Vitamin A là thuật ngữ chung cho một nhóm các hợp chất hòa tan trong chất béo rất quan trọng đối với sức khỏe con người. Vitamin A giúp duy trì thị lực khỏe mạnh, đảm bảo chức năng bình thường của hệ thống miễn dịch và các cơ quan, hỗ trợ sự tăng trưởng cũng như phát triển thích hợp của em bé trong bụng mẹ.
Dưới đây là 6 lợi ích sức khỏe quan trọng của vitamin A.
1. Bảo vệ mắt trước chứng quáng gà và suy giảm thị lực do lão hoá
Vitamin A rất cần thiết để bảo vệ thị lực, do loại vitamin này chuyển đổi ánh sáng chiếu vào mắt thành tín hiệu điện truyền đến não.
Trên thực tế, một trong những triệu chứng đầu tiên của thiếu vitamin A có thể là bệnh quáng gà, vì vitamin là thành phần chính của sắc tố Rhodopsin. Rhodopsin được tìm thấy trong võng mạc mắt và cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng. Những người mắc bệnh này vẫn có thể nhìn thấy bình thường vào ban ngày, nhưng thị lực trong bóng tối bị giảm đi khi mắt họ phải cật lực điều chỉnh để đón ánh sáng ở mức thấp hơn.
Không những giúp hỗ trợ ngừa bệnh quáng gà, nạp đủ lượng beta caroten (beta caroten hay còn gọi là provitamin A, là tiền chất để tổng hợp vitamin A) có thể giúp làm chậm sự suy giảm thị lực mà một số người gặp phải khi có tuổi.
2. Vitamin A giúp giảm bớt nguy cơ của một số bệnh ung thư
Ung thư xảy ra khi các tế bào bất thường bắt đầu phát triển hoặc phân chia một cách không kiểm soát được.
Trong các nghiên cứu quan sát, ăn nhiều vitamin A dưới dạng beta-carotene có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm: Ung thư hạch Hodgkin, ung thư cổ tử cung, phổi và bàng quang.
Hiện tại, mối quan hệ giữa mức vitamin A trong cơ thể bạn và nguy cơ ung thư vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Tuy nhiên, bằng chứng hiện tại cho thấy rằng bổ sung đầy đủ vitamin A, đặc biệt là từ thực vật, rất quan trọng đối với sự phân chia tế bào khỏe mạnh và có thể làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư.
3. Vitamin A hỗ trợ hệ miễn dịch khỏe mạnh
Vitamin A đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì khả năng phòng vệ tự nhiên của cơ thể. Lợi ích này của vitamin A thể hiện ở các rào cản chất nhầy trong mắt, phổi, ruột và bộ phận sinh dục của bạn giúp bẫy vi khuẩn và các tác nhân truyền nhiễm khác. Nó cũng liên quan đến việc sản xuất và chức năng của các tế bào bạch cầu, giúp thu giữ và loại bỏ vi khuẩn, cũng như các mầm bệnh khác từ máu. Điều này có nghĩa là sự thiếu hụt vitamin A có thể làm tăng khả năng bị nhiễm trùng và trì hoãn sự phục hồi sức đề kháng bị bệnh.
4. Vitamin A giảm nguy cơ mụn trứng cá
Mụn trứng cá là một bệnh lý mãn tính của da. Những nốt mụn này xuất hiện khi tuyến bã nhờn bị tắc nghẽn do da chết hoặc dầu thừa tích tụ. Dù những nốt mụn này vô hại về mặt thể chất, chúng có thể gây ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ. Có nhiều khả năng một trong những nguyên nhân gây ra mụn là do thiếu vitamin A. Bổ sung vitamin A đầy đủ sẽ giúp da chắc khỏe giảm nguy cơ mụn trứng cá.
5. Vitamin A hỗ trợ sức khoẻ xương
Những người có mức vitamin A trong máu thấp có nguy cơ gãy xương cao hơn những người có mức vitamin A bình thường.
Tuy nhiên, nếu một người có lượng vitamin A quá cao cũng có nguy cơ gãy xương cao hơn. Điều này có nghĩa là hiện tại, mối liên hệ giữa vitamin A và sức khỏe xương cần có thêm các thử nghiệm kiểm soát để xác nhận chính xác hơn.
6. Vitamin A thúc đẩy tăng trưởng khỏe mạnh và khả năng sinh sản
Vitamin A rất cần thiết để duy trì hệ thống sinh sản khỏe mạnh ở cả nam và nữ, và đảm bảo sự tăng trưởng và phát triển bình thường của phôi thai trong thai kỳ.
Các nghiên cứu trên chuột kiểm tra tầm quan trọng của vitamin A trong sinh sản nam đã chỉ ra rằng sự thiếu hụt vitamin A ngăn chặn sự phát triển của các tế bào tinh trùng, gây vô sinh.
Tương tự như vậy, các nghiên cứu trên động vật cho thấy thiếu vitamin A ở nữ giới có thể ảnh hưởng đến sinh sản bằng cách giảm chất lượng trứng và ảnh hưởng đến sự bám vào thành tử cung của trứng.
Ở phụ nữ mang thai, vitamin A cũng tham gia vào sự tăng trưởng và phát triển của nhiều cơ quan và cấu trúc chính của thai nhi, bao gồm: Hệ xương, hệ thần kinh, tim, thận, mắt, phổi và tuyến tụy. Nhưng quá nhiều vitamin A trong thai kỳ cũng có thể gây hại cho em bé đang phát triển và có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh. Do đó, nhiều cơ quan y tế khuyến cáo phụ nữ nên tránh các thực phẩm chứa lượng vitamin A quá cao, chẳng hạn như pate và gan, cũng như các chất bổ sung có chứa vitamin A khi mang thai.
Vitamin A là một vitamin tan trong chất béo, được lưu trữ trong cơ thể. Tuy nhiên việc tiêu thụ quá mức có thể dẫn đến mức độc hại. Các triệu chứng có thể bao gồm buồn nôn, chóng mặt, đau đầu, đau và thậm chí tử vong. Cách tốt nhất để đảm bảo chúng ta có được sự cân bằng đúng đắn là tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin A như một phần của chế độ ăn uống bình thường và tránh bổ sung quá nhiều.