm, sau đó ngừng phát triển và rụng để nhường chỗ cho sợi tóc mới. Chu kỳ này cứ thế lặp lại cho đến khi nang tóc bị teo và không còn khả năng mọc tóc mới.

Vậy một người thường rụng bao nhiêu sợi tóc mỗi ngày?

Mỗi người có tổng cộng khoảng 80.000 - 140.000 sợi tóc trên đầu và số tóc rụng mỗi ngày là khoảng 50 - 100 sợi. Sau khi một sợi tóc rụng xuống, sợi tóc mới sẽ mọc lên. Vì vậy nên dù có rụng đến cả trăm sợi tóc mỗi ngày thì cũng sẽ không làm cho mái tóc bị mỏng đi.

Tuy nhiên, nếu tóc bị rụng quá 100 sợi mỗi ngày hoặc nhiều hơn số tóc mới mọc lên thì mái tóc sẽ dần trở nên thưa mỏng. Điều này có thể chỉ xảy ra ở một số khu vực nhất định hoặc xảy ra trên toàn bộ đầu. Khi nhận thấy tóc rụng nhiều hơn bình thường thì nên đi khám ngay để điều trị trước khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

Số lượng tóc rụng mỗi ngày ở phụ nữ và nam giới có giống nhau không?

Số lượng tóc rụng hàng ngày ở mỗi người là không giống nhau do còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tổng số tóc, tình trạng tóc, nội tiết tố, giai đoạn phát triển của tóc, mức độ chăm sóc tóc, các thói quen hàng ngày và tần suất thay đổi kiểu tóc, màu tóc… Những yếu tố này khiến cho hầu hết phụ nữ rụng tóc nhiều hơn nam giới.

Hầu hết phụ nữ để tóc dài và thường xuyên làm tóc bằng hóa chất hoặc nhiệt. Điều này khiến cho tóc bị hư tổn, da đầu khô và dẫn đến rụng tóc nhiều. Ngoài ra, nữ giới phải trải qua những giai đoạn thay đổi nội tiết tố gây rụng tóc, chẳng hạn như sau khi sinh, sử dụng thuốc tránh thai hoặc trong thời kỳ mãn kinh.

Nam giới trưởng thành trung bình rụng khoảng 50 - 60 sợi tóc mỗi ngày trong khi phụ nữ rụng khoảng 100 - 150 sợi, tùy thuộc vào số lượng nang tóc, tình trạng tóc và sức khỏe tổng thể.

Mặc dù nam giới bị rụng tóc ít hơn phụ nữ nhưng tỷ lệ hói đầu ở nam giới lại cao hơn. Lý do là vì trong cơ thể phụ nữ có hormone estrogen giúp giữ cho tóc chắc khỏe, không dễ gãy rụng.

Mặt khác, cơ thể nam giới lại có nhiều hormone DHT – nguyên nhân khiến cho giai đoạn phát triển của tóc bị rút ngắn, tóc rụng nhiều và thưa mỏng dần. Theo thời gian, nồng độ DHT cao làm cho nang tóc bị teo đi, không còn khả năng mọc tóc và cuối cùng dẫn đến hói đầu.

Làm thế nào để biết mức độ rụng tóc?

Đánh giá mức độ rụng tóc

Rất khó đếm hết số tóc rụng mỗi ngày nhưng có thể đánh giá mức độ rụng tóc bằng ba cách sau đây:

• Đếm số tóc rụng sau khi gội đầu: Số lượng tóc rụng sau khi gội đầu trên 100 sợi nếu gội hàng ngày và trên 200 sợi nếu gội cách ngày được coi là rụng nhiều hơn bình thường.
• Tính số tóc rụng trung bình mỗi ngày trong 1 tuần: Dùng lược chải đều khắp đầu vào 5 thời điểm khác nhau trong ngày, sau đó gom toàn bộ số tóc rụng và thực hiện như vậy trong vòng 1 tuần. Lấy tổng số tóc rụng của 1 tuần chia cho 7 để biết số tóc rụng trung bình một ngày.
• Nếu hai cách trên quá khó thì có một cách đơn giản hơn nhiều là chải đầu liên tục trong vòng một phút trước khi gội đầu. Nếu số lượng tóc rụng dưới 10 - 20 sợi thì được coi là bình thường.

