Mãn kinh ảnh hưởng thế nào đến hội chứng bàng quang tăng hoạt?

Nội dung chính của bài viết:

• Bàng quang tăng hoạt là thuật ngữ được dùng cho một loạt các triệu chứng xảy ra do khả năng kiểm soát bàng quang kém, đó là: đi tiểu thường xuyên, đột ngột buồn tiểu gấp, rò rỉ nước tiểu, thường xuyên phải thức dậy giữa đêm để đi tiểu. 

• Mãn kinh làm tăng nguy cơ bị bàng quang tăng hoạt là do sự thay đổi nồng độ estrogen. Ngoài ra, sau quá trình sinh con hay do chấn thương, thói quen sinh hoạt không lành mạnh cũng làm ảnh hưởng đến bàng quang.

• Duy trì cân nặng khỏe manh, tập các bài tập rèn luyện bàng quang hay dùng thuốc có thể giúp kiểm soát bàng quang tăng hoạt. 
• Đừng để hội chứng bàng quang tăng hoạt ảnh hưởng đến việc sinh hoạt hàng ngày. Nếu điều trị đúng cách, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được vấn đề này và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Các dấu hiệu và triệu chứng tiền mãn kinh

Mãn kinh là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời người phụ nữ, đánh dấu sự kết thúc của chu kỳ kinh nguyệt hàng. Khi đã trải qua 1 năm liền không có kinh nguyệt thì có nghĩa là đã mãn kinh.

Khoảng thời gian trước khi mãn kinh được gọi là giai đoạn tiền mãn kinh. Trong giai đoạn tiền mãn kinh, cơ thể phụ nữ trải qua những thay đổi trong nồng độ hormone (nội tiết tố). Những thay đổi này có thể bắt đầu xuất hiện từ vài năm trước khi chu kỳ kinh nguyệt ngừng hẳn và gây ra các biểu hiện, triệu chứng trên cơ thể.

Hầu hết phụ nữ đều bước vào thời kỳ mãn kinh ở cuối độ tuổi 40 hoặc đầu độ tuổi 50 tuổi và độ tuổi mãn kinh trung bình là 51.

Trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, phụ nữ sẽ gặp một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến như:

• Chu kỳ kinh nguyệt trở nên bất thường
• Bốc hỏa (cảm giác nóng bừng đột ngột ở phần trên của cơ thể)
• Đổ mồ hôi vào ban đêm
• Khó ngủ
• Giảm ham muốn tình dục
• Thay đổi tâm lý
• Người mệt mỏi, uể oải
• Khô âm đạo, đau rát khi quan hệ
• Tiểu són, rò rỉ nước tiểu

Khi mãn kinh, khả năng kiểm soát bàng quang sẽ kém đi và làm tăng nguy cơ bị bàng quang tăng hoạt (OAB). Một cuộc khảo sát được thực hiện ở 351 phụ nữ đã cho kết quả là 7.4% gặp phải vấn đề này. Khảo sát cũng phát hiện ra rằng những phụ nữ có các triệu chứng tiền mãn kinh thường có nguy cơ bị bàng quang tăng hoạt cao hơn.

Triệu chứng của bàng quang tăng hoạt

Bàng quang tăng hoạt là thuật ngữ được dùng cho một loạt các triệu chứng xảy ra do khả năng kiểm soát bàng quang kém. Những triệu chứng này gồm có:

• Đi tiểu thường xuyên
• Đột ngột buồn tiểu gấp
• Rò rỉ nước tiểu
• Thường xuyên phải thức dậy giữa đêm để đi tiểu

Ở người cao tuổi, những triệu chứng này có thể làm tăng nguy cơ bị ngã vì thường xuyên buồn tiểu gấp và vội vã vào nhà vệ sinh. Những người có tuổi còn thường bị loãng xương nên hậu quả khi bị ngã sẽ nghiêm trọng hơn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những phụ nữ lớn tuổi mắc hội chứng bàng quang tăng hoạt và tiểu són có nguy cơ bị chấn thương cao hơn, chất lượng giấc ngủ và tình trạng sức khỏe tổng thể kém hơn so với những người không mắc.

Nếu thường xuyên cảm thấy buồn tiểu đột ngột và khó kiểm soát thì có thể bạn đã bị hội chứng bàng quang tăng hoạt và nên đi khám để được chẩn đoán chính xác.

Tại sao mãn kinh làm tăng nguy cơ bàng quang tăng hoạt?

Estrogen ảnh hưởng đến bàng quang và niệu đạo

Mãn kinh làm tăng nguy cơ bị bàng quang tăng hoạt là do sự thay đổi nồng độ estrogen. Estrogen là hormone sinh dục chính ở phụ nữ và chủ yếu được tạo ra ở buồng trứng. Đây là một hormone cần thiết cho chức năng tình dục và hệ thống sinh sản. Estrogen còn ảnh hưởng đến sức khỏe, chức năng của các cơ quan khác trong cơ thể, bao gồm cả cơ sàn chậu và đường tiết niệu.

Trong độ tuổi sinh sản, lượng estrogen được sản sinh ra đều đặn giúp duy trì sức mạnh và tính linh hoạt của vùng mô hỗ trợ các cơ quan trong khoang chậu, bao gồm cả bàng quang. Trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, nồng độ estrogen sụt giảm đáng kể. Điều này khiến cho mô trở nên suy yếu. Nồng độ estrogen thấp còn góp phần gây tăng áp lực cơ ở xung quanh niệu đạo.

Sự thay đổi nồng độ hormone cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Nhiễm trùng đường tiết niệu có một số triệu chứng tương tự như hội chứng bàng quang tăng hoạt. Do đó, khi nhận thấy bất kỳ biểu hiện bất thường nào trong thói quen tiểu tiện hàng ngày thì cần đi khám bác sĩ.

Sinh con, chấn thương và các nguyên nhân khác

Tuổi tác cao là một yếu tố làm tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề ở khoang chậu, bao gồm cả hội chứng bàng quang tăng hoạt và tiểu không tự chủ (tiểu són). Bên cạnh sự lão hóa tự nhiên, nguyên nhân một phần còn là do khi có tuổi thì phụ nữ đã phải trải qua một số giai đoạn ảnh hưởng đến chức năng bàng quang. Ví dụ, mang thai và sinh con có thể làm giảm sự săn chắc của âm đạo, cơ sàn chậu và dây chằng hỗ trợ bàng quang.

Ngoài ra, tổn thương thần kinh do bệnh tật và tai nạn sẽ ảnh hưởng đến quá trình truyền tín hiệu giữa não bộ và bàng quang. Sự truyền tín hiệu này còn có thể bị ảnh hưởng bởi những thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu và tiêu thụ nhiều caffeine.

Kiểm soát bàng quang tăng hoạt bằng cách nào?

Khi bị hội chứng bàng quang tăng hoạt thì sẽ thường xuyên buồn đi vệ sinh trong suốt cả ngày. Theo thống kê, một phần tư phụ nữ trưởng thành gặp vấn đề tiểu không tự chủ - tình trạng nước tiểu bị rò rỉ một cách không kiểm soát trước khi kịp vào nhà vệ sinh. Tuy nhiên, có nhiều biện pháp để kiểm soát các triệu chứng bàng quang tăng hoạt.

Khi mới bị vấn đề này thì ban đầu có thể chưa cần dùng thuốc mà chỉ có thể cải thiện bằng những biện pháp sau:

• Bài tập Kegel: Hay còn được gọi là bài tập cơ sàn chậu, kegel giúp ngăn chặn các cơn co thắt không chủ đích của bàng quang và từ đó tránh bị tiểu són. Thường phải tập đều đặn từ 6 đến 8 tuần mới thấy được sự cải thiện.
• Rèn luyện bàng quang: Đây là phương pháp mà bạn cần cố gắng nhịn tiểu khi cảm thấy buồn. Ban đầu có thể chỉ cần nhịn 5 phút và sau đó tăng dần lên. Phương pháp này giúp kéo dài khoảng thời gian từ lúc buồn tiểu cho đến khi cần phải vào nhà vệ sinh và ngoài ra còn giúp giảm nguy cơ tiểu không tự chủ.
• Tiểu ngắt quãng (double voiding): Đợi vài phút sau khi đi tiểu và tiếp tục đi để đảm bảo xả hết nước tiểu trong bàng quang.
• Dùng bỉm hoặc băng vệ sinh để tránh bị rò rỉ nước tiểu ra ngoài quần.
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh: Thừa cân, béo phì sẽ làm tăng áp lực lên bàng quang, vì vậy giảm cân có thể giúp khắc phục các triệu chứng.

Dùng thuốc

Khi đã thử những biện pháp trên nhưng không có hiệu quả thì sẽ phải dùng đến thuốc để điều trị. Những loại thuốc này giúp thư giãn bàng quang và cải thiện các triệu chứng của hội chứng bàng quang tăng hoạt.

Liệu pháp estrogen

Mặc dù nồng độ estrogen thấp ảnh hưởng đến bàng quang và niệu đạo nhưng liệu pháp estrogen lại không phải là một phương pháp hiệu quả để điều trị hội chứng bàng quang tăng hoạt. Hiện vẫn chưa có đủ bằng chứng khoa học chứng minh việc sử dụng các sản phẩm estrogen có tác dụng đối với vấn đề này. Liệu pháp hormone chưa được FDA phê chuẩn để điều trị hội chứng bàng quang tăng hoạt hoặc tiểu không tự chủ nên nếu có sử dụng thì cũng chỉ được coi là một ứng dụng ngoài hướng dẫn (off-label).

Tuy nhiên, nhiều phụ nữ đã thử và nhận thấy rằng liệu pháp estrogen tại chỗ (các sản phẩm dạng miếng dán, kem, gel hay dạng xịt) giúp cải thiện tình trạng rò rỉ nước tiểu và buồn tiểu gấp. Phương pháp điều trị này có thể cải thiện sự lưu thông máu và giúp cho các mô xung quanh niệu đạo trở nên săn chắc hơn. Nên nói chuyện với bác sĩ nếu muốn điều trị bằng liệu pháp hormone thay thế.

Ứng dụng ngoài hướng dẫn của một loại thuốc có nghĩa là thuốc đó được sử dụng cho những mục đích chưa được cấp phép và ngoài những chỉ định ghi trên tờ hướng dẫn sử dụng. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn có thể sử dụng thuốc cho mục đích đó nếu cảm thấy có hiệu quả. Điều này không hề vi phạm quy định.

Khi nào cần đi khám?

Cần đi khám bác sĩ nếu như có những triệu chứng dưới đây:

• Đi tiểu nhiều hơn 8 lần mỗi ngày
• Liên tục phải thức dậy vào ban đêm để đi tiểu
• Thường xuyên bị rò rỉ nước tiểu
• Đã thử nhiều biện pháp điều trị nhưng các triệu chứng của hội chứng bàng quang tăng hoạt hoặc tiểu không tự chủ vẫn không cải thiện.

Đừng để hội chứng bàng quang tăng hoạt ảnh hưởng đến việc sinh hoạt hàng ngày. Nếu điều trị đúng cách, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được vấn đề này và cải thiện chất lượng cuộc sống.