Tìm hiểu chung về Triglyceride cao - WebMD

1. Triglyceride là gì?
2. Nguyên nhân
3. Triệu chứng
4. Chỉ số triglyceride cao ảnh hưởng gì đến cơ thể bạn?
5. Tóm tắt cách điều trị triglycerides cao
6. Cách hạ triglyceride tại nhà

Triglyceride là gì?

Triglyceride là một loại chất béo có trong máu của bạn. Nó còn được gọi là chất béo trung tính.

Cơ thể bạn sử dụng chất béo này để tạo ra năng lượng.

Bạn cần một số lượng chất béo trung tính triglyceride để có sức khoẻ tốt. Tuy nhiên, hàm lượng triglyceride cao có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim và có thể là một dấu hiệu của hội chứng chuyển hóa.

Hội chứng chuyển hóa là sự kết hợp của huyết áp cao, đường máu cao, quá nhiều chất béo vùng bụng, cholesterol HDL ("tốt") thấp, và triglyceride cao. Hội chứng chuyển hóa làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường và tai biến mạch máu não.

Một xét nghiệm máu đo nồng độ cholesterol của bạn cũng sẽ đo được lượng triglyceride. Để có ý tưởng chung về chỉ số trigyceride, hãy so sánh kết quả kiểm tra của bạn với bảng sau:

• Mức bình thường dưới 150 mg/dL. (<1,69 mmol/l)
• Giới hạn cho phép từ 150 đến 199. (1,70- 2,25)
• Mức cao là 200 đến 499.  (2,26- 5,75)
• Rất cao là 500 hoặc nhiều hơn. (>5,65)

Nguyên nhân gây triglycerides cao?

Chất béo trung tính cao thường gây ra bởi yếu tố khác như:

• Béo phì.
• Bệnh tiểu đường kiểm soát kém.
• Bệnh nhược tuyến giáp (suy chức năng tuyến giáp)
• Bệnh thận.
• Thường xuyên nạp nhiều calo hơn lượng cơ thể đốt cháy
• Uống nhiều rượu.

Một số loại thuốc cũng có thể làm tăng triglyceride máu. Các loại thuốc này bao gồm:

• Tamoxifen.
• Steroids.
• Thuốc chẹn beta.
• Thuốc lợi tiểu.
• Estrogen.
• Thuốc tránh thai.

Trong một vài trường hợp, triglyceride cao cũng có thể di truyền từ các thành viên trong gia đình.

Xem thêm: nguyên nhân làm tăng mỡ máu

Các triệu chứng?

Mỡ máu triglyceride cao thường không gây triệu chứng gì. Nhưng nếu chỉ số triglyceride cao của bạn là do di truyền, thì có thể bạn sẽ thấy các lớp chất béo dưới da mình. Đây được gọi là xanthomas (khối của cholesterol bên dưới da).

Xem thêm: Triệu chứng tăng chỉ số triglyceride

Làm thế nào bạn để hạ thấp chỉ số triglyceride cao?

Bạn có thể thực hiện chế độ ăn kiêng và thay đổi lối sống để giúp hạ thấp chỉ số của mình.

• Giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh
• Hạn chế chất béo và đường trong chế độ ăn uống
• Hoạt động nhiều hơn
• Bỏ thuốc lá
• Hạn chế uống rượu

Bạn cũng có thể cần sử dụng thuốc để giúp giảm triglyceride, nhưng đầu tiên có thể bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thử chế độ ăn uống và thay đổi lối sống.

Nguyên nhân làm chỉ số triglyceride cao

Nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng mỡ máu triglycerides cao là do béo phì và bệnh tiểu đường được kiểm soát kém.

Nếu thừa cân và không hoạt động, bạn có thể có mỡ máu cao, đặc biệt nếu bạn ăn nhiều thực phẩm có carbohydrate hoặc đường, hoặc uống nhiều rượu. Uống rượu có thể gây ra nguy hiểm do tăng mức triglyceride gây viêm tụy cấp.

Các nguyên nhân khác dẫn đến triglycerides cao bao gồm bệnh suy giáp, bệnh thận và một số rối loạn mỡ máu di truyền.

