Trẻ sơ sinh bị tím tái là một tình trạng phổ biến, nhưng không phải ai cũng biết nguyên nhân gây ra tình trạng này. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các nguyên nhân trẻ sơ sinh bị tím tái, cũng như cách xử lý khoa học khi gặp trường hợp này.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị tím tái
Trẻ sơ sinh bị tím tái là tình trạng da và niêm mạc của trẻ chuyển sang màu xanh tím. Tình trạng này xảy ra khi máu trong cơ thể trẻ không nhận đủ oxy, dẫn đến hemoglobin (một loại protein trong hồng cầu mang oxy) không thể mang đủ oxy đến các mô và cơ quan.
Ngạt trong quá trình sinh
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu oxy ở trẻ sơ sinh. Tình trạng này xảy ra khi thai nhi không nhận đủ oxy trong quá trình sinh, dẫn đến da và niêm mạc của trẻ chuyển sang màu xanh tím ngay sau khi sinh. Ngạt trong quá trình sinh có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như dây rốn quấn cổ, thai nhi quá to, mẹ bị cao huyết áp,…
Dị tật tim bẩm sinh
Dị tật tim là một nguyên nhân quan trọng khác gây tím tái ở trẻ sơ sinh. Các dị tật tim có thể khiến máu không được lưu thông bình thường, dẫn đến thiếu oxy. Có rất nhiều loại dị tật tim, nhưng các dị tật tim có thể gây tím tái ở trẻ sơ sinh bao gồm:
Thất tứ phân: Thất tứ phân là tình trạng có 4 tâm thất thay vì 2 tâm thất. Tình trạng này khiến máu giàu oxy và máu nghèo oxy trộn lẫn với nhau, dẫn đến thiếu oxy.
Thở ra chậm: Thở ra chậm là tình trạng máu giàu oxy không được bơm ra khỏi tim một cách hiệu quả. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như dị tật tim, bệnh lý phổi,…
Hẹp van tim: Hẹp van tim là tình trạng van tim bị hẹp, khiến máu khó chảy qua. Tình trạng này có thể dẫn đến thiếu oxy.
Các bệnh lý về máu
Bệnh lý máu cũng có thể gây tím tái ở trẻ sơ sinh. Một số bệnh lý máu phổ biến có thể gây tím tái ở trẻ sơ sinh bao gồm:
Thiếu máu: Thiếu máu là tình trạng cơ thể không có đủ hồng cầu khỏe mạnh để vận chuyển oxy. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như thiếu sắt, thiếu vitamin B12,…
Thiếu hụt sắt: Thiếu hụt sắt là tình trạng cơ thể không có đủ chất sắt để sản xuất hồng cầu khỏe mạnh. Tình trạng này có thể xảy ra do thiếu hụt chất sắt trong chế độ ăn hoặc do cơ thể không hấp thụ đủ chất sắt.
Nhiễm trùng
Nhiễm trùng cũng có thể gây tím tái ở trẻ sơ sinh. Một số nhiễm trùng phổ biến có thể gây tím tái ở trẻ sơ sinh bao gồm:
Viêm phổi: Viêm phổi là tình trạng viêm phổi. Tình trạng này có thể khiến phổi bị sưng và tắc nghẽn, dẫn đến thiếu oxy.
Viêm màng não: Viêm màng não là tình trạng viêm màng bao quanh não và tủy sống. Tình trạng này có thể khiến não và tủy sống bị tổn thương, dẫn đến thiếu oxy.
Tím tái ở trẻ sơ sinh có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng. Do đó, nếu thấy trẻ sơ sinh bị tím tái, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Chẩn đoán tìm hiểu nguyên nhân trẻ sơ sinh bị tím tái
Tím tái ở trẻ sơ sinh là một tình trạng phổ biến, có thể gặp ở cả trẻ sinh non và trẻ đủ tháng. Tình trạng này xảy ra khi máu trong cơ thể trẻ không nhận đủ oxy, dẫn đến da và niêm mạc của trẻ chuyển sang màu xanh tím.
Để chẩn đoán trẻ sơ sinh bị tím tái, bác sĩ sẽ thực hiện các bước sau:
Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng toàn diện cho trẻ, bao gồm kiểm tra da, niêm mạc, nhịp tim, nhịp thở,…
Bác sĩ sẽ kiểm tra da và niêm mạc của trẻ xem có bị tím tái hay không. Nếu trẻ bị tím tái, bác sĩ sẽ kiểm tra xem tím tái ở đâu, mức độ tím tái như thế nào, và tím tái có thay đổi theo thời gian hay không.
Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra nhịp tim, nhịp thở của trẻ. Nếu trẻ bị khó thở, nhịp tim nhanh, hoặc có các triệu chứng khác, bác sĩ sẽ nghi ngờ trẻ có thể bị một tình trạng nghiêm trọng hơn.
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu có thể giúp bác sĩ xác định xem trẻ có thiếu máu hoặc các vấn đề về máu khác hay không.
Xét nghiệm máu sẽ kiểm tra số lượng hồng cầu, hemoglobin, và hematocrit của trẻ. Nếu trẻ bị thiếu máu, số lượng hồng cầu, hemoglobin, và hematocrit sẽ giảm.
Các xét nghiệm máu thường được sử dụng để chẩn đoán tím tái ở trẻ sơ sinh bao gồm:
Hemoglobin: Hemoglobin là một protein trong hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy. Mức hemoglobin thấp có thể là dấu hiệu của thiếu máu.
Hematocrit: Hematocrit là tỷ lệ phần trăm hồng cầu trong máu. Mức hematocrit thấp cũng có thể là dấu hiệu của thiếu máu.
Số lượng bạch cầu: Số lượng bạch cầu tăng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
Số lượng tiểu cầu: Số lượng tiểu cầu giảm có thể là dấu hiệu của bệnh lý máu.
