Phân biệt mụn rộp sinh dục và mụn trứng cá ở vùng kín

Mụn rộp sinh dục và mụn trứng cá vùng kín

Mụn trứng cá hình thành khi bụi bẩn và dầu thừa gây bít lỗ chân lông. Điều này dẫn đến sự xuất hiện những nốt mụn sưng đỏ chứa mủ trắng trên da.

Nguyên nhân gây mụn rộp sinh dục là do nhiễm virus herpes simplex (HSV) – một loại virus lây truyền qua đường tình dục. Không giống như mụn trứng cá, mụn rộp chứa chất dịch trong suốt hoặc có màu vàng.

Dưới đây là cách phân biệt hai vấn đề này, nguyên nhân cùng những biện pháp điều trị và ngăn ngừa.

Đặc điểm

Cả mụn trứng cá vùng kín và mụn rộp sinh dục đều có biểu hiện là những nốt mụn màu đỏ. Cả hai đều gây ngứa ngáy, khó chịu và đều có thể hình thành cả trên mông. Tuy nhiên, mụn trứng cá và mụn rộp là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau với những đặc điểm riêng biệt.

Mụn trứng cá

Mụn trứng cá ở vùng kín có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc mọc thành cụm nhỏ với một vài nốt mụn hình thành sát nhau. Chúng thường có hình tròn. Nếu thường xuyên mặc đồ lót chật thì mụn sẽ hình thành ở dọc theo chun quần – nơi mà lỗ chân lông bị bít tắc.

Khi sờ lên mụn trứng cá thì sẽ có cảm giác cứng. Các nốt mụn chứa mủ trắng và phần đầu chuyển dần sang màu sẫm do tiếp xúc với không khí. Khi bóp hoặc vô tình gãi phải thì mụn trứng cá sẽ chảy ra chất dịch màu trắng hoặc thậm chí chảy máu.

Vì mụn trứng cá hình thành trong lỗ chân lông nên nằm sâu hơn trong da và chỉ nhô ra ngoài khi chứa đầy mủ.

Mụn trứng cá vùng kín có thể gây ngứa nhưng thường không đau trừ khi bị đụng phải. Loại mụn này thường hình thành ở những người không tắm thường xuyên, ra nhiều mồ hôi khi thời tiết nóng và không có thói quen tắm rửa, thay đồ ngay sau khi tập thể dục. Mụn trứng cá ở khu vực này thường tự biến mất nhanh chóng và chỉ để lại sẹo nhỏ hoặc không để lại sẹo.

Mụn rộp

Một người có thể bị nhiễm HSV trong suốt nhiều năm mà không hề gặp bất kỳ triệu chứng nào.

Khi hoạt động, virus sẽ gây hình thành những mụn nước nhỏ, có hình dạng đồng đều, chứa chất dịch trong suốt và đau đớn. Khi mụn nước xuất hiện thì được gọi là những đợt bùng phát. Các mụn nước mọc đơn lẻ hoặc tạo thành từng cụm. Mụn rộp có thể xảy ra ở cả hậu môn và miệng (mụn rộp môi). Khi chạm tay lên các nốt mụn sẽ cảm thấy mềm.

Các triệu chứng khác mà người bệnh có thể gặp phải vào những đợt bùng phát mụn rộp còn có:

• Đau đầu
• Đau nhức cơ thể
• Sưng hạch bạch huyết
• Sốt cao (khoảng 38°C) trở lên
• Đau hoặc châm chích ở chân

Khi các nốt mụn rộp bị vỡ, chất dịch bên trong sẽ chảy ra ngoài và tạo thành vết loét gây đau đớn. Vết loét sẽ dần đóng vảy và liền lại. Đôi khi phải mất đến 4 tuần thì các vết loét mới lành lại.

Các triệu chứng có thể bùng phát bất cứ lúc nào kể từ sau khi nhiễm virus. Đợt bùng phát đầu tiên thường là nghiêm trọng nhất và vào những lần tiếp theo thì các triệu chứng thường nhẹ hơn nhưng vẫn có thể gây đau đớn.

Nguyên nhân

Nổi mụn trứng cá là kết quả do lỗ chân lông bị bít tắc chứ không phải do quan hệ tình dục. Nguyên nhân gây mụn rộp sinh dục là HSV – loại virus lây lan chủ yếu qua quan hệ đường âm đạo nhưng cũng có thể lây qua quan hệ đường miệng hoặc đường hậu môn.

Mụn trứng cá

Mụn trứng cá hình thành khi bã nhờn (dầu) và da chết tích tụ trong lỗ chân lông.

Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác cũng gây nổi những nốt mụn giống như mụn trứng cá ở vùng kín như:

• Viêm da tiếp xúc: là một loại viêm da xảy ra do tiếp xúc với các chất gây dị ứng hoặc chất gây kích ứng, chẳng hạn như hương liệu hay chất hóa học trong các sản phẩm dùng cho vùng kín.
• Lông mọc ngược: thường xảy ra sau khi cạo lông. Khi lông mọc lại, đầu của sợi lông hướng vào trong, gây kích ứng thành lỗ chân lông và dẫn đến hình thành mụn sưng đỏ. Hiện tượng lông mọc ngược xảy ra phổ biến ở những người có lông rậm, xoăn và thường xuyên cạo, nhổ hoặc wax.
• Viêm nang lông: xảy ra do nhiễm vi khuẩn hoặc nấm ở nang lông. Điều này khiến cho lỗ chân lông chứa mủ và đóng vảy, gây hình thành những sẩn đỏ và ngứa.

Mụn rộp

Mụn rộp lây lan khi quan hệ tình dục với người mang virus HSV.

Có hai loại virus HSV là:

• HSV-1: Chủng virus này lây qua sự tiếp xúc với nước bọt hoặc mụn rộp ở miệng của người bị bệnh. HSV-1 chủ yếu gây ra mụn rộp ở miệng nhưng cũng có thể gây mụn rộp sinh dục.
• HSV-2: Virus này lây qua đường tình dục. HSV-2 là nguyên nhân chính gây ra bệnh mụn rộp sinh dục.

Quan hệ tình dục qua đường âm đạo, miệng và hậu môn đều có thể làm lây lan virus HSV, ngay cả khi không có triệu chứng.

Đeo bao cao su là một biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa nhiễm HSV khi quan hệ tình dục nhưng không thể đảm bảo an toàn 100%. Virus vẫn có thể lây truyền qua sự tiếp xúc da ở những vùng không được bao cao su bảo vệ.

Chẩn đoán

Có thể dễ dàng xử lý mụn trứng cá ở vùng kín bằng những thay đổi trong thói quen vệ sinh cá nhân hoặc bằng các loại thuốc trị mụn không kê đơn.

Nếu đã dùng thuốc mà các nốt mụn vẫn không hết hoặc vỡ ra, chảy dịch và tạo thành vết loét gây đau thì cần đến bệnh viện khám ngay lập tức. Thông thường, chỉ cần quan sát là bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán ban đầu. Sau đó sẽ cần thực hiện những biện pháp sau để xác nhận:

Nuôi cấy virus

Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch từ vết loét hay mụn nước và gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để phân tích. Kết quả sẽ cho biết virus herpes simplex có phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng hay không. Kết quả thường có sau khoảng một tuần.

Xét nghiệm DNA HSV

Còn được gọi là xét nghiệm khuếch đại axit nucleic (nucleic amplification tests), phương pháp này thường được thực hiện bằng cách sử dụng phản ứng chuỗi polymerase (polymerase chain reaction - PCR) để virus tự nhân lên với tốc độ nhanh chóng. Đây là một cách chính xác để chẩn đoán nhiễm HSV. Kết quả thường có chỉ sau khoảng 2 tiếng.

Xét nghiệm HSV huyết thanh

Đây là phương pháp lấy mẫu máu và phân tích để tìm ra một số kháng thể mà cơ thể tạo ra khi bị nhiễm HSV. Phương pháp xét nghiệm này thường cho kết quả sau khoảng một tuần.

Nếu kết quả của các xét nghiệm này cho thấy đúng là bị nhiễm HSV thì nên làm xét nghiệm sàng lọc cả các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác. Khi quan hệ tình dục mà không sử dụng bao cao su và bị nhiễm HSV thì rất có thể còn mắc cả các bệnh khác như lậu, giang mai, nhiễm trichomonas, chlamydia,…

Biện pháp điều trị

Mụn trứng cá ở vùng kín thường tự biến mất sau khoảng vài ngày đến một tuần. Một khi đã nhiễm HSV thì sẽ không có cách nào chữa khỏi được nhưng có thể kiểm soát các đợt bùng phát triệu chứng.

Mụn trứng cá

Khi bị mụn trứng cá ở vùng kín thì không nên cậy hay nặn vì điều này sẽ dẫn đến nhiễm trùng và để lại sẹo.

