Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKII BÁC SĨ TRẦN THỊ HƯƠNG LAN – Khoa Nội – Tiêu hóa – Giám đốc Chuyên môn Thuốc Dân Tộc Chi Nhánh phía Nam – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh
Có thể áp dụng các cách trị ho ngứa cổ họng tại nhà song song với việc dùng thuốc để cải thiện nhanh triệu chứng và rút ngắn thời gian điều trị. Sử dụng lá hẹ, uống trà gừng, trà bạc hà, xông hơi, súc miệng nước muối… là những mẹo được dùng phổ biến.
Vì sao bị ho kèm theo ngứa cổ họng?
Ho là dạng phản xạ tự nhiên của cơ thể với tác dụng loại bỏ đờm, chất gây dị ứng hay dịch tiết hô hấp. Thực tế, cơn ho xuất hiện đa phần có liên quan tới bệnh đường hô hấp hoặc các rối loạn trong cơ thể.
Bệnh ho được phân thành nhiều loại khác nhau như ho gà, ho khan, ho mất tiếng, ho có đờm, ho cấp tính hoặc mãn tính. Triệu chứng ho thường đi kèm với một số biểu hiện khác của cơ thể. Điển hình nhất là tình trạng ngứa cổ họng.
Bị ho kèm theo ngứa cổ họng thường là do một số nguyên nhân sau đây:
– Viêm nhiễm đường hô hấp:
Đây được cho là nguyên nhân chính gây ra triệu chứng ho đi kèm với ngứa ngáy và đau rát cổ họng. Cảm lạnh, viêm xoang, viêm họng, viêm amidan, viêm thanh quản… là những bệnh lý thường gặp gây ra các triệu chứng này.
– Dị ứng:
Ho kèm theo ngứa ngáy và khó chịu ở cổ họng là triệu chứng đặc trưng của tình trạng dị ứng. Có thể là dị ứng thời tiết, dị ứng thực phẩm, phấn hoa, nấm mốc, mạt bụi hay lông thú. Sau khi tiếp xúc với các dị nguyên, niêm mạc hô hấp thường sẽ có xu hướng bị kích thích và viêm nhẹ. Đồng thời kích thích phản ứng ho để loại bỏ các tác nhân gây dị ứng.
– Lạm dụng giọng nói quá mức:
Lạm dụng giọng nói quá mức cũng là một trong những nguyên nhân có thể gây ho kèm theo ngứa cổ họng. Bởi nói và la hét nhiều sẽ khiến cổ họng và dây thanh quản phải chịu nhiều áp lực. Thậm chí gây ra tình trạng kích thích và sưng viêm.
– Môi trường ô nhiễm:
Môi trường sống ô nhiễm, chứa kim loại nặng, hàm lượng bụi mịn cao… có thể khiến niêm mạc hô hấp bị kích thích. Từ đó làm phát sinh các triệu chứng ho, sổ mũi, nghẹt mũi, ngứa ngáy cổ họng.
– Các nguyên nhân khác:
Ngoài các nguyên nhân cơ bản nêu trên thì tình trạng ho kèm theo ngứa cổ họng cũng có thể liên quan đến các vấn đề khác. Bao gồm:
- Uống quá nhiều rượu bia
- Thói quen hút thuốc lá
- Ăn thực phẩm cay nóng
- Trào ngược dạ dày thực quản
9 Cách trị ho ngứa cổ họng hiệu quả tại nhà
Như đã phân thích, triệu chứng ho kèm theo ngứa cổ họng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Người bệnh có thể áp dụng một số cách chữa tại nhà để cải thiện nhanh các triệu chứng. Đồng thời hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị các vấn đề sức khỏe hay bệnh lý liên quan.
Dưới đây là 9 cách trị ho ngứa cổ họng tại nhà được áp dụng phổ biến:
1. Dùng lá hẹ trị ho ngứa cổ họng
Hẹ là một loại rau quen thuộc được dùng chế biến nhiều món ăn trong mâm cơm người Việt. Ngoài ra, nguyên liệu này còn được tận dụng chữa ho ngứa cổ họng và các bệnh về đường hô hấp.
Theo các tài liệu y học cổ truyền, hẹ có vị cay ngọt và tính ấm với tác dụng ôn trung, tán ứ huyết, vị khí, bổ phế, hạ nghịch khí và điều hòa tạng phủ. Dùng lá hẹ chữa ho, viêm họng, cảm lạnh… là mẹo dân gian được áp dụng rất phổ biến.