Siêu âm tim
Siêu âm tim là một xét nghiệm hình ảnh giúp bác sĩ kiểm tra cấu trúc và chức năng của tim. Siêu âm tim có thể giúp bác sĩ phát hiện các dị tật tim, chẳng hạn như thông liên thất, thông liên nhĩ,..
Chụp X-quang ngực
Chụp X-quang ngực có thể giúp bác sĩ kiểm tra phổi của trẻ. Chụp X-quang ngực có thể giúp bác sĩ phát hiện các vấn đề về phổi, chẳng hạn như viêm phổi, tràn dịch màng phổi,…Các cách chẩn đoán trẻ sơ sinh bị tím tái có thể được thực hiện theo nhiều trình tự khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng của trẻ và nghi ngờ của bác sĩ.
Tím tái ở trẻ sơ sinh là một tình trạng phổ biến, có thể gặp ở cả trẻ sinh non và trẻ đủ tháng. Tím tái có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng, do đó nếu thấy trẻ sơ sinh bị tím tái, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Điều trị theo từng nguyên nhân trẻ sơ sinh bị tím tái
Cách điều trị cho trẻ sơ sinh bị tím tái phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:
Đối với trẻ bị tím tái do thiếu oxy
Nếu trẻ bị thiếu oxy, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng máy thở để cung cấp oxy cho trẻ.
Máy thở: Máy thở là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho trẻ sơ sinh bị tím tái do thiếu oxy. Máy thở sẽ cung cấp oxy cho trẻ, giúp trẻ cải thiện tình trạng tím tái.
Điều trị nguyên nhân gây thiếu oxy: Nếu trẻ bị tím tái do ngạt trong quá trình sinh, bác sĩ sẽ điều trị nguyên nhân gây ngạt để giúp trẻ cải thiện tình trạng tím tái.
Đối với trẻ bị tím tái do dị tật tim
Nếu trẻ bị dị tật tim, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật hoặc các phương pháp điều trị khác để sửa chữa dị tật.
Phẫu thuật: Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho trẻ bị tím tái do dị tật tim. Phẫu thuật sẽ sửa chữa dị tật tim, giúp trẻ cải thiện tình trạng tím tái.
Các phương pháp điều trị khác: Ngoài phẫu thuật, trẻ bị tím tái do dị tật tim có thể được điều trị bằng các phương pháp khác, chẳng hạn như:
- Sử dụng thuốc để điều trị các triệu chứng
- Sử dụng máy thở để cung cấp oxy
- Sử dụng các thiết bị hỗ trợ tim mạch
Đối với trẻ bị tím tái do bệnh lý máu
Nếu trẻ bị bệnh lý máu, bác sĩ có thể chỉ định truyền máu hoặc các phương pháp điều trị khác để điều trị bệnh lý máu.
Truyền máu: Truyền máu là phương pháp điều trị phổ biến cho trẻ bị tím tái do bệnh lý máu. Truyền máu sẽ cung cấp cho trẻ các tế bào máu khỏe mạnh, giúp trẻ cải thiện tình trạng tím tái.
Các phương pháp điều trị khác: Ngoài truyền máu, trẻ bị tím tái do bệnh lý máu có thể được điều trị bằng các phương pháp khác, chẳng hạn như:
- Sử dụng thuốc để điều trị bệnh lý máu
- Sử dụng các thiết bị hỗ trợ hô hấp
Đối với trẻ bị tím tái do nhiễm trùng
Nếu trẻ bị nhiễm trùng, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng.
Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị chính cho trẻ bị tím tái do nhiễm trùng. Thuốc kháng sinh sẽ tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng, giúp trẻ cải thiện tình trạng tím tái.
Các phương pháp điều trị khác: Ngoài thuốc kháng sinh, trẻ bị tím tái do nhiễm trùng có thể được điều trị bằng các phương pháp khác, chẳng hạn như:
- Sử dụng máy thở để cung cấp oxy
- Sử dụng các thiết bị hỗ trợ hô hấp
Cách ngăn ngừa cơn tím tái ở trẻ sơ sinh
Dưới đây là một số cách để ngăn ngừa cơn tím tái ở trẻ sơ sinh:
Chăm sóc tốt cho trẻ sơ sinh: Chăm sóc tốt cho trẻ sơ sinh sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lý có thể gây cơn tím tái. Cha mẹ cần cho trẻ bú thường xuyên, giữ ấm cho trẻ, và theo dõi sát sao sức khỏe của trẻ.
Khám thai định kỳ: Khám thai định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe ở thai nhi, từ đó có thể điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng sau sinh, bao gồm cả cơn tím tái.
Sàng lọc sơ sinh: Sàng lọc sơ sinh là một chương trình kiểm tra sức khỏe cho trẻ sơ sinh mới sinh để phát hiện sớm các bệnh lý có thể gây cơn tím tái, chẳng hạn như dị tật tim.
Giữ ấm cho trẻ: Giữ ấm cho trẻ sẽ giúp trẻ duy trì nhiệt độ cơ thể, từ đó giúp trẻ nhận được đủ oxy. Cha mẹ có thể cho trẻ mặc quần áo ấm, ủ ấm cho trẻ bằng chăn, hoặc đặt trẻ trong phòng ấm áp.
Cơn tím tái ở trẻ sơ sinh là một tình trạng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng. Do đó, việc ngăn ngừa cơn tím tái là rất quan trọng. Cha mẹ cần thực hiện các biện pháp chăm sóc tốt cho trẻ sơ sinh, khám thai định kỳ, và sàng lọc sơ sinh để giúp ngăn ngừa cơn tím tái ở trẻ sơ sinh.