Thế nào là tóc rụng bất thường?

Như đã nói ở phần trên, tóc rụng hàng ngày là điều bình thường nhưng còn tùy vào số lượng tóc rụng mỗi ngày. Ví dụ, nếu rụng 20 – 30 sợi thì là hoàn toàn bình thường nhưng nếu ngày nào cũng rụng 200 sợi thì cần phải đi khám ngay.

Tiêu chuẩn đánh giá rụng tóc bất thường ở nam giới và nữ giới là khác nhau. Ở nam giới, tóc rụng trên 50 - 60 sợi/ngày đã được coi là nhiều trong khi ở phụ nữ, phải rụng trên 100 - 150 sợi/ngày thì mới được coi là bất thường.

Mặc dù vậy nhưng nếu thấy mình bị rụng tóc nhiều hơn một chút so với mức bình thường thì cũng không cần quá lo lắng vì đó có thể là do cơ địa hoặc do một số thay đổi nhỏ trong cơ thể như căng thẳng hay thiếu ngủ. Rụng tóc do những nguyên nhân này đa phần chỉ là tạm thời và khi nguyên nhân được giải quyết, tóc sẽ tự giảm rụng.

Khi nào cần đi khám?

Nên đi khám nếu thấy tóc rụng nhiều hơn bình thường và kèm theo các dấu hiệu dưới đây:

• Tóc rụng nhiều trong thời gian dài.
• Tóc bị rụng thành từng mảng hoặc các khu vực khác của cơ thể cũng bị rụng lông từng mảng
• Da đầu bị đau, đỏ, viêm, sưng tấy, có mủ, đóng vảy và bong tróc
• Rụng tóc nhiều đến mức để lộ da đầu. Tình trạng này có thể xảy ra ở đỉnh đầu, trán hoặc cả đầu
• Có các vấn đề về tâm thần như nghiện giật tóc, rối loạn lo âu, trầm cảm…
• Mái tóc thưa mỏng gây mất tự tin

Nếu có những dấu hiệu trên thì nên đi khám bác sĩ chuyên về tóc và da đầu để xác định nguyên nhân gây rụng tóc và có biện pháp điều trị trước khi mái tóc trở nên thưa mỏng nghiêm trọng.

Chẩn đoán nguyên nhân gây rụng tóc

Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi về mức độ rụng tóc. Nếu bệnh nhân có thể đếm số tóc rụng mỗi ngày thì bác sĩ sẽ dễ dàng chẩn đoán hơn. Sau đó bác sĩ sẽ kiểm tra vùng bị rụng tóc xem có các dấu hiệu bất thường như da đầu tấy đỏ, viêm hay rụng tóc từng mảng hay không.

Nếu nghi ngờ nguyên nhân gây rụng tóc là do bệnh về da đầu thì bác sĩ sẽ khám kỹ hơn để xác định chính xác nguyên nhân và từ đó có phương pháp điều trị tận gốc.

Trong trường hợp da đầu không có biểu hiện bất thường và không bị rụng tóc từng mảng mà tình trạng rụng tóc xảy ra trên toàn bộ đầu thì bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử rụng tóc của gia đình để xem có phải do di truyền hay không.

Bệnh nhân sẽ được hỏi về các triệu chứng gặp phải trong vòng 1 - 4 tháng trở lại, gần đây có trải qua phẫu thuật, mắc bệnh, bị sốc hay vừa mới sinh con hay không? Những điều này đều có thể gây rụng tóc sau khoảng 1 - 4 tháng.

Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ hỏi về tiền sử mắc các bệnh khác như ung thư, HIV/AIDS, bệnh tuyến giáp, bạch biến hoặc các rối loạn tâm thần như căng thẳng, lo âu, trầm cảm, chứng nghiện giật tóc hay rối loạn ám ảnh cưỡng chế.

Nếu rụng tóc là do các vấn đề về da đầu và tóc thì bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị trực tiếp. Nếu nghi ngờ rụng tóc là do một bệnh lý tiềm ẩn thì bác sĩ sẽ đề nghị bệnh nhân đến gặp bác sĩ chuyên khoa. Cần phải điều trị bệnh lý gây rụng tóc trước rồi sau đó mới điều trị rụng tóc hoặc cũng có thể điều trị cả hai cùng lúc.

Các nguyên nhân chính gây rụng tóc

Rụng tóc có thể là do nhiều nguyên nhân gây ra, đa số là do các vấn đề về thể chất nhưng đôi khi rụng tóc xảy ra do vấn đề về tinh thần.

Rụng tóc androgen

Rụng tóc nội tiết tố androgen (androgenetic alopecia) là một dạng rụng tóc phổ biến ở cả nam giới và phụ nữ.

Nguyên nhân gây rụng tóc androgen là do một số gen khiến cho nang tóc phản ứng quá mức với hormone gây rụng tóc, dẫn đến tình trạng tóc rụng nhiều hơn bình thường. Ở nam giới, rụng tóc androgen còn được gọi là rụng tóc kiểu hói nam (male pattern baldness) và ở phụ nữ, dạng rụng tóc này được gọi là rụng tóc kiểu hói nữ (female pattern baldness).

Ở nam giới, tóc thường bắt đầu rụng ở đỉnh đầu hoặc vùng trán hoặc cả hai cùng lúc. Lâu dần, những vùng này trở nên hói. Vùng hói ngày càng mở rộng và cuối cùng chỉ còn lại tóc ở sau gáy và đằng sau tai.

Ở phụ nữ, rụng tóc androgen thường bắt đầu xảy ra ở đỉnh đầu. Dần dần, khu vực này sẽ bị hói và vùng hói ngày càng lan rộng.

Có nhiều cách để điều trị rụng tóc androgen và làm chậm tốc độ hói đầu như:

• Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)
• Tiêm tế bào gốc nang tóc
• Laser LLLT
• Laser Fotona
• Thuốc trị rụng tóc

Tuy nhiên, nếu đã bị hói và vùng hói không còn nang tóc thì có thể sẽ phải cấy tóc.

Nấm da đầu

Nấm da đầu (tinea capitis) gây rụng tóc từng mảng và còn có các biểu hiện bất thường ở da đầu như sưng đỏ, đóng vảy, bong tróc và ngứa dữ dội. Nếu tóc bị rụng thành từng mảng thì không cần đếm số lượng tóc rụng mỗi ngày. Nếu nhận thấy da đầu có các dấu hiệu trên thì hãy đi khám ngay, kể cả khi số lượng tóc rụng không nhiều hơn bình thường vì bệnh nấm da đầu không thể tự khỏi mà phải điều trị.

Nấm da đầu là một bệnh dễ lây lan. Một người có thể bị nhiễm nấm da đầu từ môi trường xung quanh, từ vật nuôi, lây trực tiếp từ những người mắc bệnh hoặc lây gián tiếp qua tiếp xúc với các vật dụng mà người bệnh sử dụng, chẳng hạn như lược, mũ, khăn tắm hay quần áo.

Phương pháp điều trị nấm da đầu là sử dụng dầu gội và thuốc bôi trị nấm. Nếu da đầu bị viêm thì bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh hoặc thuốc ức chế miễn dịch để giảm viêm. Nếu không điều trị, da đầu sẽ bị viêm nghiêm trọng, mưng mủ và khi lành sẽ để lại sẹo. Những vùng da đầu có sẹo sẽ vĩnh viễn không thể mọc tóc.

