Khám sức khỏe sinh sản là kiểm tra gì? Lưu ý và thời gian nào?

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay cứ 6 người thì có 1 người trong số đó bị ảnh hưởng bởi bệnh vô sinh. Vì vậy, các cặp đôi cần khám sức khỏe sinh sản và thực hiện các xét nghiệm định kỳ nhằm mục đích tầm soát, kiểm tra và phát hiện các bệnh tác động xấu đến khả năng sinh sản để chuẩn bị cho kế hoạch sinh con. Vậy khám sức khỏe sinh sản là kiểm tra gì? Lưu ý và thời gian nào?

Khám sức khỏe sinh sản là gì?

Khám sức khỏe sinh sản là kiểm tra tình trạng sức khỏe của các cặp đôi và đánh giá chuyên sâu khả năng sinh sản để có thể phát hiện những tác nhân bất thường có nguy cơ tiềm ẩn gây vô sinh. Điều này bao gồm việc khám tổng quát bộ phận sinh dục hoặc và thực hiện một vài xét nghiệm hoặc chẩn đoán hình ảnh để kiểm tra và đánh giá về khả năng sinh sản.

Thông qua các xét nghiệm, bác sĩ sẽ xác định được thời điểm thích hợp để cặp đôi mang thai; đồng thời, bác sĩ tìm ra nguyên nhân tác động đến chức năng sinh sản để báo động hoặc điều trị kịp thời cho cặp đôi. Song song đó, bác sĩ tư vấn cặp đôi lưu ý chế độ dinh dưỡng và điều tiết sinh hoạt sao cho phù hợp để có em bé trong tương lai. (1)

Tầm quan trọng của khám sức khỏe sinh sản

Khám sức khỏe sinh sản giúp các cặp đôi trang bị thêm kiến thức, tự tin và thoải mái không chỉ đối với bản thân mỗi người mà còn tác động rất nhiều đối với hạnh phúc tương lai. Việc thăm khám sức khỏe sinh sản mang lại nhiều ý nghĩa:

• Là hành trang kiến thức và tâm lý cho các cặp đôi để đời sống tình dục luôn được thăng hoa, viên mãn và an toàn.
• Tầm soát từ sớm để tìm ra các tác nhân ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, đánh giá nguyên nhân hiếm muộn để xác định phương hướng điều trị kịp thời, tăng khả năng điều trị thành công.
• Phát hiện được nhiều bệnh truyền nhiễm lây qua đường tình dục (STI): HIV, bệnh giang mai, nhiễm lậu cầu, mụn cóc sinh dục, bệnh lậu, Herpes sinh dục, ghẻ,…
• Lên kế hoạch sinh sản phù hợp và hiệu quả, biết cách phòng tránh mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai không an toàn,…
• Phát hiện những dấu hiệu của bệnh rối loạn di truyền để phòng ngừa bệnh và dị tật bẩm sinh cho em bé từ sớm, chuẩn bị cho mẹ đủ điều kiện sức khỏe giúp mang thai và sinh sản an toàn trong tương lai.

Khám sức khỏe sinh sản giúp người mẹ chuẩn bị đủ điều kiện sức khỏe để mang thai và vượt cạn thành công trong tương lai

Ai nên khám sức khỏe sinh sản?

Đa số mọi người cho rằng khám sức khỏe sinh sản chỉ dành cho các cặp đôi có ý định kết hôn hoặc dự định mang thai trong thời gian sắp tới, tuy nhiên trên thực tế, tất cả các đối tượng từ độ tuổi vị thành niên trở lên đều cần thăm khám sức khỏe sinh sản, đặc biệt là người đã từng quan hệ tình dục.

Nên khám sức khỏe sinh sản vào thời gian nào?

Trước đây, nhiều cặp đôi không quan tâm nhiều đến việc khám sức khỏe sinh sản trước khi mang thai, nguyên nhân xuất phát từ tâm lý lo sợ kết quả sẽ tác động tiêu cực đến hạnh phúc lứa đôi. Thậm chí, cơ thể bắt đầu xuất hiện những triệu chứng bất thường tác động lớn đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt hằng ngày thì nhiều người mới chịu đi bệnh viện.

