U nang Nabothian là gì? Có ảnh hưởng đến sức khỏe không?

U nang Nabothian là gì?

U nang Nabothian là những nang nhỏ hình thành trên bề mặt cổ tử cung và chứa dịch nhầy do các tuyến ở cổ tử cung tiết ra. Cổ tử cung là bộ phận nối âm đạo với tử cung.

U nang Nabothian còn được gọi là u nang cổ tử cung, u nang niêm mạc hay u nang biểu mô cổ tử cung.

Đây là một vấn đề khá phổ biến, thường không ảnh hưởng gì đến sức khỏe và cũng không phải là dấu hiệu của ung thư cổ tử cung.

Nguyên nhân gây u nang Nabothian

U nang Nabothian hình thành khi các tuyến sản xuất dịch nhầy trong cổ tử cung bị che phủ bởi các tế bào da và bị tắc nghẽn. Các tế bào da bít kín các tuyến và khiến dịch nhầy tích tụ lại bên trong. Điều này dẫn đến sự hình thành những túi chứa dịch nhỏ, màu trắng trên cổ tử cung.

Một trong những nguyên nhân gây hình thành u nang Nabothian là sinh con và tổn thương ở cổ tử cung. Trong quá trình sinh nở, các tế bào da thừa có thể phát triển bên trên tuyến sản xuất dịch nhầy và khiến cho dịch không thể thoát được ra ngoài mà tích tụ lại và dần gây hình thành u nang. Tổn thương xung quanh cổ tử cung cũng có thể gây phát triển mô thừa trên các tuyến này trong quá trình lành lại và khiến cho dịch nhầy ứ đọng, dẫn đến sự xuất hiện u nang Nabothian. U nang do tổn thương xảy ra rất phổ biến trong quá trình hồi phục sau viêm cổ tử cung mãn tính – tình trạng mà mô cổ tử cung bị viêm trong thời gian dài.

Các yếu tố nguy cơ

Những phụ nữ đang mang thai hoặc trong độ tuổi sinh sản có nguy cơ bị u nang tuyến Nabothian cao hơn. Độ tuổi sinh sản là giai đoạn bắt đầu từ tuổi dậy thì và kết thúc khi mãn kinh, có thể là cuối độ tuổi 40 hoặc 50.

Nguy cơ hình thành u nang Nabothian cũng sẽ tăng cao ở những phụ nữ bị một dạng tân sinh ảnh hưởng đến sự sản xuất dịch nhầy trong cổ tử cung (adenoma malignum). Tình trạng này gây hình thành những u nang giống với u nang Nabothian, rất hiếm gặp và không gây nguy hiểm.

Các triệu chứng của u nang Nabothian

U nang Nabothian có kích thước đa dạng, chỉ từ vài mm cho đến 4cm. Chúng có bề mặt nhẵn mịn và có màu trắng hoặc vàng. Bác sĩ có thể phát hiện thấy những u nang này khi khám phụ khoa định kỳ hoặc trong quá trình kiểm tra cổ tử cung khi có biểu hiện bất thường do một vấn đề khác. U nang Nabothian thường không gây đau đớn, khó chịu hay bất kỳ triệu chứng nào nên hầu hết mọi người đều không hề hay biết nếu như không đi khám.

Tuy nhiên, cần đi khám bác sĩ nếu bị chảy máu giữa chu kỳ kinh nguyệt, dịch tiết âm đạo thay đổi bất thường hoặc đau vùng chậu. Đây có thể là những dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc vấn đề bất thường khác cần kiểm tra, điều trị.

Chẩn đoán u nang Nabothian

U nang Nabothian có thể được phát hiện và chẩn đoán trong quá trình khám lâm sàng vùng chậu. Những u nang này cũng hiển thị trên hình ảnh siêu âm, chụp cộng hưởng từ MRI hoặc chụp CT cổ tử cung. Trong một số trường hợp, khi phát hiện ra những cục nhỏ màu trắng trên cổ tử cung thì bác sĩ sẽ làm vỡ chúng ra để xác nhận.

Đôi khi cần soi cổ tử cung để có thể đưa ra chẩn đoán chính xác. Máy soi cổ tử cung sẽ phóng đại hình ảnh, cho phép quan sát chi tiết để phân biệt u nang Nabothian với các loại u khác.

Ngoài ra sẽ còn phải sinh thiết u nang nếu bác sĩ nghi ngờ đó là một dạng tân sinh ảnh hưởng đến sự sản xuất dịch nhầy hay u ác tính.

Có cần điều trị không?

U nang Nabothian là u lành tính và thường không cần điều trị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, u nang phát triển to lên và làm biến dạng cổ tử cung. Nếu nghiêm trọng thì còn gây cản trở việc khám phụ khoa định kỳ. Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ chỉ định cắt bỏ u nang để để có thể thăm khám một cách dễ dàng.

Phụ nữ nên đi khám phụ khoa định kỳ để kiểm tra tình trạng của các cơ quan sinh dục, bao gồm cả cổ tử cung. Điều này giúp đảm bảo sức khỏe sinh sản và phát hiện sớm các vấn đề ở cổ tử cung.

Phương pháp điều trị

Trong những trường hợp cần điều trị thì có thể cắt bỏ trực tiếp hoặc loại bỏ u nang Nabothian bằng thủ thuật đốt điện. Trong quá trình cắt bỏ trực tiếp, bác sĩ sử dụng dao mổ để loại bỏ u nang khỏi cổ tử cung.