Nếu điều trị kịp thời, những vùng bị rụng tóc sẽ mọc lại tóc khi da đầu lành lại. Nhưng nếu đã khỏi bệnh mà tóc vẫn không mọc lại thì rất có thể rụng tóc là do các nguyên nhân khác hoặc do da đầu có sẹo. Nên đi khám lại để xác định nguyên nhân. Nếu là do da đầu có sẹo thì có thể tiến hành cấy tóc vào vết sẹo.

Nấm da đầu thường xảy ra chủ yếu ở trẻ em và những người có thể trạng yếu.

Hội chứng nghiện giật tóc

Hội chứng nghiện giật tóc (trichotillomania) là một dạng rối loạn tâm thần mà người bệnh buộc phải bứt tóc hoặc lông. Người bệnh có thể thực hiện điều này một cách có chủ đích để cảm thấy thoải mái, bớt lo âu và căng thẳng hoặc thực hiện một cách vô thức.

Việc đếm số lượng tóc rụng mỗi ngày đối với những người bị hội chứng nghiện giật tóc thường rất khó khăn vì chứng rối loạn này chủ yếu xảy ra ở trẻ em. Ngoài ra, nhiều bệnh sau khi bứt tóc còn mang tóc ra nghịch hoặc thậm chí ăn tóc nên rất khó xác định số lượng tóc mất đi mỗi ngày. Hội chứng nghiện giật tóc thường được phát hiện từ hành vi bất thường hoặc tình trạng tóc thưa mỏng đột ngột.

Hội chứng nghiện giật tóc thường xảy ra ở trẻ em và nếu được phát hiện sớm, chứng bệnh này có thể dễ dàng được điều trị và ngăn ngừa tái phát nhưng nếu để kéo dài đến tuổi trưởng thành thì tình trạng sẽ trở nên nghiêm trọng và khó điều trị hơn rất nhiều.

Những người mắc hội chứng nghiện giật tóc cần đi khám bác sĩ tâm thần trước. Khi đã kiểm soát được tình trạng nghiện giật tóc thì tóc có thể sẽ tự mọc lại hoặc điều trị bằng các phương pháp kích thích mọc tóc.

Nếu nhận thấy bản thân hoặc những người xung quanh có biểu hiện nghiện giật tóc thì cần phải đi khám bác sĩ chuyên khoa tâm thần ngay vì nghiện giật tóc không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà đôi khi còn đi kèm các rối loạn tâm thần khác như trầm cảm hoặc rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD).

Rụng tóc từng mảng

Rụng tóc từng mảng là tình trạng mà tóc bị rụng ở một số khu vực nhất định trên đầu chứ không rụng đều khắp cả đầu, khiến cho những khu vực này trở nên thưa tóc hoặc không còn tóc và lộ rõ da đầu. Rụng tóc từng mảng đôi khi còn đi kèm rụng lông từng mảng ở những vùng khác trên cơ thể. Khi có dấu hiệu rụng tóc từng mảng thì cần đi khám ngay, bất kể số lượng tóc rụng mỗi ngày là bao nhiêu.

Rụng tóc từng mảng đa phần là vô hại nhưng đôi khi lại là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn nghiêm trọng.

Rụng tóc từng mảng xảy ra do phản ứng viêm ở da đầu. Nhiều ý kiến cho rằng rụng tóc từng mảng là do rối loạn tự miễn dịch, có nghĩa là hệ miễn dịch tấn công chính các tế bào nang tóc, gây viêm và làm gián đoạn hoạt động của nang tóc.

Nếu không phải do một bệnh lý nguy hiểm gây rối loạn miễn dịch thì tình trạng viêm này chỉ là tạm thời, có thể là do cơ thể bị mất cân bằng và rụng tóc từng mảng sẽ tự khỏi. Sau một thời gian, tóc sẽ mọc lại.

