Hắc lào hay nấm da là một bệnh về da do một nhóm nấm ăn keratin có tên là dermatophyte gây ra. Các loại nấm này phát triển trên da, tóc và móng vì đó là những khu vực có nhiều keratin của cơ thể.
Bệnh hắc lào có triệu chứng là xuất hiện các mảng da đỏ, đóng vảy và ngứa. Những mảng da này thường có hình tròn hoặc hình bầu dục, ranh giới rõ ràng, sau đó lan rộng dần và liên kết với nhau tạo thành mảng lớn, hơi nổi lên.
Hắc lào có thể xảy ra trên da và móng tay, phổ biến nhất là trên cánh tay và da đầu nhưng triệu chứng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể, bao gồm cả da mặt. Bệnh hắc lào còn có nhiều cái tên khác, tùy theo vị trí bị nhiễm nấm trên cơ thể. Ví dụ, khi xảy ra ở quanh vùng bẹn, bệnh hắc lào được gọi là nấm bẹn và khi xảy ra ở kẽ ngón chân thì bệnh lại được gọi là nấm da chân.
Tuy nhiên, bệnh hắc lào dễ điều trị và thường đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị tại nhà.
Lưu ý khi sử dụng tinh dầu để điều trị hắc lào
Một số loại tinh dầu có thể giúp trị bệnh hắc lào, ví dụ như tinh dầu tràm trà. Khi sử dụng tinh dầu, luôn phải pha loãng và thử phản ứng da trước để xem có bị dị ứng hay không. Pha loãng tinh dầu bằng cách trộn 3 - 4 giọt tinh dầu với khoảng 30ml dầu nền như dầu ô liu hoặc dầu dừa. Sau đó, thoa một lượng nhỏ hỗn hợp tinh dầu lên vùng da ở bên trong cánh tay và theo dõi trong 12 - 24 giờ. Nếu da không có phản ứng gì thì có thể dùng tinh dầu cho vùng da bị hắc lào.
Các cách điều trị hắc lào
1.Rửa sạch vùng da bị hắc lào
Một điều rất quan trọng khi bị hắc lào là phải giữ cho vùng da bị bệnh luôn sạch sẽ để ngăn nấm lây lan rộng hơn và giúp cho da nhanh lành hơn.
Rửa vùng da bị hắc lào bằng xà phòng diệt khuẩn hàng ngày trước khi bôi thuốc và lau khô kỹ vùng da đó sau khi tắm vì hơi ẩm sẽ tạo điều kiện cho nấm lây lan.
Xà phòng chứa nhựa thông và nhựa than đá (coal tar) có tác dụng kháng khuẩn tốt nhưng những loại xà phòng này có thể gây kích ứng làn da nhạy cảm.
2. Giấm táo
Giấm táo (apple cider vinegar) có đặc tính kháng nấm mạnh nên có thể giúp điều trị bệnh hắc lào khi bôi trực tiếp lên vùng da bị bệnh. Cách thực hiện như sau:
- Ngâm một miếng bông trong giấm táo không pha loãng và đắp lên vùng da bị hắc lào.
- Thực hiện ba lần mỗi ngày.
3. Tinh dầu tràm trà
Tinh dầu tràm trà (tea tree oil) có đặc tính chống nấm và kháng khuẩn nên thành phần này được sử dụng để điều trị nhiều bệnh nhiễm trùng da do nấm và do vi khuẩn.
Dùng tăm bông thoa tinh dầu tràm trà trực tiếp lên vùng da bị hắc lào 2 - 3 lần mỗi ngày. Nếu bạn có da nhạy cảm thì nên pha loãng tinh dầu với các loại dầu nền như dầu dừa. Dầu dừa cũng có tác dụng trị nấm.
4. Dầu dừa
Dầu dừa có cả đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm nên có thể giúp điều trị hắc lào. Đây là một phương pháp tự nhiên vô cùng hiệu quả để trị bệnh hắc lào và các bệnh nhiễm trùng da do nấm khác, ví dụ như nhiễm nấm candida. Vì dễ thoa lên da đầu và còn có tác dụng dưỡng tóc nên dầu dừa là một phương pháp điều trị lý tưởng cho bệnh nấm da đầu (hắc lào ở da đầu).
Dầu dừa có dạng sáp rắn ở nhiệt độ mát nên trước khi sử dụng cần làm chảy dầu bằng cách ngâm trong nước ấm hoặc quay vài giây trong lò vi sóng, sau đó thoa dầu trực tiếp lên vùng da bị hắc lào. Dầu dừa sẽ nhanh chóng được hấp thụ vào da. Thực hiện ít nhất 3 lần mỗi ngày.
5. Nghệ
Củ nghệ có rất nhiều đặc tính có lợi cho sức khỏe như đặc tính kháng khuẩn và chống viêm. Các hợp chất trong nghệ còn có tác dụng trị nấm hiệu quả, giúp ức chế sự phát triển của nấm trên da.