Liệu pháp Estrogen, có thể được sử dụng ở thời kỳ mãn kinh, cũng có thể làm tăng mức triglyceride. Một số loại thuốc cũng có thể làm tăng triglycerides bao gồm:

• Tamoxifen.
• Thuốc Steroids.
• Thuốc chẹn beta.
• Thuốc lợi tiểu.
• Thuốc tránh thai.

Triglyceride cao hiếm khi xảy ra một mình. Chúng thường liên quan đến các tình trạng sức khỏe khác.

Triglycerides cao là một phần của hội chứng chuyển hóa, một nhóm các vấn đề y tế làm tăng nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, đột qụy và đái tháo đường. Hội chứng chuyển hoá bao gồm:

• Máu nhiễm mỡ trigylceride cao
• Cholesterol tốt (HDL) ở mức thấp
• Huyết áp cao.
• Đường huyết cao.
• Quá nhiều mỡ, đặc biệt là xung quanh vùng bụng, eo

Triệu chứng của trigylceride cao

Triglycerides cao tự nó không gây ra triệu chứng. Nếu chỉ số chất béo này cao gây ra do di truyền, bạn có thể có các chất lắng đọng trong da có tên xanthomas.

Trong trường hợp hiếm hoi, những người có chỉ số triglyceride rất cao có thể phát triển viêm tụy cấp, đây là bệnh có thể gây đột ngột đau bụng dữ dội, mất cảm giác ngon miệng, buồn nôn và ói mửa, và sốt.

Mức Triglycerides được phân loại như sau:

• Bình thường dưới 150 (dl/dL)
• Giới hạn cao cho phép 150-199 mg/dL
• Cao 200- 499 mg/dL
• Rất cao 500 mg/dL trở lên

Nếu có hàm lượng mỡ máu triglyceride cao, bạn cũng có thể bị cholesterol cao. Trong nhiều trường hợp, người ta không biết rằng họ có triglyceride cao cho đến khi thực hiện các xét nghiệm chỉ số mỡ máu để kiểm tra cholesterol máu.

Nếu mức triglyceride cao, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra và điều trị các bệnh liên quan khác có thể liên quan đến tình trạng này, bao gồm bệnh tiểu đường, suy giáp, bệnh thận và hội chứng chuyển hóa.

Chỉ số triglyceride cao có thể ảnh hưởng gì đến cơ thể bạn?

Khi mức triglyceride quá cao, bạn có thể chẳng có triệu chứng gì. Đó là một vấn đề "thầm lặng" nhưng rất nguy hiểm, như khi chỉ số này tăng gấp 4 lần thì sẽ có khả năng bị nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch máu não.

Một xét nghiệm máu đơn giản là tất cả những gì cần thực hiện để kiểm tra mức triglyceride của bạn. Nếu chúng quá cao, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát, thường bằng cách thay đổi thói quen sống hàng ngày của chính mình.

Nếu bạn đã biết rằng chỉ số triglyceride (chất béo trung tính) của mình quá cao, thì hành động ngay có thể sẽ cứu sống bạn.

Triglyceride và chỉ số đường huyết

Có một số tình trạng chất béo trung tính cao có thể là một dấu hiệu cho thấy bạn đang trở nên kháng insulin, có nghĩa là cơ thể của bạn không sử dụng insulin (một loại hormone kiểm soát lượng đường trong máu) đúng cách.

Khi insulin không hoạt động, glucose không thể xâm nhập vào tế bào của bạn. Điều đó làm tăng lượng đường trong máu có thể dẫn đến bệnh tiền tiểu đường và cuối cùng là bệnh tiểu đường tuýp 2. Đái tháo đường khiến bạn có nhiều khả năng bị nhồi máu cơ tim và gặp các vấn đề về tim khác, ngoài nguy cơ bị triglyceride cao.

Nếu không được điều trị, đái tháo đường sẽ là một mối đe dọa sức khoẻ nghiêm trọng. Để kiểm soát tốt, bạn cần phải theo dõi mọi thứ ăn vào, kiểm tra lượng đường trong máu, tập thể dục, giảm cân, dùng thuốc theo chỉ dẫn và thăm khám bác sĩ đầy đủ.

Nhiều người không biết rằng họ mắc bệnh tiểu đường. Bác sĩ của bạn nên kiểm tra xem bạn có bị hay không, và nếu có hãy giúp bạn kiểm soát được cả bệnh đái tháo đường và chỉ số triglyceride.

Chỉ số triglyceride và gan

Mức triglyceride cao có thể là một đầu mối quan trọng cho thấy bạn có thể bị bệnh gan nhiễm mỡ. Thói quen ăn uống không chỉ dẫn đến lượng chất béo cao trong máu (triglyceride) mà còn tăng lượng chất béo trong cơ thể, kể cả trong gan. Sự tăng cao trong xét nghiệm chỉ số men gan (như ALT và AST) có thể cho thấy gan bị nhiễm mỡ. Tình trạng này thường không gây triệu chứng, nhưng nếu không điều trị có thể dẫn đến tổn thương gan vĩnh viễn và xơ gan.

Chỉ số triglyceride và tụy

Nếu mức triglyceride của bạn "rất cao" - trên 500 mg/dL (> 5,65) dễ bị viêm tụy.

Viêm tụy cấp là bệnh có thể gây tổn thương mô vĩnh viễn. Các triệu chứng có thể bao gồm đau bụng nghiêm trọng.

Các phương pháp điều trị chỉ số triglyceride cao

Nếu bạn có mức triglyceride cao, phác đồ điều trị của bác sĩ nên bao gồm ăn uống lành mạnh và tập thể dục. Tránh các thực phẩm chế biến sẵn và đường là điều tối quan trọng; những thay đổi về chế độ ăn uống có thể có tác động to lớn đến mức triglyceride của bạn. Bác sĩ cũng có thể khuyên bạn nên bổ sung omega 3.

Hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ về chính xác những gì bạn cần làm để bắt đầu lối sống lành mạnh nhằm giảm triglyceride, giúp ngăn ngừa nhồi máu cơ tim hoặc đột qụy tránh hoặc kiểm soát bệnh tiểu đường cũng như giảm nguy cơ mắc bệnh gan và viêm tụy.

Tóm tắt cách điều trị triglycerides cao

Bạn có thể thực hiện chế độ ăn kiêng và thay đổi lối sống để giảm chỉ số triglyceride máu.

Ăn kiêng và thay đổi lối sống bao gồm:

• Giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh.
• Hạn chế chất béo và đường.
• Vận động tích cực hơn.
• Hạn chế rượu.

Ngoài ra cũng có thể dùng thuốc để giảm chỉ số triglyceride. Thuốc có thể được sử dụng nếu bạn có các yếu tố nguy cơ bệnh động mạch vành (CAD).

Điều trị ban đầu

Ăn kiêng và thay đổi lối sống là những bước đầu tiên bạn sẽ thực hiện để hạ thấp mức triglyceride.

Ăn kiêng và thay đổi lối sống bao gồm:

• Giảm cân và duy trì nặng khỏe mạnh.
• Hạn chế lượng carbohydrate và chất béo không lành mạnh
• Hoạt động tích cực hơn.
• Hạn chế rượu.
• Không hút thuốc.
• Duy trì mức đường huyết mục tiêu nếu bạn bị tiểu đường

Ăn một khẩu phần ăn gồm trái cây, rau, ngũ cốc, cá, thịt nạc, và các loại thực phẩm bơ sữa ít chất béo hoặc không béo. Hạn chế chất béo bão hòa và tránh chất béo chuyển hóa. Hạn chế natri (muối) và đường.

Ăn cá hoặc dùng dầu cá (axit béo omega-3) bổ sung có thể làm giảm mức triglyceride. Ăn ít nhất 2 khẩu phần cá mỗi tuần là một phần trong chế độ ăn uống lành mạnh. Cá biển chứa omega-3 là loại tốt nhất cho tim của bạn. Những loài cá này bao gồm cá hồi, cá thu, cá hồi nuôi ở hồ, cá trích và cá mòi.

