1. Hai nguồn cung cấp cholesterol ?
Cholesterol đến từ hai nguồn:
- Từ cơ thể của bạn và từ thức ăn mà bạn ăn vào.
- Gan và các tế bào khác của cơ thể tạo nên khoảng 75% cholesterol máu, 25% còn lại do thức ăn cung cấp.
2. Hiểu thế nào về nồng độ cholesterol máu của bạn?
- Hiệp hội Tim Hoa Kỳ (The American Heart Association) đã thực hiện Chương trình Giáo dục Cholesterol Quốc gia cho mọi người để phát hiện cholesterol máu cao, theo đó, mọi người 20 tuổi trở lên cần thiết lập một hồ sơ về theo dõi xét nghiệm “lipid” mỗi 5 năm.
- Xét nghiệm này gồm các chỉ số cholesterol toàn phần (total cholesterol), LDL (xấu) cholesterol, HDL (tốt) cholesterol và triglycerides, Các xét nghiệm được thực hiện sau khi nhịn ăn 9-12 giờ.
- Nếu bạn không nhịn ăn khi thực hiện xét nghiệm thì bác sĩ sẽ không thể thực hiện chính xác được hồ sơ lipid được và yêu cần bạn phải làm xét nghiệm lại.
3. LDL và HDL cholesterol: Loại nào xấu và loại nào tốt?
Cholesterol không thể hoà tan trong máu được. Nó phải được vận chuyến bằng một chất vận chuyển gọi là lipoprotein.
- LDL cholesterol (Low-density lipoprotein) hay còn gọi là một loại cholesterol “xấu” (cholesterol “bad”.
- HDL cholesterol (High-density lipoprotein) hay còn gọi là một cholesterol “tốt” (cholestero “good”.
Cả hai loại cholesterol này cùng với triglycerides và Lp(a) cholesterol tạo nên cholesterol toàn phần. Tất cả được xác định bằng cách xét nghiệm máu.
LDL “xấu” cholesterol (LDL “Bad” Cholesterol):
- LDL cholesterol là một cholesterol “xấu” (cholesterol “bad”). Khi có quá nhiều loại này lưu thông trong máu, nó có thể gây tắc động mạch, làm tăng nguy cơ bệnh mạch vành và đột qụy.
- LDL cholesterol được sản xuất tự nhiên bởi cơ thể. Sự sản xuất quá nhiều cholesterol có thể do di truyền từ cha, mẹ hoặc cả cha lẫn mẹ. Ăn chế độ ăn nhiều mỡ, cholesterol cũng làm cho cholesterol của bạn tăng cao.
- Nếu gia đình bạn có người có cholesterol máu cao thì sự thay đổi cách sống không đủ để giúp LDL cholesterol của bạn thấp được. Mỗi người có sự khác nhau, vì vậy bạn trao đổi với bác sĩ để có kế hoạch điều trị theo tốt nhất cho bạn.
HDL “tốt” cholesterol (HDL “good” Cholesterol):
- Khoảng 1/4 đến 1/3 cholesterol máu được vận chuyển bởi một lipoprotein mật độ cao ( high-density lipoprotein - HDL). HDL cholesterol là một cholesterol “tốt” bởi vì nồng độ cao của HDL hình như bảo bệ chống lại cơn đau tim cấp.
- Nồng độ thấp của HDL (thấp hơn 40 mg/dL) sẽ làm tăng nguy cơ bệnh tim.
- Các chuyên gia y khoa nghĩ rằng HDL sẽ vận chuyển cholesterol ra khỏi mạch máu và trở về gan. Một vài chuyên gia tin rằng HDL sẽ di chuyển cholesterol dư thừa khỏi mảng động mạch một cách từ từ.
Triglycerides:
- Triglycerides là một dạng chất béo góp phần tạo hình cơ thể.
- Tăng triglycerides có thể do thừa cân hoặc béo phì, ít vận động, hút thuốc lá, sử dụng rượu bia quá mức, một chế độ ăn giàu tinh bột (bằng hoặc hơn 60% calories của khẩu phần ăn).
- Người có triglycerides cao thì thường có nồng độ cholesterol toàn phần cao, trong đó có nồng độ LDL (xấu) cholesterol cao và HDL (tốt) cholesterol thấp. Nhiều bệnh nhân tim mạch và tiểu đường cũng có nồng độ triglycerides cao.
Lp(a) cholesterol:
- Lp(a) là một LDL (xấu) cholesterol khác.
- Nồng độ Lp(a) cao là một yếu tố nguy cơ quan trọng về sự sớm tích tụ chất béo ở động mạch.
- Sự hiểu biết về Lp(a) chưa được đầy đủ, nhưng nó có thể tác dụng qua lại với các chất ở thành động mạch và góp phần làm tích tụ chất béo ở đó.
Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn