Tổng quan về bệnh ung thư đại tràng sigma – Bạn đã biết chưa?

1 năm trước 19

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKII BÁC SĨ TRẦN THỊ HƯƠNG LAN – Khoa Nội – Tiêu hóa – Giám đốc Chuyên môn Thuốc Dân Tộc Chi Nhánh phía Nam – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Đại tràng sigma nằm tại vị trí tiếp giáp giữa hậu môn và trực tràng. Khi niêm mạc sigma xuất hiện các tế bào lạ, các mô xung quanh sẽ bị tổn thương và nhanh chóng phát triển thành các khối ung thư. Dưới đây là thông tin về bệnh ung thư đại tràng sigma mà bạn đọc cần tham khảo.

I. Ung thư đại tràng sigma là gì?

Ung thư đại tràng sigma (xích – ma) là tình trạng tế bào ung thư xuất hiện và phát triển xâm lấn ở niêm mạc đại tràng sigma. Ung thư đại tràng sigma là hậu quả của chứng viêm đại tràng, polyp đại tràng kéo dài mà không được điều trị đúng cách. Hiện nay, bệnh ung thư đại tràng sigma được chia thành 2 dạng cụ thể đó là:

– U đại tràng sigma lành tính: Hầu hết các ca u đại tràng sigma đều lành tính và đều có cách điều trị phù hợp, tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân. U tràng sigma lành tính được hướng dẫn điều trị theo phác đồ bao gồm cả việc dùng thuốc theo đơn và phẫu thuật cắt u.

Tuy nhiên, u đại tràng sigma lành tính vẫn có nguy cơ để lại biến chứng nếu bệnh nhân không cải thiện chế độ dinh dưỡng, tinh thần và chất lượng cuộc sống. Bệnh u đại tràng sigma có thể tái phát khi bệnh nhân thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi, ăn uống không điều độ,…

– U đại tràng sigma ác tính (ung thư): Là biến chứng từ các khối u đại tràng lành tính do điều trị không đúng cách hoặc điều trị không kịp thời. Bệnh ung thư đại tràng sigma có nguy cơ gây ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Ung thư đại tràng xích ma được điều trị kết hợp từ các phương pháp phẫu thuật, hóa trị và xạ trị để ngăn chặn tế bào ung thư lây lan. Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần giữ được tinh thần lạc quan và cần được người thân chăm sóc, quan tâm.

II. Những điều cần biết về bệnh ung thư đại tràng sigma

Khi niêm mạc sigma xuất hiện các tế bào lạ, các mô cơ xung quanh nó sẽ bị tổn thương và nhanh chóng phát triển thành các khối ung thư. Ung thư đại tràng sigma được chia thành 4 giai đoạn cụ thể đó là:

Giai đoạn 1: Các khối u nhỏ như polyp xuất hiện tập trung tại đại tràng sigma và xâm lấn đến các vùng niêm mạc của đại tràng.
Giai đoạn 2: Hình thành các tổn thương và lan rộng đến niêm mạc đại tràng.
Giai đoạn 3, 4: Tế bào ung thư xâm lấn vào các hạch bạch huyết, di căn đến các bộ phận khác trên cơ thể.

1. Nguyên nhân gây ung thư đại tràng sigma

Theo thống kê từ Viện Ung thư Quốc gia, Hoa Kỳ là đất nước có tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh ung thư đại tràng sigma rất cao, đứng thứ 3 trên toàn thế giới. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chưa tìm thấy nguyên nhân gây ung thư ruột kết cụ thể. Các nghiên cứu mới đây cũng chỉ chứng minh được rằng, sự phân chia bị lỗi của các DNA là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư ruột kết.

Cụ thể, khi các DNA của một tế bào bị lỗi và trở thành tế bào ung thư thì các tế bào vẫn tiếp tục phân chia và tạo thành một khối u dựa trên sự phân chia của các tế bào không cần thiết. Theo thời gian, các tế bào ung thư phát triển xâm lấn và phá hủy các mô xung quanh, tạo nên hiện tượng tiền gửi (di căn) tại các vị trí lân cận. Hiện nay, bệnh ung thư đại tràng sigma được khái quát là từ các nguyên nhân sau:

– Di truyền đột biến gen làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng sigma:

Đột biến gen làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng, nhưng các đột biến này chỉ chiếm tỷ lệ rất thấp. Bệnh nhân rất khó tránh khỏi ung thư đại tràng sigma, nhưng tùy thuộc vào cơ địa và chế độ ăn uống, sinh hoạt mà bệnh có biểu hiện hoàn toàn khác nhau.