Hơn nữa, theo các nghiên cứu dược lý hiện đại, một số hoạt chất như Sunfit, Odorin, Allicin trong lá hẹ có tác dụng kháng sinh tự nhiên mạnh mẽ. Đặc biệt là hoạt chất Saponin từ thảo dược này giúp cải thiện chứng ho và làm loãng dịch đờm rất tốt. Một số thành phần potassium, vitamin A, vitamin C, sắt… lại giúp nâng cao khả năng đề kháng cho cơ thể.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 200g lá hẹ tươi và 50g đường phèn
- Lá hẹ đem ngâm nước muối loãng 5 phút rồi rửa lại nhiều lần
- Cắt lá hẹ ra thành từng khúc ngắn rồi cho vào chén
- Đập nhỏ đường phèn cho vào rồi đem đi chưng cách thủy 15 – 20 phút
- Chắt lấy nước cốt uống 3 – 4 thìa cà phê/ lần
- Đối với người lớn có thể uống 3 lần/ ngày nhưng trẻ nhỏ thì chỉ nên dùng 2 lần/ ngày
2. Cách trị ho ngứa cổ họng bằng gừng tươi
Sử dụng gừng tươi là một trong những mẹ chữa ho ngứa cổ họng quen thuộc tại nhà được áp dụng rộng rãi. Theo y học cổ truyền, gừng có vị cay nồng và tính ấm với nhiều công dụng như tán hàn, tiêu viêm, giảm ho, nhuận phế. Nhờ đó mà đáp ứng với những triệu chứng bất thường ở đường tiêu hóa.
Bên cạnh đó, các công dụng của gừng tươi còn được chứng minh qua nhiều nghiên cứu dược lý hiện đại. Hoạt chất Gingerol trong gừng có khả năng ức chế mạnh với virus hợp bào hô hấp – Respiratory syncytial virus. Từ đó giúp hỗ trợ điều trị viêm họng, cảm lạnh, viêm phế quản.
Ngoài ram nhiều nghiên cứu còn cho thấy, lượng lớn Ginger oil và Zingiberol trong gừng tươi giúp ức chế prostaglandin – một chất trung gian gây viêm nhiễm niêm mạc đường hô hấp. Hơn nữa, gừng tươi còn có tác dụng làm giảm các triệu chứng hô hấp do dị ứng như nghẹt mũi, hắt hơi, ho…
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1 củ gừng tươi đem rửa sạch, để ráo rồi thái lát
- Cho gừng vào ấm giữ nhiệt, thêm 200ml nước sôi vào hãm khoảng 15 phút
- Sau đó thêm vào 2 thìa cà phê mật ong nguyên chất
- Khuấy đều lền và uống khi trà còn ấm
- Có thể ăn vài ba lát gừng để nâng cao hiệu quả điều trị
3. Uống trà bạc hà
Uống trà bạc hà chữa ho ngứa cổ họng là mẹo điều trị quen thuộc được áp dụng phổ biến. Bạc hà là thảo dược có chứa hàm lượng lớn menthol. Đây là hoạt chất có tác dụng làm mát niêm mạc hầu họng, giảm ngứa ngáy và khó chịu.
Hơn nữa, thành phần acid rosmarinic trong bạc hà còn có tác dụng chống dị ứng, làm giảm ho và hạn chế bùng phát cơn hen cấp. Mẹo uống trà bạc hà đáp ứng tốt với các trường hợp bị ho ngứa cổ họng do dị ứng thời tiết, phấn hoa, nấm mốc hay do viêm họng, nhiễm virus.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1 ít lá bạc hà ở dạng tươi
- Ngâm thảo dược với nước muối loãng rồi rửa lại nhiều lần cho sạch
- Đun sôi 200ml cho bạc hà vào đun thêm vài ba phút nữa
- Uống trực tiếp khi trà bạc hà còn ấm
- Ngoài ra có thể nhai trực tiếp lá bạc hà tươi, nuốt nước nhả bã
4. Nước ép củ cải trắng
Củ cải trắng cũng là một nguyên liệu tự nhiên lành tính có thể sử dụng để khắc phục tình trạng ho ngứa cổ họng. Nguyên liệu này có vị ngọt hơi cay và tính bình với tác dụng nhuận phế, tiêu đờm, giảm ho và kiện tỳ tiêu thực.
Ngoài ra, củ cải trắng còn chứa nhiều thành phần protein, kali, vitamin C, vitamin B3, photpho, sắt, magie… rất tốt cho sức khỏe. Đặc biệt là có thể nâng cao sức đề kháng, giúp hỗ trợ cơ thể chống lại với các bệnh đường hô hấp gây ho ngứa cổ họng.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị nửa củ cải trắng cùng 2 thìa cà phê mật ong nguyên chất
- Củ cải trắng đem rửa sạch rồi cắt thành từng miếng nhỏ
- Sau đó giã nhuyễn hoặc cho vào máy xay nhuyễn
- Vắt lấy nước cốt rồi trộn đều với mật ong nguyên chất
- Chia đều lượng nước thuốc thu được làm 2 – 3 lần uống trong ngày
5. Xông hơi dầu khuynh diệp
Dầu khuynh diệp là tinh dầu chiết xuất từ cây bạch đàn được dùng phổ biến trong điều trị các bệnh đường hô hấp. Thực tế, xông hơi bằng dầu khuynh diệp có thể giúp làm thông thoáng đường thở và loại bỏ dịch nhầy ứ đọng trong mũi họng. Từ đó có tác dụng cải thiện tốt các triệu chứng ho nhiều, nghẹt mũi và thở khò khè.