Bạn có thể xay nghệ tươi hoặc sử dụng tinh bột nghệ và trộn với một ít nước để tạo thành hỗn hợp sệt. Bôi hỗn hợp lên da, sau đó để nguyên cho đến khi khô và rửa sạch bằng nước. Ngoải a, bạn cũng có thể uống nước nghệ hoặc trà nghệ hàng ngày để điều trị từ bên trong.
6. Lô hội
Lô hội hay nha đam từ lâu đã được sử dụng để điều trị nhiễm trùng da do vi khuẩn và nấm, bao gồm cả bệnh hắc lào. Lô hội có thể trị bệnh hắc lào và làm dịu các triệu chứng ngứa, viêm và khó chịu. Bạn có thể sử dụng các sản phẩm dưỡng da có chứa chiết xuất lô hội hoặc thoa gel lô hội tươi lên vùng da bị hắc lào. Thực hiện ít nhất 3 lần mỗi ngày.
7. Tinh dầu oregano
Tinh dầu oregano (kinh giới cay) có đặc tính kháng nấm, thậm chí còn mạnh hơn so với nhiều loại thuốc bôi trị nấm. Loại tinh dầu này có thể ức chế sự phát triển của nấm và điều trị các bệnh nhiễm trùng da do nấm, bao gồm cả nấm da chân và hắc lào.
Trộn một vài giọt tinh dầu oregano với dầu nền như dầu ô liu hoặc dầu dừa và thoa hỗn hợp lên vùng da bị nhiễm nấm 3 lần mỗi ngày.
8. Tinh dầu hoặc trà sả
Cả tinh dầu sả và trà sả đều có tác dụng kháng nấm và giúp trị các bệnh nhiễm trùng da do nấm như hắc lào.
Nếu sử dụng tinh dầu sả, hãy trộn một vài giọt tinh dầu với dầu nền và bôi trực tiếp lên da 2 lần mỗi ngày. Hoặc bạn cũng có thể sử dụng trà sả túi lọc, ngâm túi trà trong nước nóng vài phút, vắt bớt nước và đắp lên vết hắc lào.
9. Bột cam thảo
Cam thảo có đặc tính kháng khuẩn mạnh và nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các chất chiết xuất từ cam thảo có thể điều trị các bệnh nhiễm trùng do nấm. (1)
Trộn 8 thìa cà phê bột cam thảo với một cốc nước và đun sôi. Khi nước sôi, hạ lửa nhỏ và đun trong 10 phút. Khuấy đều cho đến khi hỗn hợp có dạng sệt. Chờ cho đến hỗn hợp chỉ còn hơi âm ấm và thoa lên vùng da bị hắc lào 2 lần mỗi ngày. Để nguyên hỗn hợp bột cam thảo trên da trong ít nhất 10 phút và sau đó rửa sạch bằng nước.
Điều trị bằng thuốc kháng nấm
Mặc dù các biện pháp tự nhiên kể trên có tác dụng trị bệnh hắc lào nhưng đôi khi, những biện pháp này không đủ hiệu quả và vẫn phải sử dụng thuốc kháng nấm. Có nhiều loại thuốc bôi kháng nấm không kê đơn mà bạn có thể dễ dàng mua tại các hiệu thuốc. Các loại thuốc này có hiệu quả đối với bệnh hắc lào nhẹ. Nên tìm các loại thuốc có chứa clotrimazole và terbinafine. Bôi thuốc hai lần mỗi ngày hoặc làm theo chỉ dẫn của nhà sản xuất.
Bệnh hắc lào bao lâu thì khỏi?
Tùy vào mức độ nghiêm trọng và phương pháp điều trị mà bệnh hắc lào có thể khỏi trong vòng 2 – 4 tuần hoặc lâu hơn.
Khi nào cần đi khám?
Bạn nên đi khám bác sĩ da liễu nếu không rõ nguyên nhân gây ra các triệu chứng hoặc các triệu chứng không đỡ sau 2 tuần điều trị.
Trong nhiều trường hợp, bệnh hắc lào không đáp ứng với các biện pháp điều trị tự nhiên và thuốc không kê đơn. Những trường hợp này sẽ phải sử dụng thuốc kháng nấm kê đơn dạng bôi hoặc dạng uống. Các loại thuốc này giúp trị khỏi bệnh nhanh chóng và nhờ đó làm giảm nguy cơ lây bệnh sang người khác.
Phòng ngừa bệnh hắc lào
Bệnh hắc lào rất dễ lây lan. Mặc dù các loại nấm gây ra bệnh này lây chủ yếu qua tiếp xúc da trực tiếp nhưng cũng có thể lây qua các vật trung gian như quần áo, khăn, đồ dùng cá nhân hay các bề mặt.
Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh hắc lào là giữ cho da luôn sạch sẽ và khô ráo. Hãy tắm rửa sạch sẽ và thay quần áo sạch, khô ngay sau khi người bị ướt hoặc ra nhiều mồ hôi. Tránh tiếp xúc cơ thể với người bị bệnh hắc lào. Không đi chân trần ở những nơi công cộng như nhà tắm tại phòng gym hay bể bơi để tránh bị nấm da chân.