Gạo là một loại lương thực được sử dụng phổ biến trên thế giới, đặc biệt là dân cư châu Á. Gạo có nhiều loại khác nhau, nhưng phổ biến nhất là gạo trắng (gạo thường) và gạo lứt. Gạo trắng được tiêu thụ nhiều nhất nhưng gạo lứt được xem là một lựa chọn tốt cho sức khỏe hơn.
1. Gạo lứt khác gì gạo thường?
Tất cả các loại gạo đều chứa carbs, một lượng nhỏ protein và hầu như không có chất béo. Gạo lứt là một loại ngũ cốc nguyên hạt (có tất cả các thành phần của hạt là lớp cám xơ, mầm dinh dưỡng và nội nhũ giàu carbs). Còn gạo trắng là loại ngũ cốc tinh chế đã được loại bỏ cám và mầm (những thành phần giàu dinh dưỡng nhất của hạt). Điều này khiến gạo trắng có ít chất dinh dưỡng cần thiết và đó là lý do giải thích vì sao gạo lứt được cho là tốt cho sức khỏe hơn nhiều so với gạo trắng.
XEM THÊM: Gạo lứt và gạo trắng: Loại nào tốt hơn?
Gạo lứt có lợi thế hơn gạo trắng về hàm lượng dinh dưỡng. Gạo lứt có nhiều chất xơ và chất chống oxy hóa, nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng hơn. Trong khi đó, gạo trắng rất ít chất dinh dưỡng thiết yếu. Trong 100g gạo lứt nấu chín cung cấp 1,8g chất xơ; còn 100g gạo trắng chỉ cung cấp 0,4g chất xơ.
Bảng so sánh hàm lượng dinh dưỡng trong gạo lứt và gạo thường:
Chất dinh dưỡng | Gạo lứt | Gạo thường |
Thiamine | 6% | 1% |
Niacin | 8% | 2% |
Vitamin B6 | 7% | 5% |
Mangan | 45% | 24% |
Magie | 11% | 3% |
Photpho | 8% | 4% |
Sắt | 2% | 1% |
Kẽm | 4% | 3% |
2. Ăn gạo lứt có tác dụng gì?
Ăn gạo lứt có các tác dụng lớn như sau:
- Lượng chất xơ cao trong gạo lứt giúp người dùng no lâu hơn, từ đó tiêu thụ ít calo hơn theo thời gian. Đồng thời, nó còn tăng cường lượng lợi khuẩn trong đường ruột;
- Gạo lứt có chỉ số đường huyết thấp hơn gạo trắng, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Những người thừa cân ăn nhiều gạo lứt hơn gạo trắng đã giảm được lượng glucose và khả năng kháng insulin;
- Gạo lứt có hàm lượng magie cao gấp 4 lần so với gạo trắng. Đây là chất rất quan trọng cho xương và răng khỏe mạnh, giúp điều chỉnh lượng đường trong máu và huyết áp;
- Hàm lượng mangan cao trong gạo lứt giúp kích thích sản xuất collagen - rất quan trọng đối với sức khỏe của làn da;
- Gạo lứt chứa nhiều chất xơ hơn gạo trắng, là lựa chọn tốt cho chế độ ăn nhiều chất xơ, để giảm nguy cơ cholesterol cao, cao huyết áp, béo phì, đột quỵ, bệnh tim, táo bón,...;
- Ăn gạo lứt có thể kiểm soát cân nặng tốt hơn;
XEM THÊM: Ăn gạo lứt có tốt và có giảm cân không?
3. Hạn chế gạo lứt trong những trường hợp nào?
Những trường hợp sau nên hạn chế ăn gạo lứt:
- Người mắc bệnh thận: Gạo lứt chứa nhiều photpho và kali hơn gạo trắng. Người mắc bệnh thận có thể cần hạn chế những chất này trong chế độ ăn uống. Như vậy, họ nên ăn gạo trắng thay vì gạo lứt;
- Người cần theo chế độ ăn ít chất xơ: Đó là bệnh nhân bị viêm túi thừa, bị tiêu chảy, viêm ruột, ung thư đại trực tràng, đã phẫu thuật đường tiêu hóa. Vì gạo trắng chứa ít chất xơ hơn gạo lứt nên nó có thể là lựa chọn tốt hơn cho những bệnh nhân thuộc nhóm này.
Gạo lứt có nhiều chất dinh dưỡng hơn gạo thường (gồm chất xơ, chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất). Tuy nhiên, để mang lại những lợi ích lớn nhất cho sức khỏe, cần có chế độ ăn uống lành mạnh tổng thể, bao gồm ưu tiên các món cơm có thêm rau quả tươi.