Tính tỷ lệ eo trên hông là một cách đơn giản và khá chính xác để ước tính lượng mỡ trong cơ thể. Cách này cũng giúp dự đoán nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường.
Tỷ lệ eo trên hông là gì?
Tỷ lệ eo trên hông (waist-to-hip ratio – WHR) là một trong số các chỉ số được sử dụng để đánh giá tình trạng thừa cân, béo phì và nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe liên quan. Không giống như chỉ số khối cơ thể (BMI) được tính bằng tỷ lệ giữa cân nặng với chiều cao, WHR là tỷ lệ giữa chu vi vòng eo và chu vi vòng hông. WHR cho biết lượng mỡ tích trữ ở eo, hông và mông.
Mỡ thừa ở mỗi một vùng trên cơ thể sẽ có ảnh hưởng khác nhau đến sức khỏe. Những người có nhiều mỡ thừa vùng bụng (mỡ nội tạng) sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2 và tử vong sớm cao hơn so với những người có mỡ thừa ở hông và đùi. Ngay cả khi chỉ số BMI nằm trong phạm vi bình thường nhưng có nhiều mỡ thừa thì vẫn có nguy cơ mắc bệnh cao.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ eo trên hông khỏe mạnh ở phụ nữ là 0.85 hoặc thấp hơn và ở nam giới là 0.9 trở xuống.
Ở cả nam và nữ, tỷ lệ eo trên hông từ 1.0 trở lên được coi là cao và sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng như là các vấn đề sức khỏe khác có liên quan đến thừa cân, béo phì.
Bảng tỷ lệ eo trên hông
WHR của phụ nữ | WHR của nam giới | Nguy cơ sức khỏe |
0.80 hoặc thấp hơn | 0.95 hoặc thấp hơn | Thấp |
0.81 – 0.85 | 0.96 – 1.0 | Trung bình |
0.86 trở lên | 1.0 trở lên | Cao |
Cách tính tỷ lệ eo trên hông
Bạn có thể tự mình tính tỷ lệ eo trên hông bằng các bước như sau:
- Đứng thẳng và thở ra. Dùng thước dây quấn quanh vị trí nhỏ nhất của eo (ngay trên rốn) để đo chu vi vòng eo.
- Sau đó quấn thước dây quanh phần lớn nhất của hông để lấy chu vi vòng hông.
- Chia chu vi vòng eo cho chu vi vòng hông để ra tỷ lệ eo trên hông
Ưu điểm của phương pháp tính tỷ lệ eo trên hông
Tính tỷ lệ eo trên hông là một cách đơn giản và khá chính xác để ước tính lượng mỡ trong cơ thể. Cách này cũng giúp dự đoán nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường.
Một vài nghiên cứu cho thấy rằng tỷ lệ eo trên hông thậm chí còn dự đoán nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong sớm chính xác hơn so với chỉ số khối cơ thể BMI. Ví dụ, một nghiên cứu vào năm 2015 được thực hiện ở 15.000 người trưởng thành đã cho thấy tỷ lệ eo trên hông cao làm tăng nguy cơ tử vong sớm, ngay cả ở những người có chỉ số BMI bình thường.
Phương pháp tính tỷ lệ eo trên hông đặc biệt hữu ích cho một số nhóm đối tượng. Ví dụ, ở những vận động viên hay người thường xuyên tập thể hình, khối lượng cơ đã tăng nên có cân nặng lớn và vì thế nên chỉ số BMI sẽ nằm trong khoảng thừa cân, béo phì dù chỉ có rất ít mỡ thừa. Ngược lại, ở những người lớn tuổi, khối lượng cơ giảm nhưng lại có nhiều mỡ thừa và nếu tính BMI thì có thể sẽ vẫn nằm trong phạm vi bình thường, khỏe mạnh. Trong những trường hợp này thì tỷ lệ eo trên hông sẽ giúp đánh giá chính xác hơn về tình trạng sức khỏe và tỷ lệ thành phần cơ thể.
Nhược điểm của phương pháp tính tỷ lệ eo trên hông
Có thể sẽ xảy ra sai sót khi tính tỷ lệ eo trên hông vì bạn cần phải đo chu vi vòng eo và vòng hông. Đặc biệt, rất khó lấy số đo vòng hông chính xác.
Việc đánh giá dựa trên tỷ lệ eo trên hông cũng khó hơn so với khi chỉ sử dụng số đo vòng eo (cũng là một cách đánh giá béo bụng). Tỷ lệ eo trên hông cao có thể là do tích nhiều mỡ ở bụng hoặc cũng có thể chỉ đơn giản là do các cơ ở vùng hông phát triển nhờ tập luyện.
Ở một số người, việc sử dụng tỷ lệ eo trên hông sẽ không chính xác, ví dụ như những người cao dưới 1m52 và những người có chỉ số BMI từ 35 trở lên. Tỷ lệ eo trên hông cũng không được chính xác với trẻ em.
Tóm tắt bài viết
Tỷ lệ eo trên hông là một cách đơn giản để ước tính lượng mỡ thừa ở vùng giữa cơ thể. Tỷ lệ eo trên hông và chỉ số khối cơ thể BMI đều là những phương pháp được sử dụng để đánh giá tình trạng cân nặng và sức khỏe nhưng trong một số trường hợp, tỷ lệ eo trên hông sẽ chính xác hơn BMI.