Quá trình rượu được xử lý ở gan tạo ra các chất độc hại làm tổn thương các tế bào gan. Tình trạng tổn thương này sẽ gây viêm và dẫn đến viêm gan do rượu.
Viêm gan do rượu là gì?
Viêm gan do rượu là tình trạng mà gan bị viêm do tiêu thụ quá nhiều rượu trong suốt một thời gian dài.
Nếu bị bệnh này thì bạn cần ngừng uống uống rượu ngay vì việc tiếp tục uống có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như xơ gan, xuất huyết hoặc thậm chí suy gan.
Nguyên nhân gây viêm gan do rượu
Quá trình rượu được xử lý ở gan tạo ra các chất độc hại làm tổn thương các tế bào gan. Tình trạng tổn thương này sẽ gây viêm và dẫn đến viêm gan do rượu.
Các yếu tố nguy cơ
Mặc dù việc lạm dụng rượu trong một thời gian dài có thể gây viêm gan do rượu nhưng không phải ai uống nhiều rượu cũng bị bệnh này vì nguy cơ mắc bệnh còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như:
- Yếu tố về gen di truyền quy định cách mà cơ thể xử lý rượu
- Nhiễm trùng gan hoặc các bệnh về gan khác, chẳng hạn như viêm gan B, viêm gan C hay bệnh thừa sắt (hemochromatosis)
- Thiếu hụt chất dinh dưỡng
- Thừa cân
- Thời gian uống rượu và thời gian ăn uống (việc uống trong bữa ăn có thể làm giảm nguy cơ mắc viêm gan do rượu)
Bên cạnh đó, phụ nữ có nguy cơ mắc viêm gan do rượu cao hơn so với nam giới. Nguyên nhân có thể là do sự khác biệt trong cách mà cơ thể hấp thụ và chuyển hóa rượu.
Các triệu chứng của viêm gan do rượu
Tùy thuộc vào mức độ tổn hại gan mà bệnh sẽ bộc lộ các triệu chứng khác nhau. Nếu như mới chỉ ở mức độ nhẹ thì có thể bạn sẽ không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, khi chuyển xấu thì bệnh có thể gây ra những triệu chứng như:
- Thay đổi khẩu vị
- Khô miệng
- Sụt cân
- Buồn nôn và ói mửa
- Đau hoặc phình to ở bụng
- Vàng da – da hoặc lòng trắng của mắt chuyển màu vàng
- Sốt
- Những vấn đề về thần kinh, ví dụ như nhầm lẫn
- Mệt mỏi
- Dễ chảy máu hoặc bầm tím
Các triệu chứng của viêm gan do rượu thường tương tự như triệu chứng của các vấn đề sức khỏe khác nên nếu bạn gặp phải các triệu chứng nói trên thì đừng chủ quan mà hãy đi khám càng sớm càng tốt để được chẩn đoán chính xác và bắt đầu điều trị kịp thời.
Chẩn đoán viêm gan do rượu
Để chẩn đoán viêm gan do rượu, bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử cũng như là mức độ, tần suất tiêu thụ rượu và tiến hành thăm khám lâm sàng để kiểm tra dấu hiệu gan to hoặc lách to. Sau đó, bạn sẽ cần làm các xét nghiệm để bác sĩ xác nhận chẩn đoán. Những xét nghiệm này gồm có:
- Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC)
- Xét nghiệm chức năng gan
- Xét nghiệm đông máu
- Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng
- Siêu âm gan
Ngoài ra, có thể còn phải làm sinh thiết gan để xác nhận chẩn đoán viêm gan do rượu. Sinh thiết gan là một thủ thuật xâm lấn được tiến hành bằng cách dùng kim chuyên dụng đâm xuyên qua da để lấy một mẫu mô nhỏ từ gan. Phương pháp này giúp xác định được loại bệnh gan và mức độ nghiêm trọng.
Phương pháp điều trị viêm gan do rượu
Viêm gan do rượu là một tình trạng do uống quá nhiều rượu gây ra và đây cũng là điều khiến cho bệnh tình càng trầm trọng hơn. Do đó, bạn cần ngừng uống rượu ngay khi được chẩn đoán mắc bệnh.