Đặc biệt, tinh dầu khuynh diệp còn chứa một số thành phần hoạt chất có tác dụng dược tính cao. Nhờ đó mà có khả năng ức chế hoạt động của VRS – virus gây bệnh cảm cúm, cảm lạnh và viêm họng. Đây là những bệnh hô hấp thường gặp gây ra triệu chứng ho ngứa cổ họng.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1.5 lít nước lọc cùng 1 ít tinh dầu khuynh diệp
- Đun sôi nước, cho tinh dầu vào và khuấy đều
- Sau đó đổ nước ra tô lớn và dùng xông hơi mũi họng khoảng 15 phút
- Sau đó có thể thoa 1 chút dầu khuynh diệp ở cổ để nâng cao hiệu quả giảm đau và làm ấm phổi
6. Cách trị ho ngứa cổ họng bằng nghệ
Dùng nghệ là một cách trị ho ngứa cổ họng tại nhà rất dễ áp dụng. Hàm lượng hoạt chất curcumin trong nghệ rất dồi dào có tác dụng chống viêm và phục hồi tổn thương niêm mạc rất tốt.
Thực tế cho thấy, dùng nghệ có khả năng cải thiện tình trạng sưng viêm niêm mạc hô hấp. Đồng thời làm giảm các triệu chứng ho, khó chịu, ngứa ngáy và vướng nghẹn ở cổ họng.
Ngoài ra, nghệ chứa một lượng lớn các hợp chất chống oxy hóa giúp tăng cường miễn dịch và hỗ trợ ức chế các loại hại khuẩn, virus gây nhiễm trùng đường hô hấp. Từ đó thúc đẩy tốc độ điều trị các bệnh lý có liên quan tới tình trạng ho ngứa cổ họng.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1 thìa cà phê bột nghệ đem hòa với 200ml nước ấm
- Thêm vào 3 thìa cà phê nguyên chất rồi khuấy đều lên
- Uống trực tiếp khi trà còn ấm
- Nếu không có sẵn bột nghệ có thể dùng nghệ tươi giã và vắt lấy nước
7. Tắc chưng mật ong
Tắc chưng mật ong cũng là một cách trị ho ngứa cổ họng rất hữu hiệu được áp dụng rất phổ biến. Phần vỏ tắc chứa một lượng lớn tinh dầu giúp làm giảm ngứa họng, loãng đờm và cải thiện cơn ho rất tốt. Hơn nữa, tắc còn chứa lượng vitamin C với khả năng nâng cao thể trạng và tăng cường sức đề kháng.
Công thức này còn có thêm mật ong – nguyên liệu chứa lượng dưỡng chất rất dồi dào đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đặc biệt là khả năng chống viêm, ức chế hại khuẩn và thúc đẩy tốc độ chữa lành tổn thương niêm mạc hô hấp.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị khoảng 4 – 5 quả tắc và 3 thìa cà phê mật ong nguyên chất
- Tắc đem rửa sạch, ngâm nước muối 10 phút rồi vớt ra để ráo
- Cắt tắc làm đôi cho vào chén, thêm mật ong vào rồi đem đi hấp cách thủy 10 phút
- Lấy ra để bớt nóng rồi chắt lấy nước uống
- Trẻ trên 10 tuổi và người lớn có thể ăn kèm vỏ tắc để nâng cao hiệu quả
8. Uống nước chanh ấm
Uống nước chanh ấm cũng là một mẹo dân gian đáp ứng tốt với các trường hợp bị ho ngứa cổ họng. Đặc biệt đây là giải pháp đơn giản, an toàn và rất dễ áp dụng.
Chanh chứa một lượng vitamin C rất dồi dào có khả năng chống oxy hóa và tăng cường hệ thống miễn dịch. Từ đó sẽ giúp hỗ trợ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cảm cúm, cảm lạnh, viêm họng… Trong khi đó, đây lại là các bệnh lý phổ biến gây ho và ngứa rát cổ họng.
