Gan:
- Là tạng lớn thứ 2 trong cơ thể người.
- Xử lý hầu như tất cả những gì chúng ta ăn hoặc uống vào, đồng thời lọc các chất độc có trong máu.
- Chức năng gan sẽ bị ảnh hưởng nếu gan chứa quá nhiều mỡ.
- Một điều thú vị là gan có thể tự hồi phục bằng cách tạo ra các tế bào mới, thay thế cho các tế bào cũ bị tổn thương.
- Tuy nhiên, nếu các tác nhân có hại liên tục có mặt ở gan thì tổ chức xơ sẽ hình thành và gây nên bệnh xơ gan.
Gan nhiễm mỡ
- Là thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng mỡ bị tích tụ quá nhiều trong gan.
- Ở người bình thường, lượng mỡ trong gan rất thấp, chỉ chiếm từ 2 - 4% trọng lượng của gan.
- Nhưng trong bệnh gan nhiễm mỡ, mỡ sẽ chiếm ít nhất từ 5-10% trọng lượng của gan.
- Chúng ta hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng nhiễm mỡ của gan thông qua việc thay đổi các thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.
- Bên cạnh đó, bệnh gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng và các tổn thương do nó gây ra có thể hồi phục được
Triệu chứng:
- Ít khi có các triệu chứng rõ ràng.
- Những biểu hiện đầu tiên thường chỉ là bụng ấm ách và hơi khó chịu.
- Trên lâm sàng, bác sĩ có thể khám thấy gan của bạn hơi to ra một chút. Khi lượng mỡ trong gan quá nhiều sẽ gây nên tình trạng viêm gan.
- Lúc đó, các triệu chứng chính sẽ là chán ăn, sụt cân, đau bụng hoặc mệt mỏi nhiều và vàng da.
Nguyên nhân:
- Nguyên nhân thường gặp nhất là do rượu.
- Béo phì
- Mỡ máu cao
- Tiểu đường
- Gene di truyền
- Sút cân quá nhanh
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc như Aspirin, Steroids, Tamoxifen hay Tetracycline
Phân loại:
Gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Nhóm này không liên quan tới rượu mà do rối loạn chuyển hóa mỡ của gan, dẫn đến dư thừa mỡ trong các tổ chức của gan.
- Bệnh nhân được xếp vào nhóm này khi tỉ lệ mỡ trong gan chiếm trên 10% trọng lượng của gan.
Gan nhiễm mỡ do rượu.
- Trong nhóm này, gan nhiễm mỡ là triệu chứng sớm nhất của bệnh viêm gan do rượu.
- Uống rượu quá nhiều sẽ gây tổn thương gan và dẫn đến suy giảm chức năng chuyển hóa mỡ.
- Kiêng rượu giúp làm giảm tình trạng nhiễm mỡ gan. Sau 6 tuần, gan của bạn sẽ không còn nhiễm mỡ.
- Một lưu ý quan trọng ở đây là nếu sử dụng rượu quá nhiều và liên tục thì bệnh gan nhiễm mỡ có nguy cơ cao tiến triển thành xơ gan.
Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Chán ăn
- Buồn nôn, nôn
- Đau bụng
- Vàng da
Gan nhiễm mỡ cấp tính trong quá trình mang thai.
- Gan nhiễm mỡ cấp là một biến chứng hiếm gặp và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của thai phụ.
- Các triệu chứng xuất hiện ở 3 tháng cuối thai kỳ,
- Phụ nữ mang thai sẽ được kiểm tra sàng lọc, dự phòng và điều trị từ sớm.
- Đa phần các triệu chứng sẽ giảm dần sau khi sinh và không để lại hậu quả về sau.
Các yếu tố nguy cơ:
- Thừa cân hoặc béo phì.
- Đái tháo đường Type 2
- Uống nhiều rượu
- Sử dụng quá liều quy định một số loại thuốc như Acetaminophen
- Mang thai
- Cholesterol máu cao
- Hàm lượng triglycerid máu cao
- Suy dinh dưỡng
- Hội chứng rối loạn chuyển hóa
Chẩn đoán:
Lâm sàng
- Gan nhiễm mỡ có thể phát hiện được thông qua thăm khám lâm sàng.
- Bạn nên kể với bác sĩ về các biểu hiện như bụng ấm ách hay chán ăn, cùng với đó là tiền sử về sử dụng rượu và các loại thuốc.
Xét nghiệm máu.
- Với xét nghiệm máu, chúng ta có thể đánh giá được sự thay đổi của men gan (men gan tăng).
- Đây không phải là phương pháp chẩn đoán xác định nhưng rất cần thiết trong việc tìm ra nguyên nhân gây tổn thương gan.
Siêu âm.
- Hình ảnh của gan nhiễm mỡ trên siêu âm là độ hồi âm của nhu mô gan gia tăng tạo nên hình ảnh đặc trưng gọi là “gan sáng”.
- Bên cạnh đó còn có một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như chụp cắt lớp vi tính hay chụp cộng hưởng từ.
- Chẩn đoán hình ảnh có thể phát hiện gan nhiễm mỡ, nhưng chưa đánh giá được đầy đủ chức năng gan và nhiều tổn thương khác.
Sinh thiết.
- Bác sĩ sẽ gây tê cho người bệnh, sau đó sử dụng một kim sinh thiết để lấy ra mảnh tổ chức gan và đưa đi kiểm tra tế bào học.
- Đây là phương pháp tốt nhất để chẩn đoán cũng như xác định nguyên nhân của gan nhiễm mỡ.
Điều trị:
- Hạn chế và tránh các loại đồ uống có cồn.
- Kiểm soát lượng Cholesterol và đường máu.
- Giảm cân khi bạn bị thừa cân.
Nếu bạn mắc gan nhiễm mỡ do béo phì hoặc do thói quen ăn uống, thì tập thể dục thể thao nhiều hơn là điều không thể thiếu, đồng thời loại bỏ những thực phẩm không tốt cho sức khỏe; ăn nhiều hoa quả tươi, rau xanh và ngũ cốc. Bên cạnh đó, hãy thay thế thịt đỏ (ví dụ: thịt bò) bằng những loại thịt có protein ít béo như thịt gà hay cá.
Nguồn: Bệnh viện 108