Nhưng nếu tóc không mọc lại và tình trạng rụng tóc ngày càng tiến triển nặng thì nguyên nhân có thể là do mắc các bệnh gây rối loạn miễn dịch, chẳng hạn như bệnh tuyến giáp, bệnh bạch biến, bệnh tự miễn, ung thư hay AIDS.

Vì vậy, điều quan trọng là phải đi khám càng sớm càng tốt khi bị rụng tóc từng mảng. Trong trường hợp nguyên nhân là do một bệnh lý gây ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Rụng tóc do hóa trị và xạ trị

Một số loại thuốc gây tác dụng phụ lên tóc, rút ngắn giai đoạn phát triển của tóc và kéo dài giai đoạn nghỉ ngơi.

• Giai đoạn phát triển (anagen phase) là giai đoạn mà các tế bào nằm ở phần dưới của nang tóc phân chia và biệt hóa nhanh chóng, làm cho sợi tóc liên tục dài ra. Thông thường, khoảng 90% tóc trên đầu ở giai đoạn này.
• Giai đoạn nghỉ ngơi (telogen phase) là giai đoạn mà tóc ngừng phát triển nhưng chưa bị rụng. Sau khi kết thúc giai đoạn nghỉ ngơi, thường là khoảng 1 - 4 tháng, những sợi tóc này sẽ bước vào giai đoạn exogen và bị rụng. Thông thường, số tóc ở giai đoạn nghỉ ngơi chỉ chiếm khoảng 10 - 15% tóc trên đầu.

Khi có quá nhiều tóc ở giai đoạn nghỉ ngơi, tình trạng rụng tóc đồng loạt sẽ xảy ra.

Thuốc hóa trị điều trị ung thư còn gây rụng tóc vì những lý do khác. Các loại thuốc này ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Tuy nhiên, một số loại thuốc không chỉ tác động đến tế bào ung thư mà còn ảnh hưởng đến cả các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, bao gồm cả tế bào nang tóc. Điều này khiến cho các nang tóc mọc tóc kém, sợi tóc mọc ra bị mảnh, ngắn, dễ rụng hoặc thậm chí làm cho nang tóc tạm thời ngừng mọc tóc.

Xạ trị cũng ảnh hưởng đến hoạt động của tế bào nang tóc và gây rụng tóc. Phương pháp xạ trị ảnh hưởng đến tóc của mỗi người ở mức độ khác nhau. Một số người không bị rụng tóc trong quá trình xạ trị, một số chỉ bị rụng nhẹ hoặc gặp tình trạng tóc mọc chậm, mảnh trong khi có người lại bị rụng tóc nghiêm trọng và nếu điều trị bằng phóng xạ liều rất cao thì tóc có thể sẽ vĩnh viễn không mọc lại.

Rụng tóc do thay đổi nội tiết tố

Nội tiết tố có ảnh hưởng rất lớn đến mái tóc. Hai loại hormone có liên quan đến rụng tóc là testosterone và estrogen.

• Testosterone

Testosterone là hormone sinh dục nam. Testosterone được enzyme 5-alpha reductase chuyển hóa thành DHT – loại hormone gây rụng tóc ở nam giới. Vì cơ thể nam giới có nồng độ testosterone cao hơn nên tình trạng rụng tóc do DHT chủ yếu xảy ra ở nam giới. Tuy nhiên, nồng độ testosterone tăng cao bất thường cũng có thể gây rụng tóc ở cả phụ nữ.

• Estrogen

Estrogen là một loại hormone sinh dục nữ, có ảnh hưởng rất lớn đến sự mọc tóc. Nồng độ estrogen càng cao thì tóc càng mọc tốt, sợi tóc càng chắc khỏe và khó gãy rụng.

Nồng độ estrogen sụt giảm sẽ khiến cho tóc đột ngột chuyển từ giai đoạn phát triển sang giai đoạn nghỉ ngơi và khi kết thúc giai đoạn nghỉ ngơi, tóc sẽ rụng hàng loạt. Tình trạng này thường xảy ra sau khi sinh nở, dùng thuốc tránh thai hoặc khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh.