Hơn nữa, trong chanh còn chứa một lượng acid citric rất dồi dào có tác dụng làm loãng đờm và loại bỏ các chất kích thích trong cổ họng. Điều này có thể làm giảm tình trạng ho khan, ho có đờm và thúc đẩy tổn thương niêm mạc chóng lành.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1 quả chanh và 3 thìa cà phê mật ong nguyên chất
- Cắt đôi quả chanh là vắt lấy nước cốt
- Hòa với 200ml nước ấm rồi thêm mật ong vào khuấy đều
- Uống khi nước chanh mật ong còn ấm
- Khi uống có thể ngậm trong miệng 1 lúc rồi nuốt từ từ
9. Các giải pháp hỗ trợ khác
Ngoài các mẹo chữa rất đơn giản nêu trên, bạn có thể kết hợp với các giải pháp hỗ trợ khác. Ngoài giúp nâng cao hiệu quả điều trị thì còn bảo vệ niêm mạc hô hấp và ngăn ngừa các triệu chứng kích hoạt trong tương lai.
Các giải pháp hỗ trợ được đề cập bao gồm:
– Súc miệng với nước muối:
Đây là một mẹo giúp làm giảm tình trạng ho khan và ngứa rát cổ họng rất hiệu quả. Muối có tác dụng sát trùng, chống viêm, ức chế hại khuẩn và làm dịu niêm mạc cổ họng.
Việc súc miệng với nước muối pha loãng sẽ làm giảm thiểu các triệu chứng khó chịu. Đồng thời làm sạch niêm mạc họng và ức chế các loại hại khuẩn, virus gây nhiễm trùng.
- Hòa tan 1 thìa cà phê muối biển vào 200ml nước ấm
- Dùng nước này để súc miệng khoảng 3 – 4 lần/ ngày
- Thời điểm tốt nhất để súc miệng là trước khi đi ngủ và sáng sớm khi ngủ dậy
- Có thể áp dụng mẹo này ngay cả khi các triệu chứng đã thuyên giảm
– Dùng máy tạo độ ẩm trong nhà:
Trong một số trường hợp, triệu chứng ho ngứa cổ họng xảy ra khi thay đổi thời tiết hay độ ẩm giảm xuống thấp. Lúc này bạn nên chú ý sử dụng máy tạo độ ẩm trong không gian sống.
Việc cân bằng độ ẩm môi trường có tác dụng làm dịu niêm mạc hầu họng hiệu quả. Từ đó cải thiện cơn ho và làm giảm các triệu chứng ngứa rát, khó chịu cổ họng.
Hơn nữa, việc dùng máy tạo độ ẩm còn làm giảm sự kích thích lên niêm mạc mũi xoang. Điều này giúp hạn chế nguy cơ bùng phát các bệnh đường hô hấp như viêm xoang, viêm họng, viêm mũi dị ứng…
Cách chăm sóc và dự phòng
Ngoài áp dụng các mẹo chữa trị thì bạn cũng cần chú ý đến việc chăm sóc sức khỏe và chủ động phòng ngừa triệu chứng tái phát. Bởi trên thực tế, tình trạng ho ngứa cổ họng và các triệu chứng hô hấp khác rất dễ xảy ra khi có điều kiện thuận lợi.
Dưới đây là một số vấn đề cần lưu ý:
- Uống nhiều nước để cân bằng điện giải và làm loãng dịch tiết hô hấp. Đây cũng là một mẹo làm giảm ho khan, ho có đờm và đảm bảo sức đề kháng cho cơ thể.
- Điều chỉnh và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Nên ưu tiên các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất để cải thiện hệ miễn địch và tăng cường sức khỏe tổng thể.
- Tránh uống đồ lạnh, hạn chế tiêu thụ cà phê, rượu bia, nước ngọt có gas và đồ ăn cay nóng. Đồng thời tuyệt đối không nên hút thuốc lá.
- Vệ sinh răng miệng đúng cách, đánh răng đều đặn 2 lần/ ngày. Ngoài ra có thể dùng nước muối loãng súc miệng để hạn chế sự phát triên quá mức của hại khuẩn và virus.
- Giữ ấm cho cơ thể, nhất là vùng cổ. Nếu thời tiết lạnh khô thì nên dùng máy tạo độ ẩm trong không gian sống để làm dịu niêm mạc mũi họng.
- Tránh tiếp xúc với dị nguyên như phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc, hóa chất, lông chó mèo…
- Thường xuyên vệ sinh nhà cửa và sử dụng máy lọc không khí để giữ cho môi trường sống luôn sạch sẽ, thông thoáng.
Ngoài áp dụng các cách trị ho ngứa cổ họng tại nhà thì bạn nên theo dõi biểu hiện của cơ thể. Trường hợp triệu chứng kéo dài, không thuyên giảm hay trở nên nghiêm trọng thì nên chủ động thăm khám bác sĩ. Việc điều trị y tế sẽ giúp loại bỏ triệt để các bệnh lý nguyên nhân.
Có thể bạn quan tâm: