Lượng giá nguy cơ ban đầu
- Bước đầu tiên là đánh giá các yếu tố chính để xác định người phụ nữ đó có nguy cơ mắc ung thư vú thấp, trung bình hay cao.
- Mặc dù không có những chuẩn hoá hay đồng thuận về tỷ lệ chính xác phát triển ung thư vú cả đời nhưng các mức độ thường được xác định là: Thấp (<15%), trung bình (15-20%) và cao (>20%).
Các yếu tố
- Tiền sử bản thân mắc ung thư buồng trứng, ung thư phúc mạc hoặc ung thư vú.
- Tiền sử gia đình mắc ung thư vú, buồng trứng hoặc phúc mạc.
- Nhạy cảm gen (nếu như tình trạng BRCA hoặc các marker gen khác đã được xác định).
- Xạ trị vùng ngực khi 10 30 tuổi.
- Những phụ nữ không có yếu tố nguy cơ nào kể trên được xếp vào nhóm nguy cơ thấp.
- Những phụ nữ có tiền sử gia đình mắc ung thư vú, buồng trứng hoặc phúc mạc (mối quan hệ bậc 1) mà không có các yếu tố nguy cơ còn lại được xếp vào nhóm nguy cơ trung bình.
- Những phụ nữ có tiền sử bản thân ung thư vú, buồng trứng, phúc mạc; đột biến gen tăng nguy cơ ung thư vú; hoặc tiền sử chiếu xạ ngực khi 10 - 30 tuổi được xếp vào nhóm nguy cơ cao..
Sàng lọc với nhóm nguy cơ thấp
Tuổi là yếu tố quan trọng nhất quyết định khi nào sàng lọc.
- Phụ nữ dưới 40 tuổi: chưa tiến hành sàng lọc.
- Phụ nữ 40 - 49 tuổi: có thể sàng lọc sau khi trao đổi với bệnh nhân.
- Phụ nữ 50 - 74 tuổi: tiến hành sàng lọc.
- Phụ nữ từ 75 tuổi trở lên: sàng lọc nếu kỳ vọng sống còn trên 10 năm.
Sàng lọc với nhóm nguy cơ trung bình
- Tuổi bắt đầu chụp X-quang vú và tần suất sàng lọc tương tự như nhóm nguy cơ thấp.
- Một số tác giả đề xuất tuổi bắt đầu sàng lọc sớm hơn nếu có người thân (quan hệ bậc 1) mắc ung thư vú trước mãn kinh.
- Nhiều chuyên gia cho rằng với phụ nữ thuộc nhóm nguy cơ trung bình, việc quyết định chụp cộng hưởng từ hoặc siêu âm sàng lọc bổ sung cần được thảo luận với bệnh nhân, liên quan đến những vấn đề về nguy cơ, lợi ích và tự túc chi trả.
- Sàng lọc bổ sung bằng siêu âm có thể được chấp nhận rộng rãi hơn và ít tốn kém hơn cộng hưởng từ.
Sàng lọc với nhóm nguy cơ cao
- Chụp X-quang tuyến vú dương tính
- Với các trường hợp BI-RADS 0, 4, 5 cần được tiếp tục đánh giá bằng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác và cân nhắc sinh thiết.
- Với các trường hợp BI-RADS 4C và 5, cần trao đổi về nguy cơ ung thư rất cao với các nhà giải phẫu bệnh.
- Trong trường hợp sinh thiết lành tính cần cân nhắc đánh giá lại bệnh phẩm và sinh thiết lại.
Nguồn: Bệnh viện Đại học Y Hà Nội