Điều gì xảy ra sau khi cắt toàn bộ dạ dày để điều trị ung thư?

Trong điều trị ung thư dạ dày, trong một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân cắt toàn bộ dạ dày. Đây là phẫu thuật mà toàn bộ dạ dày sẽ bị loại bỏ, ở phía trên cắt đến thực quản bụng, ở phía dưới cắt dưới môn vị tới tá tràng. Sau đó, thực quản sẽ được nối với hỗng tràng để thực hiện lưu thông tiêu hóa.

Phẫu thuật cắt dạ dày ung thư là một kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi phải thực hiện ở một cơ sở y tế được trang bị đầy đủ trang thiết bị, các phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm, đồng thời người bệnh phải được chuẩn bị thật tốt, có đầy đủ sức khỏe để tham gia cuộc mổ.

Phẫu thuật cắt dạ dày ung thư sẽ không thực hiện được ở các bệnh nhân có thể trạng quá yếu, ung thư đã di căn phúc mạc hoặc di căn xa, đã có xâm lấn vào cơ hoành hoặc lan lên qua thực quản bụng.

Cắt ung thư dạ dày sống được bao lâu? Phát hiện bệnh sớm ở giai đoạn đầu và chỉ định phẫu thuật càng sớm thì hiệu quả phẫu thuật càng cao, giảm nguy cơ tái phát, bệnh ung thư dạ dày có thể khỏi hoàn toàn.

Quy trình phẫu thuật cắt dạ dày ung thư diễn ra như sau:

Trước khi phẫu thuật

• Người bệnh sẽ được bác sĩ giải thích về phương pháp điều trị, các lợi ích, nguy cơ, biến chứng có thể xảy ra. Người bệnh hoặc người nhà sẽ ký các cam kết để hoàn tất các thủ tục hành chính để thực hiện cuộc mổ.
• Người bệnh sẽ được làm các xét nghiệm, siêu âm, nội soi, chụp cắt lớp vi tính để đánh giá tính xâm lấn và di căn của ung thư.
• Người bệnh sẽ được tăng cường dinh dưỡng, nâng cao thể trạng để đảm bảo hồi phục đủ lượng albumin, protein máu, điều chỉnh tốt các rối loạn sinh hóa.
• Tiến hành thụt tháo, rửa ruột nếu cần thiết, nhắc nhở bệnh nhân nhịn ăn trước mổ 6 giờ.

Quá trình phẫu thuật

• Sử dụng kháng sinh dự phòng cho bệnh nhân để ngăn ngừa tình trạng nhiễm khuẩn.
• Bệnh nhân nằm ngửa, thực hiện gây mê, giảm đau và đặt thông tiểu.
• Tiến hành rạch bụng, cắt toàn bộ dạ dày, mạc nối lớn và nạo vét hạch.
• Nối thực quản- hỗng tràng trên quai Y qua mạc treo đại tràng ngang.
• Dẫn lưu và đóng bụng, chú ý cầm máu kỹ và lau bụng.

Trong 5 ngày đầu sau cắt dạ dày, bệnh nhân sẽ được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng đường tĩnh mạch. Người bệnh sẽ được truyền các dung dịch nước, điện giải, đường, acid amin để cung cấp chất dinh dưỡng và năng lượng cần thiết.

Từ ngày thứ 5 sau khi có trung tiện, người bệnh có thể ăn các thức ăn lỏng bằng đường miệng, nên bắt đầu ăn bằng sữa, nước cháo, ăn nhiều lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 100ml. Sau vài tuần, người bệnh có thể bắt đầu ăn cơm.

Sau phẫu thuật cắt dạ dày ung thư, người bệnh thường gặp một số tình trạng sau:

• Bị giảm cân trong một vài tháng đầu, có thể do tác dụng phụ của thuốc làm người bệnh chán ăn, do chế độ ăn uống kém hoặc hấp thu không đầy đủ.
• Hội chứng Dumplin: Hội chứng này thường xảy ra một thời gian ngắn sau khi ăn, khi thức ăn đi quá nhanh vào ruột. Các triệu chứng thường gặp là đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, có thể kèm theo hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi,...
• Sự kém hấp thu mỡ do thời gian lưu thức ăn trong ruột nhanh làm giảm thời gian tiếp xúc với các men tiêu hóa. Đồng thời việc dạ dày mất đi sẽ làm mất chức năng co bóp, nghiền nhỏ thức ăn ở dạ dày, các thức ăn xuống hỗng tràng phần lớn có kích thước lớn, do đó sẽ khó khăn cho men tụy trong tiêu hóa thức ăn. Sự giảm hấp thu mỡ sẽ kéo theo giảm hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K gây ra các tình trạng bệnh như bong da, khô mắt, rối loạn xương, rối loạn tạo máu,...
• Bệnh nhân thường bị đầy hơi, khó chịu, no lâu, nôn ra thức ăn không tiêu.
• Không dung nạp lactose do một thiếu hụt enzyme lactase. Bệnh nhân hay bị đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy sau khi ăn các thực phẩm giàu lactose như sữa mẹ, sữa bò, các sản phẩm khác từ sữa, một số món tráng miệng,...
• Thiếu máu hồng cầu to, thiếu máu ác tính
• Loãng xương, gãy xương

Chế độ dinh dưỡng cũng là một phần quan trọng của quá trình điều trị, để ngăn ngừa tình trạng suy dinh dưỡng cũng như đáp ứng với sự thay đổi của cơ thể sau phẫu thuật cắt dạ dày ung thư, người bệnh nên thực hiện các lưu ý trong chế độ ăn sau đây:

• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, thay vì ăn ba bữa trong ngày, có thể tăng lên thành 6-8 bữa.
• Ngồi thẳng trong khi ăn, ăn chậm và nhai thật kỹ.
• Hạn chế uống nước trong khi ăn, nên uống nước 30-60 phút sau hoặc trước bữa ăn.

• Chế độ ăn bổ sung các thực phẩm giàu protein như thịt, cá, trứng, ngũ cốc, phô mai, sữa chua.
• Tăng cường các thực phẩm giàu chất xơ như bột gạo, bột mì, các loại đậu, trái cây tươi.
• Tránh các thực phẩm có lượng đường cao như nước ngọt, nước trái cây, bánh kẹo, mật ong,... nếu sau khi ăn các thực phẩm này hay bị tình trạng nôn ói.
• Uống thêm các viên uống bổ sung men tụy, ăn kèm các thực phẩm giàu vitamin tan trong dầu (thịt, cá, trứng, sữa,...) với chất béo thực vật (dầu olive, dầu nành) để tăng khả năng hấp thu.
• Nếu có tình trạng khó chịu, đầy hơi, nôn thức ăn không tiêu nên cho bệnh nhân ăn thực phẩm mềm, lỏng vừa.
• Bổ sung vitamin B12 dạng uống hoặc dạng tiêm. Bổ sung acid folic bằng thuốc hoặc qua các thực phẩm chứa nhiều acid folic như súp lơ, rau cần, rau diếp, cam, chuối, ngũ cốc, đậu bắp, gạo, trứng,...
• Bổ sung sắt, canxi và vitamin D qua thực phẩm và thuốc