Ung thư đại tràng sigma do đột biến gen được chia thành các dạng cụ thể đó là:

Ung thư đại tràng không di truyền (HNPCC): Có xu hướng phát triển bệnh ung thư trước 50 tuổi do hội chứng Lynch gây ra. Đây là điều kiện thường gặp của chứng ung thư ruột kết và các bệnh ung thư có liên quan.
Bệnh đa nang adenomatous (FAP): Là một dạng rối loạn của hàng nghìn polyp trong niêm mạc đại tràng và trực tràng rất hiếm gặp. Bệnh nhân mắc FAP không được điều trị có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng trước 40 tuổi.

Cả FAP, HNPCC hoặc các bệnh liên quan đến ung thư đại tràng hiếm gặp thường được phát hiện thông qua các xét nghiệm sinh hóa. Những gia đình có người thân mắc bệnh ung thư đại tràng nên nhờ đến sự tư vấn của bác sĩ để có biện pháp ngăn ngừa phù hợp hơn.

– Chế độ ăn uống không đảm bảo làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết:

Các nghiên cứu tại Đại học Hoa Kỳ đã thực hiện trên một nhóm người trong độ tuổi trưởng thành và chỉ ra chế độ ăn kiêng kiểu Tây có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng sigma rất cao. Chế độ ăn kiêng của phương Tây thường tập trung bổ sung chất béo và hạn chế chất xơ.

Các nghiên cứu về các nhóm lớn người đã chỉ ra mối liên quan giữa chế độ ăn kiêng phương Tây điển hình và tăng nguy cơ ung thư ruột kết. Một chế độ ăn kiêng phương Tây điển hình là nhiều chất béo và ít chất xơ. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa có bất cứ giải thích cụ thể nào về vấn đề này.

Ngoài các nguyên nhân được kể trên, thì tác nhân gây ung thư đại tràng còn có thể là:

Thường xuyên sử dụng chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá, thức uống có gaz, caffein,…
Bệnh nhân có tiền sử với các bệnh về đường tiêu hóa như viêm đại tràng, mắc bệnh Crohn, polyp đại tràng,…
Tiền sử gia đình có người mắc bệnh ung thư đại tràng,…

2. Dấu hiệu nhận biết bệnh ung thư đại tràng sigma

Giai đoạn khởi phát, triệu chứng bệnh ung thư đại tràng sigma thường không rõ ràng và thường bị nhầm lẫn với triệu chứng rối loạn tiêu hóa. Khi gặp phải những biểu hiện dưới đây, hãy nhanh chóng liên hệ với bác sĩ chuyên khoa.

Thường xuyên đau bụng, chướng bụng, đầy bụng.
Rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, táo bón,…
Đại tiện có máu, nhầy hoặc phân cứng có màu đen.
Ngoài ra, bệnh nhân còn có biểu hiện giảm cân đột ngột, ăn không ngon miệng, kiệt sức không rõ nguyên nhân.

Khi thường xuyên mắc phải các triệu chứng trên, các bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra sức khỏe và kịp thời đưa ra giải pháp điều trị.

3. Các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư đại trà sigma

Các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng bao gồm:

– Người cao tuổi: Đa số bệnh nhân được chẩn đoán mắc chứng ung thư đại tràng đều trên 50 tuổi. Mặc dù chứng ung thư ruột già vẫn thường gặp ở những người trẻ tuổi, nhưng tỷ lệ không cao.

– Người Mỹ gốc Phi: Là đối tượng có khả năng mắc bệnh ung thư ruột kết cao hơn so với các chủng tộc khác.

– Người có tiền sử mắc bệnh ung thư đại trực tràng hoặc polyp: Nếu bệnh nhân có tiền sử mắc chứng polyp tuyến thượng thận hoặc các ung thư đường tiêu hóa thì khả năng mắc bệnh ung thư đại tràng xích ma rất cao trong tương lai.

– Thường xuyên mắc bệnh viêm ruột: Đối tượng mắc bệnh viêm đại tràng mãn tính, viêm loét đại tràng, Crohn cũng có khả năng mắc chứng ung thư đại tràng sigma rất cao.