Phương pháp đốt điện sử dụng dòng điện để tạo ra nhiệt phá hủy u nang. Một số trường hợp cần dẫn lưu dịch từ u nang. Đây là một thủ thuật đơn giản và gây chảy máu rất ít.

Ngoài ra còn có thể loại bỏ u nang Nabothian bằng phương pháp áp lạnh (hay phẫu thuật lạnh). Phương pháp này sử dụng nitơ lỏng để đông lạnh và phá hủy mô của u nang. Phương pháp áp lạnh ít xâm lấn hơn so với phương pháp cắt bỏ hoặc đốt bằng điện.

Tùy vào kích thước và vị trí của u nang mà bác sĩ sẽ chỉ định biện pháp xử lý phù hợp.

Các biến chứng của u nang Nabothian

U nang Nabothian không gây biến chứng nghiêm trọng. Bản thân loại u nang này có thể là một biến chứng của phẫu thuật cắt tử cung nhưng chúng thường không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tuy nhiên, nếu như u nang có kích thước quá lớn hoặc hình thành quá nhiều u ở cổ tử cung thì sẽ gây đau đớn mỗi khi làm xét nghiệm Pap smear (phết tế bào cổ tử cung) hoặc thậm chí là không thể tiến hành xét nghiệm được. Trong những trường hợp như vậy thì sẽ cần cắt bỏ u nang ngay lập tức để có thể thực hiện các biện pháp kiểm tra cần thiết nhằm duy trì sức khỏe sinh sản.

U nang Nabothian chứa dịch nhầy và có thể vỡ. Khi vỡ, u nang sẽ gây hiện tượng tiết dịch có mùi hôi và chảy máu âm đạo. Đây là hiện tượng khá phổ biến và thường sẽ tự hết. Nhưng nếu tình trạng tiếp diễn trong thời gian dài mà không đỡ thì cần phải đi khám.

Đã từng có một trường hợp u nang Nabothian có kích thước quá lớn và bị nhầm với khối u ác tính. Người phụ nữ này đã được chỉ định phẫu thuật cắt tử cung. Tuy nhiên, may mắn là trước khi phẫu thuật, khối u đã được xác định là u nang Nabothian bằng phương pháp siêu âm và sau đó đã được dẫn lưu, loại bỏ thành công. Do đó, khi phát hiện thấy có u cục bất thường trong quá trình thăm khám thì sẽ cần tiến hành thêm những phương pháp kiểm tra khác để xác nhận chính xác trước khi tiến hành điều trị.

Ngay cả những u nang Nabothian lớn nhất cũng có thể được loại bỏ và điều trị thành công mà không gây ra bất kỳ vấn đề nào cho sức khỏe về lâu dài.

U nang Nabothian và thai kỳ

Ở nhiều phụ nữ, u nang Nabothian được phát hiện tình cờ khi khám thai định kỳ. Những u nang này có thể bắt đầu hình thành trong thời gian mang thai.

Bình thường, cổ tử cung sẽ mở để cho phép máu kinh chảy từ tử cung xuống âm đạo vào kỳ kinh nguyệt và cho phép tinh trùng từ âm đạo vào tử cung trong thời gian rụng trứng để thụ tinh. Khi mang thai, cổ tử cung đóng lại để giữ thai nhi đang phát triển bên trong tử cung. Sau khi thai nhi được sinh ra, một lớp mô mới sẽ phát triển trên các tuyến sản xuất dịch nhầy của cổ tử cung. Nhưng khi các tế bào phát triển quá mức (dị sản) thì sẽ gây bít tắc các tuyến và khiến cho dịch nhầy không thể thoát ra ngoài. Theo thời gian, dịch ứ lại và hình thành nên u nang.

Nếu có những biểu hiện, cảm giác bất thường ở cổ tử cung khi mang thai thì cần đi khám ngay. U nang Nabothian lớn có thể gây đau khi quan hệ tình dục, chảy máu hoặc tiết dịch âm đạo bất thường. Nếu cần thiết thì bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp xử lý phù hợp.

Tóm tắt bài viết

Nếu không có triệu chứng thì có thể không cần điều trị hay cắt bỏ u nang Nabothian. Nhưng sau khi phát hiện có u nang thì nên đi khám định kỳ để theo dõi, phát hiện sớm nếu như u phát triển to lên và có biện pháp can thiệp trước khi chúng gây ra vấn đề. Nếu u nang lớn hoặc gây ra những triệu chứng đau đớn, khó chịu hoặc tiết dịch, chảy máu âm đạo bất thường thì sẽ cần phẫu thuật loại bỏ. Trong một số trường hợp hiếm gặp, u nang là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng hơn và sẽ mất thêm thời gian cho việc chẩn đoán, điều trị.

Thủ thuật loại bỏ u nang Nabothian thường rất nhanh chóng và bệnh nhân sẽ hồi phục chỉ sau vài ngày hoặc cùng lắm là một vài tuần.

Mặc dù không có cách nào có thể ngăn ngừa sự hình thành u nang Nabothian nhưng loại u này là lành tính và thường chỉ có kích thước rất nhỏ. Chúng không gây ra bất kỳ vấn đề nguy hiểm nào cho sức khỏe. Miễn là u nang Nabothian không cản trở cuộc sống bình thường, không gây đau đớn, khó chịu ở cổ tử cung và cản trở việc khám phụ khoa hay làm xét nghiệm Pap thì không cần phải lo lắng về loại u nang này.