Những quan điểm sai lầm này gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến tinh thần và làm tình cảm rạn nứt. Bởi vì khi ấy bệnh đã phát tán, diễn biến phức tạp, lan rộng đến những nơi khác trên cơ thể tạo ra nhiều rào cản trong việc chữa bệnh và giảm tỷ lệ điều trị thành công.

Thực tế chứng minh việc chủ động tìm hiểu và kiểm tra sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân và vào lúc dự định mang thai không chỉ đơn thuần mang tính khoa học, mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.

Nên kiểm tra sức khỏe ít nhất từ 3 – 6 tháng trước khi mang thai. Cả bố và mẹ của trẻ đều cần thăm khám sức khỏe để đảm bảo sức khỏe của mình ở trong trạng thái tốt nhất trước khi mang thai. Sức khỏe của cả 2 sẽ đều ảnh hưởng đến sức khỏe của bé trong tương lai.

Khám sức khỏe sinh sản là khám những gì?

Khám sức khỏe sinh sản bao gồm 2 mục chính là khám sức khỏe tổng quát và khám sức khỏe sinh sản.

1. Khám sức khỏe tổng quát

Khám sức khỏe tổng quát sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình và khả năng sinh sản.

1.1 Kiểm tra sức khỏe chung:

• Đo cân nặng, chiều cao, huyết áp, thị lực, nhịp tim,…
• Thực hiện các xét nghiệm máu tổng quát, nước tiểu,…
• Chẩn đoán hình ảnh thông qua siêu âm bụng…

1.2 Kiểm tra xem xét tiền sử bệnh:

• Từng mắc bệnh tim mạch.
• Có tiền sử bệnh liên quan đến tâm thần, chậm phát triển thần kinh, dị tật bẩm sinh, bệnh di truyền nên đi kiểm tra nhiễm sắc thể.
• Từng phẫu thuật.
• Các bệnh từng mắc.
• Môi trường làm việc tiếp xúc với nhiều chất độc hại.
• Từng có thương tích, tai nạn,…

Kiểm tra dị tật bẩm sinh giúp phòng ngừa dị tật cho con từ giai đoạn sớm

2. Khám sức khỏe sinh sản

Khám sức khỏe sinh sản là khám lâm sàng, giúp phát hiện những dấu hiệu bất thường ở cơ quan sinh dục, hoặc viêm nhiễm, cũng như các bệnh lây qua đường tình dục.

2.1 Nam giới

• Chẩn đoán hình ảnh: siêu âm tinh hoàn ở cả 2 bên.
• Khám cơ quan sinh dục: đánh giá khả năng sinh sản ở nam giới thông qua kiểm tra 2 tinh hoàn và các biểu hiện phát triển dục tính như cương cứng, xuất tinh,…
• Xét Nghiệm Tinh Dịch Đồ, xét nghiệm FSH/Follicular stimulating hormone, xét nghiệm LH/Luteinizing hormone và Testosterone: giúp tiên lượng và đánh giá khả năng sinh sản, cũng như khả năng thụ thai tự nhiên. Khi tinh dịch có bất kỳ bất thường nào thì nam giới sẽ được xử trí từ sớm, tránh ảnh hưởng đến cuộc sống.

Xét nghiệm hormone để tiên lượng khả năng sinh sản trong tương lai

2.1.1 Kiểm tra các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục

• Bệnh giang mai.
• Nhiễm lậu cầu.
• Nhiễm Chlamydia.
• Nhiễm Mycoplasma.
• Hạ cam.
• Bệnh hột xoài.
• U lympho bướu cổ.

2.1.2 Các STI do vi rút bao gồm:

• Nhiễm HIV.
• Herpes sinh dục.
• Mụn cóc sinh dục và hậu môn tràng.
• U mềm lây (gây ra bởi Molluscum contagiosum virus).

