.png){kind=logo}
Sỏi mật là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm túi mật cấp. Sỏi mật làm tắc nghẽn ống dẫn mật, khiến mật ứ lại trong túi mật và dẫn đến viêm.
Viêm túi mật là gì?
Túi mật là một cơ quan nằm bên dưới gan và đóng vai trò dự trữ dịch mật giúp cơ thể chuyển hóa chất béo.Viêm túi mật cấp là tình trạng mà túi mật bị viêm đột ngột và cần có biện pháp can thiệp ngay lập tức.
Tình trạng này có thể trở thành mạn tính nếu tiếp diễn trong một thời gian dài hoặc nếu các triệu chứng tái đi tái lại do viêm.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Sỏi mật là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm túi mật cấp. Sỏi mật làm tắc nghẽn ống dẫn mật, khiến mật ứ lại trong túi mật và dẫn đến viêm.
Viêm túi mật cấp cũng có thể là do một căn bệnh nghiêm trọng khác hoặc một khối u gây nên. Tuy nhiên, những nguyên nhân này là rất hiếm.
Viêm túi mật cấp có thể trở thành mạn tính khi tình trạng viêm lặp đi lặp lại trong một thời gian dài.
Phụ nữ thường dễ bị sỏi mật hơn nam giới và cũng có nguy cơ mắc viêm túi mật cấp cao hơn.
Tuy nhiên, nguy cơ bị viêm túi mật cấp sẽ tăng theo tuổi tác ở cả nam và nữ.
Các dấu hiệu của viêm túi mật cấp
Dấu hiệu phổ biến nhất cho thấy bạn bị viêm túi mật cấp là tình trạng đau bụng, có thể là đau nhói hoặc đau âm ỉ kéo dài trong suốt vài giờ không đỡ, nhất là sau khi ăn. Cơn đau này thường xảy ra ở vùng giữa hoặc bên phải bụng trên, có thể lan đến vai phải hoặc ra sau lưng.
Ngoài ra còn có các triệu chứng khác như:
- Phân màu bợt, trắng
- Nôn mửa
- Cảm giác buồn nôn
- Sốt
- Vàng da và tròng trắng mắt
- Ớn lạnh
- Đầy hơi, trướng bụng
Chẩn đoán viêm túi mật cấp bằng cách nào?
Đầu tiên, bác sĩ sẽ sẽ hỏi về bệnh sử cũng như là các triệu chứng mà bạn gặp phải và kiểm tra bụng xem có bị trướng hay đau không. Tuy nhiên, vì các triệu chứng của viêm túi mật cấp thường giống với nhiều bệnh khác nên sẽ phải làm thêm các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh như:
- Siêu âm ổ bụng: sử dụng sóng âm thanh để cho thấy hình ảnh của các cơ quan trong ổ bụng. Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh được sử dụng phổ biến nhất để chẩn đoán các vấn đề về túi mật.
- Xạ hình gan mật (HIDA scan): là kỹ thuật lấy hình ảnh phần trên của ruột non, gan, túi mật và các ống dẫn mật.
- Chụp X-quang đường mật: tiêm một loại thuốc nhuộm đặc biệt vào ống mật để hiển thị hình ảnh túi mật và ống mật trên ảnh X-quang.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): là phương pháp được sử dụng để quan sát hình ảnh của các cơ quan nội tạng.
Nếu như bạn được chẩn đoán viêm túi mật cấp, bác sĩ sẽ yêu cầu làm thêm các xét nghiệm khác để kết luận. Những xét nghiệm này có thể là xét nghiệm chức năng gan hay xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC).
Điều trị viêm túi mật
Triệu chứng đau bụng của viêm túi mật cấp là tình trạng cần được điều trị ngay lập tức. Bạn phải đi khám bác sĩ ngay nếu bắt đầu nhận thấy có hiện tượng đau bụng bất thường mà không rõ nguyên nhân.
Có thể bác sĩ sẽ yêu cầu nhập viện để được theo dõi và cần nhịn ăn vì túi mật là một phần trong hệ tiêu hóa, việc nhịn ăn trong một thời gian sẽ giúp túi mật được nghỉ ngơi. Bạn sẽ được truyền dịch để ngăn ngừa mất nước, bên cạnh đó, bác sĩ sẽ kê thuốc giảm đau và kháng sinh để giảm nhẹ tình trạng đau bụng và chống nhiễm trùng.
Nếu tình trạng viêm túi mật tiếp tục tái phát, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật cắt túi mật. Quy trình phẫu thuật này có thể được thực hiện bằng kỹ thuật nội soi hoặc bằng kỹ thuật mổ hở.
Chúng ta vẫn có thể tiêu hóa thức ăn bình thường mà không cần túi mật. Ở người bình thường, dịch mật sau khi được gan sản sinh ra sẽ chảy vào túi mật và sau đó mới đi vào ruột non nhưng sau khi cắt bỏ túi mật, dịch mật sẽ chảy thẳng từ gan vào ruột non.
Làm thế nào để ngăn ngừa viêm túi mật?
Bạn có thể giảm nguy cơ bị viêm túi mật cấp tính hoặc mạn tính bằng cách giảm cân nếu đang thừa cân và có một chế độ ăn uống lành mạnh. Khoa học đã chứng minh cholesterol góp phần làm hình thành sỏi mật. Do đó, bạn nên tránh ăn những loại thực phẩm có nhiều chất béo và cholesterol để ngăn ngừa sỏi mật và viêm túi mật.
>>> Các biện pháp tự nhiên để giảm cholesterol
Thừa cân sẽ làm tăng lượng cholesterol trong dịch mật. Điều này làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật. Nếu đang thừa cân và cần giảm cân thì nên chọn những biện pháp giảm từ từ. Việc giảm cân đột ngột trong một thời gian ngắn sẽ làm gan tiết ra quá nhiều cholesterol vào dịch mật, làm mất đi sự cân bằng giữa cholesterol, lecithin và axit mật. Điều này khiến cholesterol kết tinh và hình thành sỏi mật. Hơn nữa, việc ép cân quá nhanh còn khiến cho túi mật không thể đẩy hết dịch mật ra ngoài.
Do đó, mặc dù nên giảm cân để phòng ngừa nguy cơ sỏi mật nhưng nên có kế hoạch giảm cân an toàn, từ từ để tránh gây phản tác dụng và xảy ra những vấn đề không mong muốn đối với sức khỏe.
