Theo báo cáo của Tổ chức Dị ứng Thế giới, số lượng đã tăng lên từ 20 đến 40% trẻ em tại Mỹ mắc ít nhất một chứng bệnh dị ứng. Vào thời điểm mà rất nhiều trẻ em đang phải hứng chịu căn bệnh này, các bậc cha mẹ và các nhà nghiên cứu cũng đang tìm kiếm câu trả lời. Dị ứng và hen suyễn bắt đầu từ đâu? Có cách nào thực sự để ngăn chặn chúng xảy ra hay không?
Trẻ sơ sinh: cơ địa mẫn cảm từ khi được sinh ra
Hầu hết các chứng dị ứng phát triển trong năm thứ nhất hoặc thứ hai của cuộc đời. Và nếu bạn hoặc bạn đời bị dị ứng, thì con của bạn sẽ có nhiều khả năng bị dị ứng hơn. Nhưng nếu có thể cách ly bé với các tác nhân dễ gây dị ứng nhất để hệ thống miễn dịch của bé có cơ hội trưởng thành hơn thì bạn có thể giúp bé tránh được dị ứng hoàn toàn.
Chỉ cho bé bú sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời là vũ khí hiệu quả nhất chống lại chứng dị ứng. Sữa mẹ thúc đẩy hệ miễn dịch khỏe mạnh. Và không giống như sữa bò hoặc nhiều loại sữa công thức khác, sữa mẹ không chứa các protein có thể dễ dàng kích hoạt phản ứng dị ứng.
Các bà mẹ đang cho con bú có thể lo lắng rằng họ sẽ truyền bệnh dị ứng thực phẩm sang con qua sữa mẹ, nhưng điều này rất khó xảy ra. Theo Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), rất hiếm khi trẻ bị dị ứng với sữa mẹ - thường là phản ứng với sữa bò trong chế độ ăn của người mẹ. Trong những trường hợp hiếm hoi này, phản ứng của con bạn sẽ rõ ràng - đau bụng, đau dạ dày, phát ban da, nôn mửa hoặc tiêu chảy, hoặc khó thở. Nếu con có bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, hãy gọi cho bác sĩ ngay.
Nếu bất cứ ai trong gia đình bạn bị dị ứng thực phẩm nặng, AAP khuyên bạn nên hạn chế lượng thức ăn chứa sữa, cá, trứng, đậu phộng và các loại hạt khác trong khi đang cho con bú để đảm bảo an toàn. Nhưng phần lớn, không có bằng chứng nào cho thấy chế độ ăn uống của bạn ảnh hưởng đến cơ hội phát triển dị ứng hoặc hen suyễn của con. Nếu con có vẻ có dấu hiệu khi bạn cho bú sau khi ăn các loại thực phẩm nhất định, thì bạn chỉ cần tránh thức ăn đó một thời gian.
Nếu con bạn có nguy cơ bị dị ứng cao và bạn không thể cho con bú sữa mẹ, hãy thử sử dụng các sữa công thức không gây kích ứng. Đây là loại sữa mà các protein trong sữa đã được chia thành các phân tử nhỏ. Protein có thể gây dị ứng, do đó phá vỡ chúng sẽ giúp ngăn ngừa phản ứng.
AAP không khuyến cáo sử dụng công thức đậu nành như một cách để phòng ngừa dị ứng ở trẻ sơ sinh có nguy cơ cao bị dị ứng. Công thức đậu nành có thể gây phản ứng dị ứng ở trẻ nhỏ có cơ địa dễ bị dị ứng và chúng không làm giảm dị ứng trong cuộc sống sau này của trẻ.
Thay vào đó, hãy xem xét thử sữa công thức chứa probiotic hoặc prebiotic. Prebiotic thúc đẩy sự phát triển của probiotic trong hệ thống tiêu hóa. Một số nghiên cứu cho thấy prebiotic và probiotic có thể làm giảm dị ứng, nhưng các nghiên cứu đưa ra nhiều kết quả khác nhau. Hãy kiểm tra với bác sĩ trước khi cho con ăn.
Đã từng có những quan điểm cho rằng, việc cho con ăn các thức ăn gây dị ứng như trứng và cá trong năm đầu đời được coi là hành động kém khôn ngoan, nhưng quan điểm này hiện đã không còn nữa. AAP nói rằng có thể cho bé ăn những thực phẩm này sau khi bé được 4-6 tháng miễn là bạn cho bé ăn thử một lần và chờ ít nhất hai hoặc ba ngày mới thử ăn lần tiếp. Tuy nhiên, nếu con có tiền sử dị ứng thực phẩm hoặc bị chàm không đáp ứng điều trị, hãy hỏi bác sĩ trước khi thử bất kỳ loại thực phẩm gây dị ứng nào.
Tiếp tục theo dõi tình trạng dị ứng ở trẻ chập chững biết đi
Ngay cả khi bé đã trải qua năm đầu đời mà không xuất hiện bất kỳ triệu chứng dị ứng nào thì bạn vẫn nên tiếp tục theo dõi bé. Hệ thống miễn dịch của bé vẫn chưa hoàn toàn trưởng thành và dị ứng vẫn có cơ hội xảy ra.
Một cách để bảo vệ bé là để bảo vệ chính bầu không khí của mình. Quan trọng nhất là bé không được hít phải khói thuốc lá, khói thuốc lá gây khó chịu cho phổi và làm cho trẻ sơ sinh dễ bị các vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng, từ hen suyễn đến hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.
Nếu trẻ mới biết đi có nguy cơ bị dị ứng cao hoặc đã bị dị ứng, hãy tìm hiểu các cách đề phòng ngăn ngừa dị ứng.
Trẻ lớn hơn: vẫn chưa thoát khỏi vòng nguy hiểm
Cho đến khi bé đã đến tuổi đi học, hệ thống miễn dịch của bé gần như hoàn toàn trưởng thành. Nhưng ngay cả khi dường như bé chẳng dị ứng với bất kỳ thứ gì thì cũng không có nghĩa là bé không bao giờ phát triển căn bệnh này. Nếu dị ứng di truyền trong gia đình bạn, bạn có thể vẫn muốn bảo vệ con mình bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa dị ứng trong nhà cũng như các thực phẩm dễ gây dị ứng.