Phì đại tuyến tiền liệt ảnh hưởng như thế nào đến chức năng tình dục?

Phì đại tuyến tiền liệt và chức năng tình dục

Phì đại tuyến tiền liệt, hay còn được gọi là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và rối loạn cương dương là hai vấn đề khác nhau. Nguy cơ gặp phải hai tình trạng này đều tăng theo tuổi tác nhưng phì đại tuyến tiền liệt là một vấn đề về tiết niệu trong khi rối loạn cương dương là một vấn đề về chức năng tình dục. Tuy nhiên, cả hai có mối liên hệ với nhau.

Phì đại tuyến tiền liệt là tình trạng tuyến tiền liệt tăng kích thước một cách lành tính (không phải ung thư). Tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển trong suốt giai đoạn trưởng thành. Đó là lý do tại sao rất nhiều nam giới lớn tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt.

Rối loạn cương dương là tình trạng không thể đạt được hoặc duy trì trạng thái cương cứng. Nguyên nhân có thể bắt nguồn từ các vấn đề sức khỏe như:

• Bệnh tim mạch
• Suy giảm testosterone
• Bệnh tiểu đường

Rối loạn cương dương cũng có thể là do các vấn đề về tâm lý.

Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và rối loạn cương dương không có mối liên hệ trực tiếp với nhau nhưng một số phương pháp điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính có thể gây rối loạn cương dương và một số vấn đề về chức năng tình dục khác. Mặt khác, điều trị rối loạn cương dương có thể cải thiện các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt.

Phẫu thuật điều trị phì đại tuyến tiền liệt và rối loạn cương dương

Tuyến tiền liệt phì đại sẽ chèn lên niệu đạo và cản trở việc đi tiểu. Điều này gây ra các triệu chứng như:

• Tiểu khó
• Tiểu gấp
• Đi tiểu nhiều lần
• Tiểu không hết (bàng quang không làm trống hoàn toàn khi đi tiểu)
• Dòng tiểu yếu, ngắt quãng

Một phương pháp để điều trị các triệu chứng này là phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo (TURP). Tuy nhiên, những nam giới điều trị phì đại tuyến tiền liệt bằng thủ thuật này thường gặp phải vấn đề về chức năng tình dục sau phẫu thuật.

Theo Trường Y Harvard, 50 đến 75% nam giới điều trị bằng TURP bị xuất tinh ngược sau phẫu thuật. (1) Xuất tinh ngược là tình trạng tinh dịch chảy ngược vào bàng quang thay vì được phóng ra khỏi đầu dương vật. Xuất tinh ngược là một dạng cực khoái khô. Mặc dù xuất tinh ngược không gây hại nhưng sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.

Một số nam giới trải qua thủ thuật TURP còn bị rối loạn cương dương. Đây không phải một biến chứng phổ biến của thủ thuật TURP nhưng ước tính có từ 5 đến 10% nam giới từng điều trị bằng TURP gặp phải tình trạng này. (2)

Thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt và rối loạn chức năng tình dục

Một số loại thuốc dùng để điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt có thể gây rối loạn cương dương. Những nam giới sử dụng các loại thuốc chẹn alpha như doxazosin (Cardura) và terazosin (Hytrin) có thể bị xuất tinh ít. Điều này là do thuốc chẹn alpha làm giãn các cơ bàng quang và tuyến tiền liệt.

Thuốc ức chế 5 alpha reductase – một nhóm thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt khác - cũng có thể gây gây rối loạn cương dương. Ngoài ra, hai loại thuốc ức chế 5 alpha reductase là dutasteride và finasteride còn có thể làm giảm ham muốn tình dục.

Khoảng 3% nam giới dùng dutasteride cho biết họ bị giảm ham muốn tình dục trong 6 tháng đầu điều trị. Khoảng 6,4% người dùng finasteride gặp phải tác dụng phụ này trong vòng 1 năm đầu sử dụng thuốc. Khoảng 4,5% nam giới dùng thuốc kết hợp dutasteride-tamsulosin phản ánh về tình trạng giảm ham muốn tình dục trong 6 tháng đầu điều trị.

Người dùng các loại thuốc này còn có thể bị giảm số lượng tinh trùng, giảm thể tích tinh dịch và khả năng di chuyển của tinh trùng. Các vấn đề này thường tự cải thiện sau một thời gian sử dụng thuốc.

Điều trị rối loạn cương dương có thể giúp cải thiện phì đại tuyến tiền liệt

Thuốc điều trị rối loạn cương dương có thể giúp cải thiện tình trạng tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Các loại thuốc điều trị rối loạn cương dương dưới đây đều đã được chứng minh là làm giảm các triệu chứng tăng sản lành tính tuyến tiền liệt:

• sildenafil (Viagra)
• vardenafil (Levitra)
• tadalafil (Cialis)

Tuy nhiên, các loại thuốc này hiện đều chưa được phê duyệt sử dụng để điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt.

Những loại thuốc này ức chế phosphodiesterase type 5 (PDE5) - một loại enzyme phân hủy cyclic guanosine monophosphate hay cGMP (một chất hóa học làm tăng lưu lượng máu đến dương vật). Bằng cách ức chế enzyme phân hủy cGMP, lưu lượng máu đến dương vật sẽ tăng lên.

Về lý thuyết, thuốc điều trị rối loạn cương dương cũng có thể làm tăng lượng cGMP trong bàng quang và tuyến tiền liệt. Việc tăng cGMP và lưu lượng máu có thể làm giãn các tế bào cơ bàng quang và tuyến tiền liệt, nhờ đó giúp nước tiểu chảy qua dễ dàng hơn.

Một nghiên cứu so sánh tadalafil và giả dược cho thấy những nam giới dùng 5 miligam tadalafil mỗi ngày đã cải thiện đáng kể cả triệu chứng tăng sản lành tính tuyến tiền liệt lẫn rối loạn cương dương. (3)

Trong một thử nghiệm khác được thực hiện trên nam giới từ 45 đến 64 tuổi có tiền sử mắc tăng sản lành tính tuyến tiền liệt, 108 nam giới uống 10 miligam vardenafil hai lần mỗi ngày đã nhận thấy sự cải thiện đáng kể các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt so với 113 những người dùng giả dược.

Nghiên cứu này cũng bao gồm cả những nam giới bị rối loạn cương dương. Kết quả cho thấy vardenafil giúp cải thiện cả triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt và rối loạn cương dương ở những nam giới mắc cả hai bệnh.

Kết luận

Các nghiên cứu về thuốc điều trị rối loạn cương dương và khả năng làm giảm các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt mới chỉ theo dõi trong thời gian ngắn. Các nhà nghiên cứu cũng mới chỉ so sánh giữa thuốc điều trị rối loạn cương dương và giả dược. Mặc dù kết quả rất hứa hẹn nhưng các dữ liệu thu được không mang tính dài hạn.

Các nghiên cứu vẫn chưa kết luận rằng thuốc điều trị rối loạn cương dương an toàn và hiệu quả trong điều trị các triệu chứng về tiết niệu của phì đại tuyến tiền liệt. Cần có thêm bằng chứng từ các nghiên cứu so sánh trực tiếp thuốc điều trị rối loạn cương dương và thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt.

Thuốc điều trị rối loạn cương dương và thuốc chẹn alpha đều làm giảm huyết áp. Nếu bệnh nhân đang phải dùng cả hai loại thuốc này thì nên dùng vào những thời điểm khác nhau trong ngày để tránh bị chóng mặt và tụt huyết áp đột ngột.

Nên kết hợp dùng thuốc với thay đổi lối sống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên để cải thiện tình trạng bệnh.