Bằng cách này, bạn sẽ có thể khôi phục những tổn hại ở gan nếu như bệnh mới chỉ ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, một khi tình trạng đã chuyển nặng hơn thì những tổn hại trong gan sẽ là vĩnh viễn và lúc này việc ngừng uống rượu cũng không thể đảo ngược được vấn đề nữa. Gan tổn thương nặng có thể dẫn đến các vấn đề như xơ gan, vấn đề về đông máu và nồng độ bilirubin cao.
Tuy nhiên, ngay cả khi gan đã bị tổn hại nghiêm trọng đến mức không thể phục hồi lại thì bạn vẫn nên bỏ rượu để tránh làm cho tình hình càng thêm nặng hơn. Nghiên cứu đã chỉ ra, ở những người bị tổn thương gan vĩnh viễn do rượu nhưng ngừng uống rượu đúng lúc thì tỉ lệ sống sót vẫn cao hơn 30% so với những người tiếp tục uống. Bỏ rượu không bao giờ là muộn cả và việc này sẽ luôn đem lại ích lợi lớn cho sức khỏe.
Bên cạnh bỏ rượu, bệnh viêm gan do rượu còn được điều trị bằng các loại thuốc giảm viêm gan và cải thiện chức năng gan.
Trong những trường hợp bị thiếu hụt dinh dưỡng, bác sĩ sẽ kê thêm vitamin và thực phẩm chức năng. Nếu như người bệnh gặp khó khăn hoặc mất khả năng ăn uống bình thường thì sẽ cần bổ sung các chất dinh dưỡng này qua ống thông dạ dày. Đây là một ống dài, được sử dụng để đưa chất lỏng có chứa các chất dinh dưỡng trực tiếp vào hệ tiêu hóa thông qua một số phương pháp khác nhau.
Còn nếu gan đã bị tổn thương nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật ghép gan nhưng người bệnh phải ngừng uống rượu trong ít nhất 6 tháng trước khi phẫu thuật và đồng thời phải cam đoan không tiếp tục uống rượu sau khi được ghép gan mới.
Bổ sung dinh dưỡng
Tùy theo tình trạng của từng cá nhân và kết quả xét nghiệm mà bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên cụ thể về việc bổ sung dinh dưỡng. Ví dụ, nếu kết quả xét nghiệm máu cho thấy chỉ số magiê huyết thanh ở mức thấp thì bạn sẽ cần bổ sung chất này. Các vitamin như thiamine (B1), axit folic hay vitamin tổng hợp cũng là những chất thường được chỉ định bổ sung đối với người bị viêm gan do rượu. Ngoài ra, người bệnh cũng phải cố gắng ăn uống đủ chất và uống đủ nước mỗi ngày.
Ngăn ngừa viêm gan do rượu
Cách tốt nhất để ngăn ngừa viêm gan do rượu là không uống rượu hoặc nếu có thì chỉ uống có chừng mực, cụ thể là không quá 2 ly mỗi ngày đối với nam và không quá một ly mỗi ngày đối với nữ.
Bạn cũng có thể ngăn ngừa viêm gan do rượu bằng cách duy trì cân nặng khỏe mạnh và bảo vệ bản thân khỏi viêm gan B và viêm gan C. Viêm gan B và C là các bệnh lây qua đường máu, ví dụ như dùng chung kim tiêm hoặc qua dịch cơ thể khi quan hệ tình dục không an toàn. Hiện tại, mới chỉ có vắc-xin phòng viêm gan B chứ chưa có vắc-xin viêm gan C.
Triển vọng điều trị
Triển vọng điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, mức độ tổn hại của gan và còn phụ thuộc vào việc bạn có thể ngừng uống rượu hay không. Nếu các triệu chứng mới chỉ ở mức nhẹ và bạn bỏ được rượu thì triển vọng sẽ rất khả quan.
Các biến chứng của viêm gan do rượu
Nếu bạn không bỏ rượu thì tình trạng bệnh sẽ ngày càng tiến triển nặng và khả năng phục hồi cũng sẽ ngày càng thấp.
Viêm gan do rượu có thể dẫn đến bệnh não - gan. Tình trạng này xảy ra khi các độc tố thường được lọc ra bởi gan vẫn còn tích tụ trong máu, gây tổn thương đến não bộ và có thể dẫn đến hôn mê.
Tiên lượng bệnh cũng sẽ xấu đi nếu bạn bị xơ gan do tiếp tục sử dụng rượu quá mức. Viêm gan do rượu còn có thể gây nên các biến chứng đe dọa đến tính mạng như xuất huyết, thiếu máu và suy gan.