– Ăn nhiều chất béo, ít chất xơ: Một số nghiên cứu đã chỉ ra, chế độ ăn uống có mối liên hệ trực tiếp đến tình trạng ung thư ruột già.

– Ít vận động: Nếu bạn không hoạt động thường xuyên thì rất có khả năng chứng ung thư ruột kết sẽ bùng phát. Các chuyên gia đầu ngành khuyến khích mỗi người nên có chế độ hoạt động phù hợp để làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng.

– Bệnh nhân tiểu đường: Những người có cơ địa kháng insulin hoặc mắc bệnh tiểu đường thì cũng có khả năng mắc bệnh ung thư đại tràng sigma.

– Người bị béo phì: Tỷ lệ người mắc chứng béo phì có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng rất cao, chiếm khoảng 23% và có nguy cơ dẫn đến tử vong rất cao.

– Người sử dụng thuốc lá: Khói thuốc lá có tác động trực tiếp đến phổi, gan và nghiêm trọng nhất là trực tràng.

– Xạ trị ung thư: Các liệu pháp xạ trị ung thư trước đó làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng sigma và trực tràng.

4. Biện pháp phòng ngừa và điều trị ung thư đại tràng sigma

– Bước 1: Khám sàng lọc ung thư đại tràng

Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc ung thư, đặc biệt là đối với những người ở tuổi từ 50 trở lên hoặc những gia đình có người từng mắc bệnh ung thư đại tràng sigma. Mỗi sàng lọc tồn tại đều có những ưu và nhược điểm riêng, vì vậy hãy lắng nghe những chia sẻ của bác sĩ về vấn đề này ngay từ thời điểm ban đầu.

– Bước 2: Cải thiện lối sống lành mạnh

Bạn có thể duy trì thói quen tốt và cải thiện chế độ ăn uống của mình để làm giảm nguy cơ gây ung thư đại tràng bằng các bước sau:

Bổ sung đầy đủ rau xanh, trái cây và ngũ cốc. Các vitamin, khoáng chất và chất xơ trong nhóm thực phẩm này có khả năng ngăn ngừa tế bào oxy hóa, phòng chống bệnh ung thư.
Sử dụng rượu khoa học, nếu bạn biết cách sử dụng, rượu vẫn mang lại tác dụng điều hòa khí huyết cho cơ thể. Chỉ nên sử dụng ít hơn 1-2 ly rượu nhỏ mỗi ngày.
Nói không với thuốc lá chính là một bước bảo vệ sức khỏe đại tràng vô cùng quan trọng.
Luyện tập thể thao đều đặn vào các ngày trong tuần. Hãy dành khoảng 30 phút mỗi ngày cho việc tập luyện thể thao, vận động cơ thể, chạy bộ hoặc đi bộ, hít thở không khí,…
Duy trì cân nặng cơ thể ở mức ổn định. Nếu bạn muốn giảm cân, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về thực đơn và bài tập phù hợp.

– Bước 3: Phòng chống ung thư đại tràng simag cho những người có nguy cơ cao

Hiện nay, y khoa đã nghiên cứu ra một số loại thuốc giúp ngăn chặn nguy cơ ung thư đại tràng hoặc làm giảm triệu chứng polyp tiền ung thư. Tuy nhiên, các loại thuốc này chỉ được áp dụng theo đơn, nên bệnh nhân hãy hỏi bác sĩ về vấn đề này.

Đối với các trường hợp mắc bệnh liên quan đến việc suy giảm nguy cơ polyp đại tràng và ung thư đại tràng, bệnh nhân sẽ được chỉ định sử dụng aspirin hoặc các nhóm thuốc tương đương. Liều lượng sử dụng và thời gian uống thuốc cần có sự giám sát và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Bởi vì aspirin có nguy cơ gây ra một số rủi ro và biến chứng tại đường tiêu hóa, vì vậy thuốc không được khuyến khích sử dụng khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Trên đây là một số thông tin về bệnh ung thư đại tràng sigma mà bạn đọc có thể tham khảo. Thuocdantoc.vn không đưa ra bất cứ lời khuyên, chẩn đoán nào thay thế chỉ định của bác sĩ.

Đọc toàn bộ bài viết