Để giảm carbohydrate trong chế độ ăn uống, bạn có thể sẽ muốn tìm hiểu về lượng carbohydrate trong các thực phẩm khác nhau.

Rượu có tác động mạnh đến mức triglycerides. Thường xuyên, hoặc uống quá nhiều rượu hoặc thậm chí uống rượu một lần có thể gây ra gia tăng đáng kể triglycerides. Uống rượu say có thể làm tăng triglyceride gây viêm tụy. Bác sĩ sẽ muốn bạn ngừng hoặc hạn chế uống rượu.

Trước khi tăng mức vận động, hãy kiểm tra với bác sĩ để đảm bảo các hoạt động đó an toàn. Bạn cũng có thể sẽ muốn nói chuyện với một chuyên gia dinh dưỡng để thiết kế một chương trình dinh dưỡng phù hợp cho mình.

Bác sĩ cũng sẽ tìm kiếm bất cứ điều gì khác có thể gây triglyceride cao ở bạn, chẳng hạn như suy giáp, kiểm soát tiểu đường kém, bệnh thận hoặc do thuốc. Bác sĩ của bạn có thể điều chỉnh hoặc ngừng bất kỳ loại thuốc nào có thể làm tăng mức triglyceride.

Tiến hành điều trị

Nếu chất béo trung tính vẫn còn cao sau khi thay đổi lối sống thì bạn sẽ cần phải uống thuốc. Liệu bác sĩ kê toa thuốc có phụ thuộc đáng kể vào chỉ số triglycerides của bạn hay không? Bác sĩ cũng sẽ xem xét mức cholesterol và các yếu tố nguy cơ khác (những vấn đề làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim) trước khi kê toa thuốc cho tình trạng triglyceride cao.

Nếu bạn bị cholesterol cao và các yếu tố nguy cơ khác dẫn đến bệnh tim, có thể cần kết hợp của các loại thuốc nhắm vào các loại cholesterol khác nhau. Các loại thuốc bạn có thể dùng bao gồm:

• Fibrates.
• Nicotinic acid (niacin).
• Axit béo Omega-3 (dầu cá).
• Statins.

Statin được sử dụng để hạ cholesterol LDL (xấu). Statins cũng có thể làm giảm triglyceride. Nếu bạn bị cả cholesterol LDL cao và triglyceride cao, trước tiên bác sĩ có thể sẽ kê đơn statins để hạ LDL và sau đó kê đơn thuốc để giảm triglycerides.

Nếu triglyceride ở mức rất cao thậm chí sau khi đã thay đổi lối sống, bác sĩ trước tiên có thể sử dụng thuốc để giảm triglyceride của bạn để tránh tổn thương tuyến tụy.

Fibrate (dẫn chất của acid fibric) nên được sử dụng cẩn thận ở những người đang dùng thuốc statin. Việc sử dụng có thể sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải vấn đề về cơ gây đe dọa sự sống được gọi là tiêu cơ vân, tình trạng có thể dẫn đến suy thận. Vì vậy, quan trọng là thận và gan của bạn phải khỏe mạnh trước khi bạn kết hợp các loại thuốc này. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào về cơ bắp hoặc đau, báo cáo ngay cho bác sĩ.

Cách hạ triglyceride tại nhà

Chế độ ăn kiêng và thay đổi lối sống có thể làm giảm triglyceride của bạn. Ví dụ:

• Giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh. Triglyceride được lưu trữ ở dạng chất béo trong mô và cơ của bạn.
• Ăn ít calo hơn. Lượng calo dư thừa sẽ được chuyển thành triglyceride.
• Hạn chế các loại thực phẩm có hàm lượng calo cao và carbohydrate, đặc biệt là các loại thực phẩm có hàm lượng đường cao như bánh quy, soda và nước trái cây.
• Hạn chế chất béo không lành mạnh trong chế độ ăn uống của bạn, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
• Chọn một kế hoạch ăn uống lành mạnh tốt cho tim mạch.
• Hạn chế uống rượu, vì chúng tác dụng mạnh lên triglycerides.
• Tập luyện trong hầu hết các ngày trong tuần. Cố gắng tập luyện vừa phải ít nhất 2h30 phút một tuần. Hoặc cố gắng hoạt động mạnh mẽ ít nhất 1h15 phút một tuần.
• Bỏ thuốc lá.