Rụng tóc do bệnh kèm theo sốt cao, sau phẫu thuật và bị sốc

Những nguyên nhân này buộc tóc bước vào giai đoạn nghỉ ngơi sớm hơn bình thường và dẫn đến rụng tóc nhiều bất thường. Có người bị rụng đến 700 sợi tóc mỗi ngày.

Trong nhiều trường hợp, người bệnh không biết tại sao tóc lại rụng nhiều như vậy vì tình trạng rụng tóc không xảy ra ngay mà sẽ xảy ra sau khi bị sốt cao, phẫu thuật hoặc sốc khoảng 1 - 4 tháng.

Căng thẳng

Căng thẳng là một trong những nguyên nhân gây rụng tóc vì căng thẳng khiến cơ thể bị mất cân bằng và xảy ra những thay đổi bất thường. Căng thẳng có thể góp phần dẫn đến một số dạng rụng tóc như rụng tóc telogen, rụng tóc từng mảng hay hội chứng nghiện giật tóc.

Thiếu dinh dưỡng

Tóc cần được cung cấp đủ chất dinh dưỡng để phát triển bình thường và chắc khỏe. Nếu thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng như protein, biotin và kẽm, nang tóc sẽ không có đủ nguyên liệu để tạo tóc.

Ngoài ra, sắt cũng là một chất rất cần thiết cho sự mọc tóc. Khi cơ thể bị thiếu sắt, máu sẽ không thể vận chuyển các chất dinh dưỡng đến nang tóc một cách hiệu quả và kết quả là tóc mọc kém.

Câu hỏi thường gặp về rụng tóc

Tóc rụng nhiều sau khi gội đầu có bình thường không?

Tóc bị rụng nhiều trong và sau khi gội đầu là điều bình thường vì khi ướt, sợi tóc sẽ bị yếu đi và dễ rụng. Đó là những sợi tóc đã kết thúc giai đoạn nghỉ ngơi và chuẩn bị rụng nên hiện tượng rụng tóc khi gội đầu không ảnh hưởng nhiều đến độ dày của mái tóc.

Miễn là tóc không rụng quá 100 sợi nếu gội đầu hàng ngày hoặc không quá 200 sợi nếu gội cách ngày thì vẫn được coi là bình thường. Nếu tóc rụng nhiều hơn mức này thì nên đi khám.

Chải đầu thường xuyên sẽ gây rụng tóc, có đúng như vậy không?

Việc chải đầu thường xuyên đúng là sẽ gây rụng tóc nhưng những sợi tóc bị rụng đều là tóc đã kết thúc vòng đời và đang chuẩn bị rụng. Vì vậy nên chải đầu không làm tóc rụng nhiều hơn bình thường.

Thậm chí, chải đầu đúng cách còn giúp kích thích nang tóc hoạt động tốt hơn, tăng cường lưu thông máu đến da đầu, làm bong tế bào da chết và thúc đẩy rụng tóc cũ để nhường chỗ cho tóc mới. Do đó, chải đầu không những không khiến tóc bị rụng nhiều hơn mà còn gián tiếp giúp tóc mọc tốt hơn.

Tóm tắt bài viết

Trung bình, mỗi người rụng khoảng 50 - 100 sợi tóc mỗi ngày, tùy thuộc vào lối sống, nội tiết tố, số lượng tóc cũng như là tình trạng tóc và da đầu.

Nên đếm số lượng tóc rụng mỗi ngày để theo dõi mức độ rụng tóc. Khi nhận thấy tóc rụng nhiều hơn bình thường thì nên đi khám để xác định nguyên nhân. Càng phát hiện sớm thì sẽ càng dễ điều trị và khả năng khôi phục lại mái tóc như trước sẽ càng cao.