Có thể trị mụn trứng cá ở vùng kín bằng một số cách dưới đây:

• Đắp một miếng vải sạch, ẩm và ấm lên nốt mụn trong 20 phút, thực hiện 4 lần mỗi ngày
• Thoa tinh dầu tràm trà (tea tree oil) lên mụn. Tinh dầu tràm trà có đặc tính kháng khuẩn và kháng viêm nên sẽ giúp mụn xẹp nhanh hơn.
• Sử dụng xà phòng kháng khuẩn nhẹ dịu để làm sạch vùng có mụn. Lưu ý không để xà phòng dính vào trong âm đạo.
• Sử dụng thuốc trị mụn dạng bôi có chứa thành phần kháng khuẩn, ví dụ như benzoyl peroxide và clindamycin. Ngoài ra có thể dùng thuốc mỡ kháng sinh có chứa polymyxin B sulfat, bacitracin kẽm (bacitracin zinc) và neomycin.

Khi có mụn trứng cá ở vùng kín thì vẫn có thể quan hệ tình dục bình thường.

Mụn rộp

Khi bị mụn rộp sinh dục thì cần điều trị bằng thuốc kháng virus dạng uống và dạng bôi ngoài da. Mặc dù không thể tiêu diệt virus hoàn toàn nhưng các loại thuốc sẽ làm giảm khả năng lây truyền virus sang người khác. Một số loại thuốc được dùng để trị mụn rộp sinh dục gồm có:

• valacyclovir (Valtrex)
• famciclovir
• acyclovir (Zovirax)

Cần dừng quan hệ tình dục cho đến khi hoàn thành quá trình điều trị. Nếu tiếp tục quan hệ thì sẽ lây bệnh sang cho người khác.

Cố gắng không làm vỡ các nốt mụn rộp vì khi mụn bị vỡ thì virus dễ lây lan hơn và gây đau đớn dữ dội hơn.

Ngoài ra cũng có thể giảm bớt triệu chứng đau đớn, khó chịu do mụn rộp bằng thuốc giảm đau, chẳng hạn như ibuprofen (Advil).

Biến chứng

Mụn trứng cá gần như không bao giờ để lại biến chứng nhưng mụn rộp sinh dục có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng.

Mụn trứng cá

Nếu có thì mụn trứng cá cũng thường chỉ dẫn đến các vấn đề như:

• Nhiễm trùng
• Để lại sẹo vĩnh viễn
• Thâm trên da

Mụn rộp

Đợt bùng phát triệu chứng đầu tiên sau khi nhiễm HSV thường nghiêm trọng nhất. Nhưng nếu không được điều trị thì những đợt bùng phát sau này vẫn gây đau đớn và dễ lây lan.

Khi không được điều trị thì mụn rộp sinh dục có thể dẫn đến:

• Hình thành sẹo vĩnh viễn
• Thâm trên da
• Viêm phổi
• Viêm họng
• Viêm não
• Viêm màng não hoặc tủy
• Viêm mắt (viêm giác mạc)
• Mất thị lực do nhiễm herpes ở mắt
• Tổn thương gan (viêm gan)
• Vô sinh

Biện pháp ngăn ngừa

Mụn trứng cá ở vùng kín có thể xuất hiện đột ngột mà không rõ nguyên nhân nên rất khó có thể ngăn ngừa được triệt để. Tuy nhiên, có thể ngăn ngừa được mụn rộp sinh dục.

Ngăn ngừa mụn trứng cá

Để ngăn ngừa hình thành mụn trứng cá ở vùng kín thì nên:

• Tắm rửa sạch sẽ hàng ngày
• Mặc quần lót rộng rãi bằng chất liệu cotton để giữ cho vùng kín thông thoáng
• Rửa vùng kín ít nhất 2 lần một ngày và sau khi ra nhiều mồ hôi để loại bỏ da chết và dầu thừa

Ngăn ngừa mụn rộp sinh dục

Không quan hệ tình dục là cách duy nhất để ngăn ngừa hoàn toàn mụn rộp sinh dục. Tuy nhiên, nếu có quan hệ thì có thể giảm nguy cơ bị nhiễm hoặc lây lan HSV bằng những cách như sau:

• Mang bao cao su khi quan hệ tình dục thâm nhập
• Sử dụng màng chắn miệng hoặc bao cao su nam khi quan hệ tình dục đường miệng
• Không quan hệ tình dục khi một trong hai người đang có mụn rộp

Tóm tắt bài viết

Có thể dễ dàng điều trị mụn trứng cá ở vùng kín tại nhà. Nhưng nếu mụn vẫn không khỏi sau vài ngày đến một tuần thì nên đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra vấn đề.

Hiện chưa có cách chữa khỏi dứt điểm bệnh mụn rộp nhưng có thể kiểm soát triệu chứng và giảm các đợt bùng phát bằng thuốc kháng virus kê đơn và thuốc giảm đau.