Triglycerides cao: những điều cần biết

Bạn có mức triglyceride cao không? Nếu có, hầu như bạn không cô độc. Nhìn chung, hơn 1/3 người trưởng thành ở Hoa Kỳ có mức triglyceride cao - một loại chất béo trung tính trong máu.

Mặc dù đây là một vấn đề phổ biến, nhưng nhiều người trong chúng ta không biết những dấu hiệu đầu tiên về mức triglyceride cao. Các nghiên cứu đã liên tục liên kết mức cao của chất béo này với bệnh tim, nhồi máu cơ tim và đột quỵ, đặc biệt ở những người cũng có mức cholesterol HDL "tốt" thấp và ở những bệnh nhân tiểu đường tuýp 2.

Tin vui là bạn có thể tự mình giảm triglyceride và cải thiện sức khoẻ.

Trước tiên, hãy tìm hiểu xem chất béo trung tính của bạn có ở mức cao không. Sau đó, tìm ra những vấn đề cần làm với nó.

Nhận biết chỉ số triglyceride của bạn

Dưới đây là bảng giới hạn, dựa trên một xét nghiệm máu khi đói.

• Bình thường: Dưới 150 mg/dL
• Mức giới hạn cho phép: 150 đến 199 mg/dL
• Cao: 200 đến 499 mg/dL
• Rất cao: 500 mg/dL trở lên

Theo Hiệp hội Tim Mạch Hoa Kỳ, bất cứ ai trên 20 tuổi đều cần được kiểm tra thường xuyên để theo dõi mức cholesterol và triglyceride.

Tại sao chỉ số triglycerides cao lại không tốt?

Chỉ số triglyceride rất cao có liên quan đến các vấn đề về gan và tụy. Nhưng các nghiên cứu cho thấy những kết quả mâu thuẫn nhau về vai trò của chất béo trung tính cao với nguy cơ bệnh tim mạch. Không phải tất cả các chuyên gia đều đồng ý rằng triglyceride đóng một vai trò quan trọng trong các vấn đề về tim.

Triglyceride cao có xu hướng xuất hiện cùng với các vấn đề khác, như huyết áp cao, bệnh tiểu đường, béo phì, mức LDL cholesterol "xấu" cao, và mức cholesterol HDL "tốt" thấp. Vì vậy, rất khó để biết chắc chắn những vấn đề nào gây ra bởi riêng chất béo trung tính cao.

Ví dụ, một số người có vẻ như mức triglyceride cao là do yếu tố di truyền. Nhưng họ không có nguy cơ mắc bệnh tim. Tuy nhiên, có một số bằng chứng cho thấy triglyceride cao, tự nó, làm tăng nguy cơ bệnh tật. Các nghiên cứu khác cho thấy, triglyceride cao chỉ đóng một vai trò nhỏ khi những nguy cơ bệnh tim mạch khác được xét đến.

Với các nghiên cứu đang tiến hành, các nhà khoa học hy vọng tìm ra xem liệu các loại thuốc làm giảm mức chất béo trung tính có cũng làm giảm nguy cơ bệnh tim hay không.

Nói chung, điều quan trọng cần nhớ là cải thiện chế độ ăn uống và lối sống sẽ làm giảm triglyceride và giảm nguy cơ chung về các vấn đề tim mạch.