2.1.3 Nhiễm trùng ký sinh trùng có thể lây truyền qua đường tình dục bao gồm:

• Bệnh ghẻ (do bọ ve gây ra).
• Bệnh do trichomonas (do ký sinh trùng nguyên sinh vật gây ra).

2.2 Nữ giới

TS.BS Lê Phúc Liên cho biết khám sức khỏe sinh sản nữ giới bao gồm:

• Thông qua thăm khám phụ khoa, nếu có các triệu chứng bất thường hay xảy ra viêm nhiễm thì bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị kịp thời.
• Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm tử cung, siêu âm buồng trứng giúp phát hiện nhiều triệu chứng bất thường như u xơ tử cung, u nang buồng trứng, tắc vòi trứng. Siêu âm cả 2 bên tuyến vú giúp tầm soát ung thư vú.

Những lưu ý khi khám sức khỏe sinh sản quan trọng

Để quá trình thăm khám diễn ra nhanh chóng và có kết quả chính xác nhất, cần lưu ý trước khi đi khám sức khỏe sinh sản:

• Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ tùy thân, hồ sơ bệnh án trước đó.
• Giữ tâm lý bình tĩnh, tự tin, thoải mái.
• Thực hiện thăm khám sức khỏe tiền hôn nhân khoảng 6 tháng trước khi kết hôn.
• Nếu thực hiện các xét nghiệm máu, có thể cần nhịn ăn buổi sáng trước khi làm xét nghiệm (tùy theo chỉ định của bác sĩ).
• Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,… trước khi đi khám để không dẫn đến sự sai lệch kết quả.

Theo TS.BS Lê Phúc Liên, Trưởng đơn vị Niệu nữ, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, nữ giới khi đi khám sức khỏe sinh sản cần lưu ý:

• Phụ nữ không đi khám khi đang trong chu kỳ kinh nguyệt, hay đang đặt thuốc âm đạo.
• Thông tin đến bác sĩ về tình trạng sức khỏe hiện tại, cũng như cơ quan sinh dục có xuất hiện dấu hiệu khác thường không (đặc biệt là chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ thai nghén,…).
• Cả nam lẫn nữ không quan hệ tình dục ít nhất 3 ngày trước khi đi khám.

Cung cấp đầy đủ thông tin và những lưu ý cần thiết giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác nhất về tình trạng sức khỏe hiện tại và hạn chế rủi ro sai lệch trong kết quả thăm khám.

Khám sức khỏe sinh sản có lâu không?

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe sẽ quyết định thời gian thăm khám sức khỏe sinh sản. Nếu tình trạng sức khỏe tốt, không phát hiện ra bất kỳ dấu hiệu bất thường nào thì thường sẽ có kết quả nhanh chóng.

• Trường hợp bác sĩ nghi ngờ có các dấu hiệu nhiễm bệnh sẽ yêu cầu bạn thực hiện thêm các xét nghiệm cần thiết để dựa vào tiền sử bệnh án và kết quả khám bệnh mà đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.
• Trường hợp phát hiện ra bệnh thì bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ điều trị bệnh phù hợp nhất để giảm thiểu tối đa rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, tăng khả năng điều trị thành công.

Nên khám sức khỏe sinh sản ở đâu tốt?

Nếu bạn thấy tình trạng sức khỏe của bản thân xuất hiện các vấn đề bất thường, có thể ảnh hưởng đến chuyện chăn gối thì có thể đến khám và điều trị tại Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Thông qua bài viết trên, hy vọng độc giả đã thu thập thêm được nhiều thông tin hữu ích về quá trình thăm khám sức khỏe sinh sản. Khi nghi ngờ mình xuất hiện những dấu hiệu bất thường, người bệnh không nên chủ quan mà nên đến bệnh viện uy tín để thăm khám sớm và điều trị kịp thời, hạn chế tối đa những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.