Kiểm soát triglyceride cao: thay đổi lối sống

Mặc dù việc phát hiện bản thân có mức chất béo trung tính cao có thể gây khó chịu, nhưng có rất nhiều điều bạn có thể làm để giảm chỉ số này. Thay đổi lối sống có thể mang lại một lợi ích to lớn. Dưới là một vài gợi ý:

• Tập thể dục nhiều hơn. Tập thể dục có thể có tác động lớn đến mức triglyceride. Các chuyên gia khuyên mọi người nên tập thể dục ít nhất 30 phút trong ít nhất 5 lần một tuần. Nếu với bạn mức thời gian này không phù hợp hãy bắt đầu tăng từ từ. Bắt đầu tập đi bộ nhanh 3 lần 1 tuần và tăng dần.
• Giảm cân. Nếu bạn thừa cân hãy giảm bớt vài cân và cố gắng duy trì trọng lượng cơ thể lý tưởng. Tập thể dục sẽ hỗ trợ điều này nhưng bạn cũng cần phải tập trung vào chế độ ăn uống. Điều quan trọng là ăn ít calo hơn - dù là từ chất béo, carbonhydrate hay protein. Tập trung vào một chế độ có nhiều trái cây, rau, protein nạc và các sản phẩm sữa ít béo. Cắt giảm các loại thực phẩm có đường như nước soda cũng có thể hữu ích.
• Chọn chất béo có lợi. Chú ý nhiều hơn đến chất béo bạn ăn vào. Ăn ít thực phẩm có chất béo không lành mạnh (trong thịt, bơ, pho mát) và chất béo chuyển hóa (trong thực phẩm chế biến sẵn và dầu tinh chế), cũng như cholesterol. Tăng cường lượng chất béo không bão hòa dạng đơn và không bão hòa đa nguyên, được tìm thấy trong dầu ô liu, các loại hạt, và một số loại cá. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng omega-3 trong cá biển như cá ngừ, cá hồi, cá thu và cá mòi đặc biệt tốt trong việc giảm mức triglyceride. Nhưng chất béo lành mạnh cũng có lượng calo cao, nên bạn vẫn cần ăn những thức ăn này ở mức độ vừa phải.
• Bỏ rượu. Ngay cả một lượng nhỏ rượu có vẻ như cũng gây ra tăng đột biến mức triglyceride. Hạn chế uống rượu xuống còn 1 lần uống mỗi ngày.

Kiểm soát triglyceride cao: điều trị bằng thuốc

Những người bị bệnh tim và có triglyceride cao có thể cần thuốc để giảm chỉ số này.

• Fibrates có thể giảm chất béo trung tính, chúng cũng cải thiện một chút chỉ số cholesterol.
• Dầu cá omega-3 có thể giúp duy trì ổn định mức triglyceride. Hỏi bác sĩ xem bạn nên sử dụng dầu cá theo toa hay không. Axit omega-3 từ các nguồn thực vật như hạt lanh cũng có thể có lợi cho bạn.
• Niacin (axit nicotinic) có thể làm giảm triglyceride xuống đến 50%. Thuốc này có sẵn dưới dạng chất bổ sung không cần toa và dưới dạng thuốc theo toa.
• Statins là thuốc tiêu chuẩn để giảm cholesterol có hại và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Chúng cũng làm giảm triglyceride. Đây là loại thuốc cholesterol duy nhất được chứng minh là làm giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ trong tương lai, mặc dù một số bác sĩ khuyên dùng fibrates, dầu cá, hay niacin.

Hãy nhớ rằng để duy trì sức khỏe và giảm chỉ số triglyceride, bạn vẫn phải tập trung vào việc cải thiện lối sống Khi bạn nói chuyện với bác sĩ, thảo luận tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức nặng, và vitamin bạn uống. Một số thuốc thông thường - như thuốc chẹn beta, thuốc tránh thai và thuốc lợi tiểu - có thể gây tăng triglyceride cao như là một tác dụng phụ. Có thể một trong số chúng có thể gây ra vấn đề của bạn.

Chỉ số triglyceride cao: nhận trợ giúp

Khi nói đến cholesterol và triglyceride, có lẽ điều quan trọng nhất là phải được kiểm tra xét nghiệm thường xuyên.

Xem bác sĩ của bạn và nhận được kiểm tra ra ngoài. Nếu chất béo trung tính của bạn cao, bạn và bác sĩ của bạn có thể quyết định kế hoạch điều trị - và bạn có thể thực hiện một vài thay đổi đơn giản nhưng hiệu quả cho lối sống.

Nguồn: WebMD